جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه به طور «قاطعانه» از تصمیم خود برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان دفاع کرد. او آخرهفته را در اقامتگاه تفریحی کمپ دیوید گذرانده بود تا از آن‌جا شاهد به قدرت رسیدن طالبان و ورود آنها به کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان باشد.

بایدن که پس از انتقادهای فراوان نسبت به سکوت درباره بحران افغانستان عصر دوشنبه به کاخ سفید بازگشته بود تا در این زمینه سخنرانی کند از تصمیم خود برای پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا دفاع کرد.

بایدن گفت: «تصمیمی که من باید به عنوان رئیس‌جمهور شما می‌گرفتم این بود که یا با ادامه توافق پیشین نیروهایمان را بیرون بکشم یا جنگ را ادامه داده و هزاران نیروی آمریکایی دیگر را هم عازم نبرد کنم تا وارد سومین دهه این جنگ شوم.»

او افزود:‌ «من قاطعانه پشت تصمیم خود ایستاده‌ام.» مردم افغانستان اما می‌گویند آمریکا و جهان آنها را تنها گذاشته و صدای آنها را نمی‌شنود.

بایدن گفت: «من چهارمین رئیس‌جمهور آمریکا هستم که جنگ در افغانستان را رهبری می‌کنم. من این مسئولیت را به دست رئیس‌جمهور پنجمی نخواهم داد.» او در ضمن گفت نمی‌خواهد به مردم آمریکا دروغ بگوید که اگر آمریکا کمی بیشتر در افغانستان بماند اوضاع عوض می‌شود.

بایدن بر حقیقت تصاویر «دردناکی» که در چند روز گذشته منتشر شده تایید کرد و گفت: به خصوص تلاش سراسیمه برای تخلیه سفارت در آمریکا در مقابل نیروهای طالبان که باعث شده بسیاری آن‌را با سقوط سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی، در سال ۱۹۷۵ مقایسه کنند. اما با رد این مقایسه گفت که دولت برای به قدرت رسیدن سریع طالبان برنامه داشته است.

او یادآوری کرد که خودش چهار بار به افغانستان سفر کرده است و افزود: «ما همچنان از مردم افغانستان پشتیبانی خواهیم کرد.»

رئیس‌‌جمهوری آمریکا با ادامه موضعی که مقامات واشنگتن بارها تکرار کرده‌اند تقصیر سقوط حکومت افغانستان را بر گردن رهبران سیاسی و نظامی این کشور انداخت. او گفت: «رهبران سیاسی افغانستان کوتاه آمدند و از کشورشان فرار کردند. تحولات هفته گذشته تاکیدی دیگر بر این واقعیت است که پایان دخالت نظامی آمریکا در افغانستان در مقطع حاضر تصمیم درستی بود. نیروهای آمریکا نمی‌توانند و نمی‌بایست در جنگی بجنگند و بمیرند که نیروهای افغانستان حاضر نیستند برای خودشان بجنگند.»

بایدن گفت او از رهبران سیاسی افغانستان خواسته دیپلماسی واقعی را پیش بگیرند و به «توافق سیاسی» با طالبان برسند اما آن‌ها «این پیشنهاد را به کلی رد کردند.»

او به سفر اشرف غنی و عبدالله عبدالله به کاخ سفید در ماه ژوئن (دو ماه پیش) و گفتگوی تلفنی‌اش با آقای غنی در ماه ژوئیه اشاره کرد و گفت از آن‌ها خواسته آماده ادامه جنگ داخلی، پایان فساد اقتصادی در کشور و لزوم وحدت سیاسی رهبران افغانستان شوند. بایدن با انتقاد گفت دولت غنی هیچ یک از این اقدامات را انجام نداده. او با اشاره به رد پیشنهاد رسیدن به توافق با طالبان توسط رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان افزود که: «آقای غنی اصرار داشت که نیروهای افغانستان خواهند جنگید. معلوم است که اشتباه می‌گفت.»

رئیس‌جمهوری آمریکا افزود کشورش می‌کوشد هزاران شهروند افغانستان را که در طول جنگ ۲۰ ساله به نیروهای آمریکایی کمک رساندند نجات دهد. این در حالی است که سرنوشت این شهروندان هنوز به هیچ وجه معلوم نیست. حتی هزاران نفر از شهروند دو تابعیتی آمریکا و افغانستان هم هنوز امکان خروج منظم از کشور را ندارند.

کاخ سفید در روزهای گذشته با انتقادات بسیاری روبرو بوده است: از قانونگذاران دموكرات و جمهور‌ی‌خواه در کنگره تا کنشگران افغانستانی تا رئیس‌جمهوری سابق، دونالد ترامپ، مقامات دولت‌های سابق و کارشناسان سیاست خارجه.

