دولت آمریکا روز دوشنبه با اشاره به افزایش خشونت از سوی طالبان، گفت پذیرش پناهندگان از افغانستان را افزایش می‌دهد.

طبق قوانین جدید، افغان‌هایی که سابقه کار برای برنامه‌های تحت بودجه دولت آمریکا، یا سابقه اشتغال در سازمان‌های رسانه‌ای یا غیردولتی آمریکایی دارند، اکنون خواهند توانست با اقدام از طریق «برنامه پذیرش پناهجو» در آمریکا اقامت دائم گزینند.

افرادی که به عنوان پیمانکار یا مترجم با عملیات نظامی آمریکا یا ناتو در افغانستان همکاری کرده‌اند، نیز امکان اقدام برای «ویزای ویژه مهاجرت» (اس آی وی) را دارند و حداقل زمان فعالیت که معمولا برای دریافت این ویزا لازم است، برایشان محسوب نمی‌شود. 

وزارت خارجه آمریکا گفت شهروندان افغانستان اکنون تحت عنوان «اولویت ۲» دسته‌بندی می‌شوند و این رده‌بندی جدید «فرصت اسکان دائمی در آمریکا را برای هزاران نفر از شهروندان افغانستان و اعضای خانواده بلافصل‌شان که شاید به دلیل رابطه آنان با آمریکا تحت خطر باشند، اما از شرایط ویزای ویژه مهاجرت برخوردار نباشند، افزایش می‌دهد.»

وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: «هدف آمریکا همچنان افغانستانی صلح‌آمیز و امن است. اما با توجه به افزایش خشونت از سوی طالبان، دولت آمریکا در تلاش است تا برای برخی افغانستانی‌ها، از جمله آن‌هایی که با آمریکا همکاری داشته‌اند، فرصت پناه یافتن در آمریکا را فراهم کند.»

یک مقام ارشد وزارت خارجه به خبرنگاران گفت که نهادها یا شرکت‌های شاغل این افراد باید از طریق صفحه‌ای در تارنمای آن وزارتخانه برای این پناهجویان اقدام کنند.

روند پردازش تقاضای این پناهجویان تنها زمانی آغاز می‌شود که آن‌ها از افغانستان خارج شده و در کشور سوم باشند. انتظار می‌رود که این روند در مجموع ۱۲ تا ۱۴ ماه طول بکشد.

آن مقام آمریکایی همچنین گفت که مسئولیت خارج کردن پناهجویان و خانواده‌‌هاشان از أفغانستان، با خود آنان است و دولت آمریکا پیش از روند اقدام یا در حین آن، کمکی به انتقال آن‌ها به کشورهای سوم نمی‌کند. 

او افزود: «البته ما همچنان وضعیت موجود را بررسی می‌کنیم و تمام گزینه‌های موجود را برای حفاظت از آن‌ها که در کنار ما یا برای ما خدمت کردند، در نظر می‌گیریم.»

این شرایط مجزا از شرایط افرادی است که برای ویزای ویژه مهاجرت اقدام می‌کنند. دولت آمریکا تا کنون بعضی از متقاضیان این ویزا را از افغانستان خارج کرده و حتی به خاک آمریکا آورده است. 

انتظار می‌رود آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، بعدازظهر دوشنبه با ایراد سخنانی در وزارت خارجه، از این تصمیم دولت رسما پرده بردارد و جزئیاتی ارائه کند.

دولت آمریکا ماه گذشته رسما «عملیات پناه به متحدین» را آغاز کرد که طی آن برخی از شهروندان افغانستان که سابقه همکاری با ارتش آمریکا دارند و در خطر کشته شدن به دست طالبان در پی خروج نیروهای آمریکا هستند، از کشورشان خارج می‌شوند. بسیاری از نمایندگان کنگره، دولت را تحت فشار گذاشتند تا به این افراد کمک کند.

هفته گذشته اولین گروه از این دسته که حدود ۲۰۰ شهروند افغانستان بودند، سوار بر پرواز ویژه‌ای از کابل به فرودگاه دالاسِ واشنگتن آمدند و به پایگاه فورت لی در ایالت ویرجینیا برده شدند. آنان در طول مدت بررسی تقاضای ویزای ویژه مهاجرت، در آن پایگاه اقامت خواهند داشت. 

این ۲۰۰ نفر بخشی از گروه تقریبا ۲۵۰۰ نفره‌ای هستند که بیشتر شامل مترجمان ارتش آمریکا و خانواده‌های آنان است. بخش عمده روند اقدام ویزای این گروه تمام شده است. در حال حاضر مجموعا حدود ۱۸ هزار نفر دیگر، به اضافه ۵۳ هزار نفر از اعضای خانواده‌های آنان، نیز برای این ویزا اقدام کرده‌اند. از این میان حدود ۴۰۰۰ متقاضی هستند که مرحله بررسی‌های امنیتی را از سر می‌گذرانند. انتظار می‌رود که آنان در همین مرحله هم به کشورهای ثالثی برده شوند. آمریکا در حال مذاکره با کشورهایی چون کوزوو، قزاقستان، و برخی کشورهای عربی برای اسکان موقت این پناهجویان است. 

کنگره آمریکا در بسته پرداختی که اخیرا تصویب کرد، جواز صدور ۸۰۰۰ ویزای دیگر را صادر کرده است. بایدن هفته گذشته این بسته را امضا کرد تا به قانون رسمی کشور بدل شود.

هنوز معلوم نیست که در نهایت، مجموعا چه تعدادی از شهروندان افغانستان امکان اقدام برای ورود به کشور تحت این دسته‌بندی جدید خواهند داشت. مقام ارشد وزارت خارجه که با خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت احتمالا ده‌ها هزار نفر، اما تاکید کرد که دولت هنوز مطمئن نیست.

ماموریت رسمی آمریکا در افغانستان در روز ۲۹ اوت (کم‌تر از یک ماه دیگر) به پایان می‌رسد؛ هر چند اکثریت قریب به اتفاق نیروهای آمریکایی تا کنون آن کشور را ترک گفته‌اند. طالبان در پی آغاز خروج نیروهای آمریکا در ماه مه، فعالیت‌های خود را گسترش داده است و بخش‌های رو به‌گسترشی از کشور را تصاحب کرده است. این گروه در حال حاضر سخت در تلاش است که یکی از شهرهای مراکز استان، مثل لشکرگاه، هرات، یا قندهار را به چنگ آورد.

پیش از این، برنامه «اولویت ۲» مشابهی برای شهروندان عراق هم وجود داشت که در پی تحقیقاتی در مورد احتمال تقلب در آن، فعلا تا اطلاع ثانوی تعلیق شده است. یک مقام دولت بایدن به خبرگزاری رویترز گفت که برنامه جدید برای افغانستانی‌ها با مورد عراقی متفاوت خواهد بود، چرا که متقاضیان این بار باید از سوی نهادهای دولت آمریکا، مقامات ارشد کشور، یا رسانه‌ها و سازمان‌های غیردولتی آمریکایی معرفی شوند. در برنامه عراقی، شهروندان بدون نیاز به ارجاع از سوی نهاد یا شرکتی مشخص، اجازه اقدام داشتند.

پایان حضور نظامی آمریکا در افغانستان را برخی ناظران پایان طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا دانسته‌اند؛ جنگی که البته همچنان ادامه دارد و تنها حضور آمریکا در آن است که پایان می‌یابد.