احتمالا تا امروز مد «انتقام از همه‌گیری» به گوشتان خورده است. شاید هشتگ پرطرفدارش را در توییتر در کنار عکسی از تاپ گردنی زنجیری دیده باشید یا به همراه یک ست تاپ و شلوار پلنگی یا لباس مهمانی پولک‌دوزی شده. در واقع عکس مهم نیست، پیامی که به همراه دارد مهم است: این لباس عادی نیست.

برای اطلاع آن‌ها که از همه جا بی‌خبرند، مد «انتقام از همه‌گیری» با مجموعه‌ای از ویژگی‌های منحصر به فرد شناخته می‌شود: ملودرام، افراط و اسراف تمام عیار. صحبت از نوعی لباس است که در ۱۸ ماه گذشته جایی برای پوشیدنش نداشتیم. لباسی که امیدواریم تمام بی‌توجهی ما به کمد لباس‌هایمان در طول دوران قرنطینه را جبران کند؛ دورانی که تیپ زدن به معنای جور کردن بلوز و شلوار لباس خوابمان بود. خلاصه‌ آن می‌شود به زبان مد و لباس به کووید-۱۹ «برو گم شو!» گفتن.

آمار خرید و فروش هم  رواج مد انتقام از همه‌گیری را تایید می‌کند. بنا بر آمار لیست (Lyst) ،جست‌وجوگر جهانی خوش‌پوشی، امسال همه بیشتر به خرید لباس‌های «بیرون» تمایل داشته‌اند، به طوری که جست‌وجو برای کفش‌های پاشنه بلند و لباس مهمانی به ترتیب ۱۹۷ و ۱۷۶ درصد بالا رفته است و جست‌وجو برای اقلامی به رنگ‌های سبز فسفری و صورتی شبرنگ نیز همچنان رو به افزایش دارد.

«لباس‌های پساقرنطینه به شدت تحت تاثیر تجاربی قرار خواهند گرفت که در ماه‌های گذشته دلتنگ آن‌ها بودیم.»

مورگان لو کائِر، لیست (Lyst)

به علاوه، علاقه به پوشیدن لباس‌های خودنمایانه نیز افزایش چشمگیری داشته است؛ طرح‌هایی چون «بدون لباس زیر» مارسیا و لباس‌های چسبان بدن‌نمای نِنسی دویاکا که با برش‌های عجیب در جلو و پهلوها، جای چندانی از بدن را نمی‌پوشاند. (پرفروش‌ترین محصول لیست (Lyst) در سه ماهه گذشته، لباس‌های کوتاه و نامتقارن این طراح متولد آلبانی بود)

این لباس‌های خودنمایانه مطمئنا در روزهای اخیر در اینستاگرام نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. در فوریه، کامیل شارییِر، نویسنده خوش‌پوشی و شاخ اینستاگرامی، یک جفت کفش پاشنه بلند توری با پاشنه‌هایی به شکل شعله‌های آتش، تولید نشان تجاری فرانسوی امینه موعدی (Amina Muaddi) را «پاشنه‌ بلند انتقامی» نامید. او چند ماه بعد، در توضیح عکسی از خود در حالی‌ که شلوارک بسیار کوتاه مشکی و کفش‌های لژدار مشکی به پا داشت، نوشت: «لباس انتقام از کرونا.»

در صفحه دیگری، لی‌آندرا مِدینه، موسس مَن ریپِلِر، به سبک خود لباس انتقام از قرنطینه پوشید که ترکیبی از شلوارک سیاه، جوراب شلواری شانِل، کفش‌های مانولو بلانیک و ژاکت سربازی نورما کَمالی بود.

در ضمن، مجله «تاون اند کانتری» (Town and Country ) با اختصاص دادن کل شماره ماه مه خود به تیپ‌های پرزرق و برق، برداشتی واقعی از این استعاره داشت و در آن عکسی از جیل کارگمن، فعال شبکه‌های اجتماعی را در حال سوزاندن لباس‌های راحتی‌اش چاپ کرد. بله، واقعا!