سناتور میچ مک‌کانل، جمهوری‌خواه ارشد مجلس سنا، از «فروپاشی تاریخی» در افغانستان سخن گفت و تاکید کرد که آقای بایدن مسئول است. ست مولتون، قانونگذار حزب دموکرات و از نیروهای سابق سپاه مارین ارتش آمریکا، گفت بایدن «نه تنها خطایی در زمینه امنیت ملی که خطایی سیاسی» مرتکب شده است. سازمان متمایل به چپ «اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا» گفت بایدن در «وظیفه پاسداشت بشردوستانه که اهمیتی بنیادین دارد ناکام مانده است.»

دونالد ترامپ نیز با صدور بیانیه‌ای بایدن را محکوم کرد و از او خواست به دلیل شرایط افغانستان استعفا دهد. ترامپ صبح دوشنبه در وب‌سایت خود نوشت که اگر او سر کار بود «نتیجه کار در افغانستان از جمله در کار خروج نیروها…به کلی متفاوت» می‌بود. ترامپ افزود: «جو دفعه بعدی چه کسی یا چه چیزی را تسلیم می‌کند؟ اگر کسی او را پیدا کرد بهتر است ازش این سوال را بپرسد.»

پسر آقای ترامپ، دونالد ترامپ جونیور، با هشتگی به نام «بایدن کجاست» در توییتر دنبال رئیس‌جمهوری می‌گشت که بالاخره حوالی ساعت ۳:۴۰ بعدازظهر به وقت واشنگتن در روز دوشنبه با مردم آمریکا سخن گفت.

بایدن در دوره تعطیلات تابستانی است و قرار بود این تعطیلات تا حدود یک هفته دیگر هم ادامه پیدا کنند و او به شهر ویلمینگتون در ایالت دلاور برود که پیش از ریاست‌جمهوری آن‌جا زندگی می‌کرد. گزارش فاکس‌نیوز حاکی از آن است که بایدن پس از سخنرانی کوتاه روز دوشنبه به کمپ دیوید بازگشته است.

بایدن آخر هفته همزمان با تصرف کابل به دست طالبان، در کمپ دیوید باقی ماند و روز شنبه به تنهایی از اتاق ویدئوکنفرانس این اقامتگاه واقع در ایالت مری‌لند با مشاورین خارجی خود ارتباط برقرار کرد.

البته به گفته مقامات کاخ سفید، بایدن در طول آخر هفته چندین ساعت جلسه داشت و بارها با مشاورین ارشد اطلاعاتی، دیپلماتیک و نظامی خود دیدار کرد تا از تحولات لحظه به لحظه افغانستان با خبر باشد. به گفته این مقامات تصمیم بر این بود که بایدن تنها پس از معلوم شدن نتیجه اوضاع کابل با مردم سخن بگوید.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، شاید اولین چهره ارشد کاخ سفید بود که صبح دوشنبه در گفتگو با شبکه «ان بی سی» اعتراف کرد که کاخ سفید از سرعت پیروزی طالبان غافلگیر شده است، گرچه افزود که هیچ کس «از جمله خود افغانستانی‌ها» چنین سرعتی را پیش‌بینی نمی‌کردند.

آقای بایدن تنها یک ماه در نشستی خبری گفته بود ارتش افغانستان با ۳۰۰ هزار نیرو و بهترین تجهیزات جهان لزوما در مقابل طالبان سقوط نخواهد کرد. صفحه حزب جمهوری‌خواه در توئیتر ضمن پست این ویدئو در توئیتر نوشت: «این تنها ۳۸ روز پیش بود.»

بایدن اما در سخنان روز دوشنبه خود اعتراف کرد که سقوط دولت افغانستان «سریع‌تر از آن چیزی بود که ما پیش‌بینی می‌کردیم» و گفت همیشه وعده داده با مردم آمریکا صادقانه سخن بگوید.

دفتر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، در بیانیه‌ای تاکید کرد که بایدن نمی‌خواسته وارد سومین دهه «مشارکت در جنگی داخلی شود که خود افغانستان در آن برای خودش نمی‌جنگید.» در این بیانیه در ضمن گفته شده که دولت می‌دانست سقوط کابل به دست طالبان جزو امکانات موجود است اما این واقعه را ناگزیر نمی‌دانست.

آقای بایدن در سخنان خود تاکید کرد که اگر طالبان دست به حمله به نیروهای آمریکا بزند «حضور آمریکا سریع و پاسخ آن قوی خواهد بود.»  او افزود: «ما از مردم خود هر وقت لازم باشد با نیرویی ویرانگر دفاع می‌کنیم.» این در حالی است که تصاویر منتشر شده از فرودگاه کابل نشان می‌دهد مردم افغانستان برای اینکه خود را از کابوس طالبان نجات دهند، دنبال یک هواپیمای نظامی روی باند فرودگاه می‌دوند و برخی از آنها به بدنه و چرخ‌های هواپیما آویزان می‌شوند. تصاویر بعدی جسد افغانستانی‌هایی که برای فرار به چرخ‌های هواپیما چنگ زده بودند را نشان می‌دهد.

با این حال رئیس‌جمهور تاکید کرد که ماموریت نظامی کنونی ارتش خروج آمریکایی‌ها و متحدین‌شان است و سپس «پایان طولانی‌ترین جنگ آمریکا پس از ۲۰ سال خونریزی.»