آلرژی‌، یا همان حساسیت، چه عطسه‌های بهاری ناشی از گرده گل‌ها باشد، چه مشکل در تنفس ناشی از مصرف یک خوراکی خاص، به دلیل ترکیب دو عامل اصلی یعنی ژن‌های فرد و محیطی که آنجا زندگی می‌کند، ایجاد می‌شوند. هرچه دو نفر چیزهای مشترک بیشتری داشته باشند، احتمال اینکه به همان آلرژی‌ها مبتلا شوند، بیشتر است. در این میان، دوقلوها به دلیل بیشتر بودن این اشتراکات بیشتر احتمال دارد که آلرژی‌های مشابهی داشته باشند، با این حال داستان به اینجا ختم نمی‌شود، زیرا آلرژی‌ها واقعا پیچیده‌اند و در اینکه چه کسانی به آن‌ها مبتلا می‌شوند و چه کسانی نمی‌شوند، عوامل زیادی نقش دارند.

سیستم ایمنی بدن انسان پروتئین‌های دفاعی به نام آنتی‌بادی‌ (پادتن)ها می‌سازد که وظیفه‌شان این است به هر نوع میکروب یا ماده خطرناک دیگری که وارد بدن می‌شود، قبل از اینکه فرد را بیمار کند، حمله کنند. آلرژی زمانی رخ می‌دهد که بدن مولکول‌های ماده‌ای معمولا بی‌ضرر را به‌اشتباه یک مهاجم مضر در نظر می‌گیرد. این مولکول‌های تحریک‌کننده «آلرژن‌» یا عامل حساسیت‌زا نامیده می‌شوند.

به گزارش کانورسیشن، آنتی‌بادی‌ها مانند بادکش به آلرژن‌ها می‌چسبند و باعث فعال شدن واکنش سیستم ایمنی می‌شوند. این فرایند به بروز علائم رایج آلرژی مانند عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی، خارش‌ چشم و اشک‌ آمدن از آن و سرفه منجر می‌شود که آزاردهنده اما معمولا خفیف‌اند.

البته آلرژی‌ها می‌توانند به بروز واکنشی کشنده به نام آنافیلاکسی هم منتهی شوند که به رسیدگی فوری نیاز دارد. به‌عنوان مثال، اگر فردی غذایی را که به آن آلرژی دارد بخورد و سپس دچار تورم گلو و کهیر شود، این حالت آنافیلاکسی در نظر گرفته می‌شود. درمان معمول آنافیلاکسی تزریق هورمون اپی‌نفرین به عضله ران است. افراد مبتلا به آلرژی شدید معمولا یک سرنگ تزریق خودکار همراه دارند تا در صورت بروز آنافیلاکسی، خودشان تزریق اضطراری را انجام دهند. اکنون اسپری بینی اپی‌نفرین نیز در دسترس است که آن هم با سرعت بسیار بالا اثر می‌کند.

افراد می‌توانند به بسیاری چیزها در فضای باز مانند گرده‌ گل‌ها یا درختان، نیش زنبور یا به عوامل داخل خانه مانند حیوانات خانگی و حشره‌های بسیار ریزی که لای فرش و تشک‌ها زندگی می‌کنند، حساسیت داشته باشند. حدود ۴ تا ۵ درصد جمعیت جهان هم آلرژی غذایی دارند. شایع‌ترین آلرژی‌های غذایی مربوط به شیر گاو، تخم‌مرغ، گندم، سویا، بادام‌زمینی، ماهی، صدف‌های دریایی و کنجدند.

برخی آلرژی‌ها با گذشت زمان از بین می‌روند اما برخی از آن‌ها مادام‌العمر باقی می‌مانند.

چه افرادی به آلرژی مبتلا می‌شوند؟

هر آنتی‌بادی هدف خاصی دارد، به همین دلیل برخی افراد ممکن است فقط به یک چیز آلرژی داشته باشند. 

