اسرائیل به‌زودی درگیر دومین انتخابات سال جاری خود می‌شود. در روز چهار آوریل، پنج روز پیش از انتخابات قبلی، نخست‌وزیر این کشور، بنیامین نتانیاهو، به طورغیرمنتظره به روسیه سفر کرد. هدف از این سفر گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین در مورد حضور نیروهای ایران در سوریه بود. نتانیاهو به رسانه‌های اسرائیلی گفت، (پیش‌گیری از) قدرت روزافزون ایران در منطقه، اولویت اول او است.
اسرائیل حالا دوباره برای انتخابات آماده می‌شود، زیرا در انتخابات قبلی، هیچ حزبی نتوانست دولت تشکیل دهد. این بار نتانیاهو سه هفته مانده به انتخابات، عازم اوکرائین شد تا به مذاکره در مورد موضوعی دیگر بپردازد: حقوق بازنشستگی شهروندان سابق اوکراین که در اسرائیل زندگی می‌کنند. او در نشست خبری مشترک با ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، با سوال‌هایی راجع به دست داشتن اسرائیل در حملات پهپادی به یکی از انبارهای تسلیحاتی ایران در عراق روبه‌رو شد، اما پاسخ روشنی به آن‌ها نداد. او صرفا در روز پنجشنبه، پس از آن‌که «نیویورک تایمز» گزارش کرد که اسرائیل برای اولین بار در طی چهار دهه گذشته به عراق حمله کرده است، نتانیاهو با کلی‌گویی گفت: «ایران هیچ‌جا مصونیت ندارد.» او امروز هم پس از خبر حمله اسرائیل در نزدیکی‌های دمشق، همین حرف را تکرار کرد.
در کارزارهای انتخاباتی اخیر، نتانیاهو و مقامات ارشد ارتش اسرائیل سیاست قدیمی این کشور مبنی بر مسکوت گذاشتن مسئولیت در مورد حملات هوایی و کشتارهای هدفمند را کنار گذاشته‌اند. در سال ۲۰۰۷، به طور علنی با افتخار از بمباران سایت هسته‌ای الکبر در سوریه گفتند، و در سال‌های اخیر، از حمله به نیروهای ایران و حزب‌الله درخاک سوریه. نتانیاهو بارها و بارها از ایران به عنوان مسئله‌ای انتخاباتی استفاده کرده است. در سال ۲۰۱۵، یک ماه پیش از انتخابات إسرائيل، او در کنگره آمریکا سخنرانی کرد تا علیه برجام موضع بگیرد.
این‌بار اما نتانیاهو در شرایطی متفاوت عازم نبرد انتخاباتی شده است. او با اتهامات فساد و رشوه‌گیری روبه‌رو است و دارد برای حیات سیاسی خودش می‌جنگد. پس چرا از آن عبارت محبوبش، «هائیوم‌ها ایرانی» (خطر ایران) خبری نیست؟ چگونه است که ظرف چند ماه، موضوع اصلی نتانیاهو از «حضور ایران در منطقه»، به «حقوق بازنشستگی شهروندان یهودی اتحاد شوروی سابقِ ساکن اسرائیل» تبدیل شده است؟
نتانیاهو می‌داند که تنها راه برای آن‌که کارش به زندان نکشد، این است که ائتلاف بزرگی از احزاب مختلف را گرد آورد که او را در کرسی نخست‌وزیری حفظ کنند. همین است که می‌خواهد احزاب حاشیه‌ای دست راستی را هم وارد مجلس اسرائیل، کنست، و کابینه کشور کند.
اما نگاه احزاب دست راستی مذهبی اسرائیل بیشتر معطوف به شهرک‌های یهودی‌نشین نزدیک هبرون است تا مقر آژانس انرژی اتمی در وین. به نظر آن‌ها، موضوع ایران باعث شده است که توجه نتانیاهو از سایر مسایل مهم پرت شود. اعضای کابینه «بی‌بی» بارها به او حمله کرده‌اند که به سیاست خارجی بیشتر از نوار غزه توجه می‌کند. روز جمعه، پس از انفجاری در کرانه غربی که موجب کشته شدن یک دختر نوجوان یهودی و مجروح شدن پدر و برادرش شد، بتزالل اسموتریخ، وزیر حمل و نقل اسرائیل از «اتحاد احزاب راست‌گرا»، خطاب به نتانیاهو گفت: «ما وزیر دفاعی تمام‌وقت می‌خواهیم، نه کسی که عقده ایران دارد». (نتانیاهو علاوه بر نخست‌وزیری، وزارت دفاع را هم شخصا بر عهده دارد.)