مورگان لوکائر، مدیر تولید محتوای لیست (Lyst) می‌گوید: «بعد از بیش از یک سال با لباس‌ راحتی‌ زندگی کردن، مشخص است که دوستداران خوش‌پوشی دوباره برای تیپ زدن شوق دارند و به نظر می‌رسد از فرصت به دست آمده در خانه به خوبی برای بازنگری در ضوابط کهنه لباس پوشیدن و پشت پا زدن به آن استفاده کرده‌اند. به شدت تحت تاثیر تجاربی قرار خواهیم داشت که در ماه‌های گذشته دلتنگشان بودیم و پیش‌بینی می‌کنیم پیراهن‌های چسبان و دیگر لباس‌های مخصوص بیرون رفتن دوباره مد شود.»

 نشان تجاری تجملی «نت آ پورتر» (Net-a-Porter) نیز که بیشتر فعالیتش اینترنتی است، به روندهای مشابهی روی آورده است. لیبی پیج، دبیر ارشد بازاریابی این نشان تجاری، می‌گوید که پیراهن‌های پر طرح و رنگی مشابه کلویی و زیمرمان بیش از پیش باب شده است. او در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «با روی آوردن مشتریان به لباس‌های مجلسی و مهمانی از انواع پارچه و رنگی که تاکنون معمولا جزو لباس‌هایشان نبود، پیش‌بینی می‌کنیم لباس زنانه و طرح‌های شاد و متنوع حسابی باب شوند.»

سایسانجیت داسوانی، رئیس هیئت مشاوران شرکت اطلاعات گرایش‌های «استایلوس» (Stylus)، این روند را «تفکر ضدخانگی» توصیف می‌کند. او در ادامه می‌گوید: «مشتریان در دوره همه‌گیری وقت بیشتری در اختیار داشتند و مخصوصا در عرصه اجتماعی خلاق‌تر شده‌اند. به همین ترتیب ممکن است نخواهند از روندهای تعیین‌شده لباس پیروی کنند و ترجیح دهند سبک پوشاک‌ و ظاهرشان بیشتر و بهتر نماینده هویت‌‌ فردی آنان باشد.»

شاید طبیعی به نظر برسد که پس از یک سال آزگار پیژامه و لباس راحتی پوشیدن دلمان بخواهد بیشتر لباس مجلسی و مهمانی بپوشیم اما همه این‌‌ها علل روانشناختی عمیق‌تری دارد. دکتر داون کارن، روانشناس خوش‌پوشی، می‌گوید: «پس از یک سال تیره و تار، با صرف انرژی و توجه بیشتر به پوشاک‌ از نو با لباس تنمان رابطه می‌گیریم. این اولین گام در راه بازگشت به زندگی عادی است.»

با توجه به اینکه در صنعت خوش‌پوشی نام‌های تجاری باید همواره یک گام جلوتر باشند و طراحان مجموعه‌های خود را شش ماه زودتر به نمایش می‌گذارند،‌ تعجبی ندارد که بسیاری از این نشان‌ها سر بر آوردن روند فعلیِ «لعنت بر همه‌گیری» در ماه فوریه را پیش‌بینی کرده باشند.

حس و حال روز در «سیکستین آرلینگتون» سرزندگی و زرق‌وبرق بود. مجموعه پاییز/زمستان ۲۰۲۱ این نشان تجاری پر از پر شترمرغ بود که به نماد این شرکت تبدیل شد و در آن همه‌چیز به کار رفته بود؛ از پیراهن‌های شب چرمی گرفته تا کاپشن‌های پفی و کت منحصر‌به‌فرد نارنجی جیغ مزین به لایه‌ای تور مشکی.

حس و حال کارهای تمپرلی لندن هم همین‌قدر نمایشی و چشمگیر بود. این نام تجاری که معمولا به پیراهن‌های شب ظریف پولک‌دار معروف است، این بار با تغییر رویه، پیراهن‌های رسمی پلنگی تولید کرده بود که با کت‌هایی هماهنگ با پیراهن‌ها همراه می شدند و نیز لباس‌های منحصربه‌فردی در قالب کت و شلوار و جلیقه‌های مخمل و چرم.

چنانچه همه دوستداران لباس و خوش‌پوشی می‌دانند، لباس فقط برای پوشیدن نیست بلکه برای ابراز هویت فردی هم هست. حالا که بیش از یک سال است این امکان از مردم سلب شده است، بسیاری نیاز دارند هویت و فردیت خود را بیش از پیش و پررنگ‌تر به نمایش بگذارند؛ در نتیجه دکتر کارن پیش‌بینی می‌کند مردم از هر موقعیتی برای پوشیدن لباس‌های خوب و شیک استفاده کنند، چه هنگام رفتن برای یک تماشای رویدادی ورزشی و چه هنگام سفر با هواپیما. او می‌گوید که به این پدیده «لباس سرکیف‌ آور» می‌گویند؛ «یعنی مردم بیشتر برای دل خودشان لباس می‌پوشند تا دیگران.»