بهداشت و محیط زندگی فرد در احتمال بروز آلرژی نقش دارند. به‌طور کلی، هرچه در اوایل زندگی با انواع بیشتری از باکتری‌ها مواجه شوید، احتمال ابتلا به آلرژی در شما کمتر می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند کودکانی که در مزارع بزرگ می‌شوند یا پیش از پنج سالگی حیوان خانگی دارند و نیز کودکانی که خواهر و برادرهای زیادی دارند، کمتر به آلرژی دچار می‌شوند. تغذیه با شیر مادر در دوران نوزادی نیز می‌تواند از بروز آلرژی جلوگیری کند.

کودکانی که در شهرها بزرگ می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی‌اند که احتمالا به دلیل آلودگی هوا است. همچنین کودکانی که در معرض دود سیگار اطرافیان قرار دارند، بیشتر در معرض خطرند.

احتمال بروز آلرژی غذایی در کودکانی که از سنین پایین با غذاهای مختلف آشنا می‌شوند، کمتر از کودکانی است که دیرتر با این غذاها آشنا می‌شوند.

برخی مشاغل هم ممکن است باعث بروز آلرژی محیطی در بزرگسالی شوند؛ به‌عنوان مثال، آرایشگرها، نانواها و مکانیک‌ها ممکن است به دلیل تماس با مواد شیمیایی خاص، دچار آلرژی شوند.

ژنتیک نیز در ابتلای برخی افراد به آلرژی نقش بسیار مهمی دارد. اگر پدر یا مادر دچار آلرژی‌های محیطی یا غذایی باشند، احتمال بروز آلرژی در فرزند آن‌ها بیشتر است. به‌ویژه در مورد حساسیت به بادام‌زمینی، اگر یکی از والدین یا خواهر یا برادر شما به بادام‌زمینی حساسیت داشته باشد، احتمال اینکه شما هم به آن حساسیت داشته باشید، هفت برابر بیشتر خواهد بود.

آیا دوقلوها آلرژی‌های یکسانی دارند؟

پاسخ این است که بله، آن‌ها می‌توانند به یک چیز آلرژی داشته باشند، اما نه همیشه.

پژوهشگران در استرالیا طی یک مطالعه دریافتند ۶۰ تا ۷۰ درصد دوقلوها هر دو به آلرژی‌های محیطی مبتلا بودند و دوقلوهای همسان بیشتر از دوقلوهای غیرهمسان آلرژی‌های مشترک داشتند. دوقلوهای همسان ۱۰۰ درصد ژن‌های مشترک دارند، در حالی که دوقلوهای غیرهمسان تنها حدود ۵۰ درصد ژن‌هایشان مشابه است؛ درست مانند هر خواهر و برادر معمولی.

در زمینه آلرژی‌های غذایی، پژوهش‌های بیشتری انجام شده است. در یک مطالعه درباره آلرژی به بادام‌زمینی، مشخص شد که دوقلوهای همسان بسیار بیشتر از دوقلوهای غیرهمسان احتمال دارد هر دو به بادام‌زمینی حساسیت داشته باشند.

بنابراین دوقلوها ممکن است به چیزهای یکسانی آلرژی داشته باشند و احتمال اینکه این اتفاق بیفتد، به دلیل ژن‌های مشترک و محیط مشترکی که آنجا بزرگ شده‌اند، بیشتر است، اما این‌طور نیست که دوقلوها لزوما دقیقا به همان چیزها آلرژی داشته باشند.

تصور کنید دو دوقلو هنگام تولد از هم جدا و در خانه‌های متفاوتی بزرگ می‌شوند: یکی در مزرعه‌ای با حیوانات خانگی و دیگری در مرکز یک شهر بزرگ. یکی در خانواده‌ای زندگی می‌کند که والدینش سیگار می‌کشند و دیگری در خانواده‌ای که این‌طور نیست. یکی با خواهر و برادرهای زیاد زندگی می‌کند و دیگری تک‌فرزند است. در چنین شرایطی، این دو ممکن است آلرژی‌های متفاوتی پیدا کنند یا اصلا هیچ آلرژی‌ نداشته باشند.