احزاب دست راستی اسرائیل می‌گویند که پس از موفقیت در عرصه بین‌المللی، اکنون نوبت به چیزی رسیده است که اسموتریخ آن را «پرداختن به کرانه غربی» می‌نامد. از زمان به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا، نیروهای راست اسرائیل نیز بیشتر احساس قدرت می‌کنند. پس از سال‌های أوباما، حالا بالاخره آمریکا رئیسجمهوری دارد که نه تنها حامی اسرائیل است، بلکه هر چه این کشور می‌خواهد، از جمله خروج از برجام، انجام می‌دهد. طرفه اما آن‌جاست که همین نکته، نتانیاهو را در موقعیت خطرناکی قرار داده است. «راست» از او انتظار دارد که از ترامپ اجازه بگیرد تا شهرک‌های یهودی‌نشین بیشتری بسازد و غزه را بیشتر نابود کند. اما نتانیاهو اخیرا دست به کارزارهای نظامی نزده است و آن‌قدر هم که راست افراطی می‌خواهد، تراکتور به جبال‌الخلیل اعزام نکرده است.
نتانیاهو البته هنوز «عقده ایران» را کنار نگذاشته است. از زمان ریاست‌جمهوری ترامپ، اسرائیل با جسارت بیشتری به حملات هوایی در بیرون مرزهایش اقدام می‌کند. ترامپ و متحدانش شاید با این اقدامات موافق باشند، اما دستگاه نظامی آمریکا مخالفت خود را نشان می‌دهد. «نیویورک تایمز» از قول برخی از مقامات آمریکایی نقل کرد که اسرائيل در حمله به عراق «زیاده‌روی» کرده است و نیروهای آمریکایی را به خطر انداخته است.
نتانیاهو در چند انتخابات قبلی، خود را به عنوان نقطه مقابل اوباما تعریف می‌کرد. او مخالف برجام بود و نزد حامیانش از رئیسجمهوری «ضداسرائیل» آمریکا حرف می‌زد. اما حالا که ساکن کاخ سفید هم‌موضع اسرائیل است، چه؟ موضوع ایران دیگر تکراری شده است. مردم اشدود و نهاریا بیشتر نگران قیمت مسکن هستند تا سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران. مردم اسرائیل می‌دانند که اگر جنگی تمام و کمال دربگیرد، صدها هزار موشک به تل‌آویو و حیفا و حتی اورشلیم، حمله خواهند کرد.
این تغییر موضع، بیش از همه به نفع آویدور لیبرمن تمام شده است. لیبرمن وزیر دفاع سابق و رهبر حزب «اسرائیل، خانه ما» است که نیرویی ناسیونالیست، اما سکولار است. لیبرمن متولد شوروی است و قبلا وزیر خارجه نتانیاهو هم بود، اما سال گذشته در پی امضای آتش‌بس بین اسرائیل و حماس، از وزارت دفاع استعفا داد. لیبرمن در کارزار انتخاباتی ماه آوریل با شعار تقویت ارتش و شکست حماس به میدان آمد، اما تنها پنج کرسی گرفت.
او اما سیاستمداری کلبی‌مسلک و کارکشته است و حالا تاکتیک جدیدی اتخاذ کرده است: سواری بر روحیه ضدمذهبی در میان پایگاه رای‌دهندگانش که متولدان شوروی هستند. او در پی انتخابات قبلی اعلام کرد که با احزاب فوق ارتدوکس بر سر «قانون نظام وظیفه» (که افراد را وامی‌داشت به ارتش بپیوندند) سازش نمی‌کند. همین بود که نتانیاهو موفق به تشکیل ائتلاف نشد، تا برای اولین بار در تاریخ اسرائیل، انتخابات مجدد برگزار شود.
لیبرمن کاری کرده است که در این انتخابات، مسایل داخلی از اولویت برخوردار شوند. او به جای حمله به نخست‌وزیر، از سیاست خارجی او انتقاد می‌کند، و از این که چرا همیشه در مقابل مذهبی‌ها سر خم می‌کند. نتانیاهو اول کوشید خود را رهبری بین‌المللی نشان دهد، و در همان روند بود که پوسترهای عظیمی در تل آویو بالا رفتند که صحنه دست دادن او و پوتین را نشان می‌دادند. با این کار مثلا می‌خواست آرایی از طرفداران لیبرمن جذب کند، اما نمی‌دانست که خیلی از اسرائیلی‌های متولد شوروی، از روسیه نیستند و احساس خوبی نسبت به پوتینی که قبلا مامور کا گ ب بوده است، ندارند. برنامه نتانیاهو شکست خورد، و موجب شد که عازم سفری فوری به اوکراین شود.
در نظرسنجی‌های اخیر می‌بینیم که آرای لیبرمن دو برابر شده است. حزب او با حزب «آبی و سفید» به رهبری بنی‌گانتز که مخالف شدید نتانیاهو است، توافق تشریک آرا امضا کرده است. با این حساب، احتمال آن‌که نتانیاهو بتواند ائتلافی قوی تشکیل دهد، کمتر می‌شود. نتانیاهو در این انتخابات به جای حفظ اسرائیل، برای حفظ خودش می‌کوشد. از قائله‌ای که از اخیرا با حزب‌الله لبنان درگرفته است، بگذریم. برای اولین بار در طول ده سال اخیر، شریک انتخاباتی همیشگی نتانیاهو همراه او نیست: در انتخابات ماه آینده، خبری از «هائیوم ها ایرانی» نیست.
