وبسایت بنیاد دفاع از دمکراسی، در مقالهای نوشته است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به شورای حکام این نهاد اطلاع داده که ایران از اورانیوم غنیشده در داخل کشور برای تولید فلز اورانیوم استفاده خواهد کرد. این آخرین اقدام تحریکآمیز تهران همزمان با تلاش دولت بایدن برای بازگشت به برجام و لغو تحریمها به شمار میرود.
جمهوری اسلامی ایران به آژانس اطلاع داده است که قصد دارد اورانیوم فلزی با خلوص ۲۰ درصد برای سوخت راکتور تحقیقاتی تولید کند. به گفته بنیاد دفاع از دمکراسی، اقدامهای ایران تلاشی واضح برای دستوپا کردن توجیهی برای افزایش غنیسازی اورانیوم است که قبلا اعلام کرده بود. هر دو این اقدامها دانش مهمی را در اختیار تهران میگذارد که میتواند در برنامه تسلیحات اتمی به کار رود.
آلمان، فرانسه و بریتانیا از این خبر ابراز نارضایتی کردند و در بیانیهای اقدام تهران را «نقض جدی تعهدات برجامی ایران» خواندند. آنان همچنین گفتند که جمهوری اسلامی هیچ نیاز غیرنظامی به تحقیق و تولید فلز اورانیوم، که گامی مهم در راه تولید سلاح اتمی است، ندارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز اقدامهای تهران را «گامی تاسفبار و رو به عقب برای ایران» توصیف کرده است.
ایران همچنین با تمدید نکردن تفاهمنامه دسترسی آژانس به تاسیسات خود، عملا نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر برنامه هستهای خود را محدود کرده است. در عین حال بنا به گزارشها، جمهوری اسلامی ایران دسترسی بازرسان آژانس به مرکز اصلی غنیسازی خود را هم محدود و از پاسخ دادن به سوالات آژانس درباره فعالیتهای اعلامنشده خود در چند مرکز اتمی، خودداری کرده است. پایبند نبودن ایران به پیروی از پادمان آژانس به معنی نقض تعهداتش در پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای است؛ مسئلهای که با پیوستن مجدد به برجام حل نمیشود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
متاسفانه هنگامی که سه کشور اروپایی و دولت بایدن در جلسه ماه مارس ۲۰۲۱ تصمیم گرفتند با مقاومت ایران در برابر آژانس شورای حکام کنار بیایند، این تحولات قابل پیشبینی بود. پاسخ درست در آن زمان صدور قطعنامهای در محکومیت پاسخ ندادن ایران به پرسشهای آژانس بود؛ اما تلاش به بازگشت به توافق پر از ایراد برجام که در ۲۰۱۵ امضا شده بود، اولویت داشت و در این میان آلمان، فرانسه و بریتانیا همراه با ایالات متحده آمریکا این ذهنیت را ایجاد کردند که ماموریت پادمان آژانس در اولویت دوم است.
بنیاد دفاع از دمکراسی مینویسد که این امتیاز دادنها، موقعیت گروسی را تضعیف و کار او برای واداشتن تهران به همکاری را دشوارتر کرده است. به علاوه، سه کشور اروپایی و آمریکا مدیرکل آژانس را به پرهیز از مناقشه با ایران ترغیب کردهاند و این امر به تهران برای اخاذی از آژانس اختیار بیشتری داده است. زمان معلوم خواهد کرد که آیا سه کشور اروپایی و آمریکا به قدرت آژانس لطمه زدهاند یا خیر اما احتمالا پادمانهای آژانس را فراتر از پرونده ایران تضعیف کردهاند.
سه کشور اروپایی و آمریکا برای رسیدگی به تازهترین موارد نقض تعهدات ایران، باید فورا نشست ویژه شورای حکام را خواستارشوند. بیانیه سه کشور اروپایی حاکی از آن است که صبر آنان رو به پایان است اما پیشنهاد لغو تحریمها به عنوان راهحل بحران و نه اصرار بر پاسخگو کردن ایران، پیام ضعف آنان در مقابل تهران را به گوش میرساند.
بنیاد دفاع از دمکراسی مینویسد که نشست ویژه شورای حکام میتواند فرصتی برای وضع قطعنامهای باشد که اعتماد شورای حکام به گروسی را تقویت و افزایش فعالیتهای اتمی ایران را محکوم کند و بر اینکه نگرانیهای مرتبط با سرپیچی ایران از توافق پادمانی جدا از مسئله بازگشت به برجام است، تاکیدی دوباره باشد.
دولت بایدن و سه شریک آمریکا در اروپا با مماشات با بدعهدیهای هستهای ایران به این بهانه که تهران پس از گرفتن امتیازها رفتارش را تعدیل میکند، اشتباهی جدی مرتکب شدند. طرفداران برجام اکنون میدانند که جمهوری اسلامی در پیشبرد برنامه اتمی خود مصمم است و از هر نقطه ضعفی استفاده خواهد کرد. دولت بایدن باید اهرمهای فشار خود را بازیابی کند و با دولت ابراهیم رئیسی از موضع قدرت طرف شود.