این اولین باری نیست که اتفاقی ناگوار در جهان موجب تغییراتی در کمد لباس آدم‌ها شده است. لالی مکبث، تاریخ‌نگار خوش‌پوشی می‌گوید: «این رویکرد بی‌خیالانه و رها مشابه همانی است که کمی بیش از ۱۰۰ سال پیش در پایان همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ باب شد. در دهه ۱۹۲۰، دامن‌ بیش از پیش پسند روز شد، موی کوتاه باب شد و روحیه ماجراجویانه مثبت‌اندیشی و آزادی رواج یافت.» مکبث پیش‌بینی می‌کند حس و حال عمومی این بار نیز همان حس آزاد و رها شدن باشد؛ وقتی تمام محدودیت‌ها از بین برود، بالاخره می‌توانیم آزادانه همه کار بکنیم (مثلا به باشگاه‌های شبانه برویم)، کارهایی که ماه‌ها بود نمی‌توانستیم بکنیم. منطقی است که همه این‌ها در نحوه لباس پوشیدنمان بازتاب دارد.

«این رویکرد بی‌خیالانه و رها مشابه همان است که کمی بیش از ۱۰۰ سال پیش در پایان همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ باب شد.»

لالی مکبث، تاریخدان خوش‌پوشی

البته کسانی هم هستند که خلاف این جهت حرکت کنند. شاید آنقدر به لباس هر روزشان در قرنطینه که از شلوار ورزشی و تی‌شرت گشاد تشکیل شده بود، عادت کرده باشند که نتوانند حتی تصور کنند طور دیگری لباس بپوشند. دکتر کارن می‌گوید: «عده‌ای سبک لباس پوشیدن سال ۲۰۲۰ را ادامه خواهند داد. این عده خاص در آن شرایط خاص زمانی که ناگهان همه‌گیری و قرنطینه برایمان ایجاد کرد، «گیر می‌کنند». این افراد با پوشیدن لباس خانگی به خود روحیه دادند و این لباس‌ها همچنان به آن‌ها حس امنیت و کارایی می‌دهد.»

در هریک از این دو جبهه که باشید، شکی نیست که همه‌گیری حس و حال لباس‌پوشیدنتان را به نوعی تغییر داده است. پیج می‌گوید: «پس از یک سال احساس محدودیت در لباس پوشیدن، بروز چنین تغییراتی اجتناب‌ناپذیر است. خوش‌پوشی لذت‌بخش است. حالا که جاهای بیشتری می‌رویم و رویدادها و موقعیت‌های بیشتری در زندگی پیش می‌آید، طبیعی است که بخواهیم رویکردمان به لباس پوشیدن را تغییر دهیم.»

اگر هنوز نمی‌دانید که پس از همه‌گیری می‌خواهید چه سر و لباس و ظاهری داشته باشید، دکتر کارن چنین پیشنهاد می‌کند: «ببینید حال و هوای عاطفی‌تان چگونه است. با توجه به این معیار ببینید چه حالی دارید و متناسب با همان لباس بپوشید.» مثلا اگر کسی بی‌صبرانه منتظر است به میدان رقص و پایکوبی بازگردد، شاید بهتر باشد همه‌جا از خواروبارفروشی گرفته تا اداره پست با شادترین و خاص‌ترین لباسش برود. برخی دیگر اما ممکن است بخواهند به‌تدریج و با احتیاط بیشتر به این دنیای قشنگ نو بازگردند.

دکتر کارن می‌گوید: «هر روشی در پیش بگیریم مهم این است که راحت باشیم. اگر رفتارمان اصالت نداشته نباشد و با درونیات ما متناسب نباشد، اعتمادبه‌نفسمان کم می‌شود. عامل مهم در داشتن حال و ظاهر بهتر این است که بین آنچه هستیم، احساسی که داریم و آنچه دیگران از بیرون می‌بینند، تناسب برقرار کنیم و برای این کار، چه چیزی بهتر از لباس؟»