تهران می‌گوید مذاکرات احیای برجام را از اواخر ماه نوامبر در تقویم میلادی یعنی حدود یک ماه دیگر از سر می‌گیرد. تاریخ دقیق این مذاکرات اعلام نشده اما بازه زمانی آن مطابق با نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که قرار است ۲۲ تا ۲۶ نوامبر در وین، مقر آژانس برگزار شود.
ایران یک بار هم در شهریورماه، در آستانه برگزاری نشست شورای حکام به یکباره میزبان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس شد تا با توافقی لحظه آخری و مبهم مانع اجماع در شورای حکام و صدور قطعنامه شود.
اکنون تهران به پشتوانه این تجربه موفق بار دیگر اقبال خود را در بوته آزمون می‌گذارد و به‌نظر می‌رسد که آمریکا و اروپا نیز جمهوری اسلامی را در بازی کردن چند باره یک کارت همراهی خواهند کرد. دولت ابراهیم رئیسی به تازگی کار خود را آغاز کرده و ادعا میکند همچنان در مرحله برآورد مذاکرات دولت قبل است و آمریکا و اروپا بدون اینکه فرصت مذاکره با تیم جدید را تجربه کرده باشند، در افزایش فشارها پیش‌دستی نمی‌کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تصویب قطعنامه توبیخی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند زمینه را برای ارجاع دوباره پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل هموار کند. در شرایط عادی گزارش صریح گروسی درباره کامل نبودن نظارت‌های آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده و انجام غنی‌سازی ۶۰ درصدی و بی‌پاسخ ماندن پرسش‌های کلیدی، می‌تواند دلایل کافی برای صدور قطعنامه علیه ایران باشد. اما مجموعه‌ای از عوامل از به قدرت رسیدن دولت دمکرات جو بایدن در آمریکا که همواره نشانه‌هایی از ضعف در برابر تهران بروز می‌دهد تا موضع آشفته اروپا، بازی دوگانه روسیه و خالی بودن طرح جایگزین (پلن بی) مورد ادعای آمریکا از برنامه مشخص در صورت شکست دیپلماسی، حرکت غرب در برابر پرونده هسته‌ای ایران را محافظه‌کارانه‌تر کرده است.
در شرایطی که نمایندگان دولت بایدن که هدایت مذاکرات با ایران را بر عهده دارند با مقامات جمهوری اسلامی درباره «شکست استراتژی فشار حداکثری» هم‌نظرند، تعیین سه شرط «لغو همه تحریم‌ها»، «تضمین خارج نشدن دوباره از برجام» و «عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی» برای بازگشت به برجام امتیازهای حداکثری است که تهران مطالبه میکند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در یکی از نخستین موضع‌گیری‌های خود پس از برعهده گرفتن این سمت گفت که «کشور را به برجام گره نخواهد زد». موضعی در پیروی از دیدگاه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که پس از روی کار آمدن دولت بایدن گفت، «اگر تحریم‌ها لغو نشود و آمریکا تضمین ندهد که دیگر از تعهدات خود خارج نمی‌شود، وضع کنونی ادامه پیدا خواهد کرد.»
به این معنی که حاکمیت احتمالا به این نتیجه رسیده که همچنان می‌تواند پیامدهای اقتصادی تحریم‌ها را تحمل و اعتراض‌های مردمی را سرکوب کند و در این بین غرب را برای دریافت امتیازهای بیشتر تحت فشار قرار دهد.
اما حتی در مورد همین رویکرد هم استراتژی روشنی وجود ندارد و تهران به وضوح امیدوار است که «از این ستون به آن ستون فرجی شود» و با وعده مذاکره در پایان ماه نوامبر خطر قطعنامه را از سر بگذارند و بعد به تعطیلات سال نو میلادی و کریسمس و پس از آن عید نوروز امید ببندد.
آشفتگی سیاست جمهوری اسلامی درباره بحران خودساخته‌ای که دو دهه از عمر آن می‌گذرد و بیشترین هزینه اقتصادی را به ایران تحمیل کرده تا جایی است که جدی‌ترین منتقدان برجام و غرب و به ویژه آمریکا اکنون هدایت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را بر عهده دارند.
علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه که پس از سفر روز چهارشنبه به بروکسل خبر از ادامه مذاکرات احیای برجام داد، دو سال قبل در برنامه تلویزیونی جهان‌آرا گفته بود از برجام که به عقیده او «نظر رهبری نبوده» تنها یک «کاریکاتور» باقی‌مانده است. مقامات تهران از سویی از مذاکره «نتیجه‌محور» با هدف لغو همه تحریم‌ها سخن می‌گویند و از سوی دیگر نمی‌خواهند برای کمک به برچیده شدن تحریم‌های غیرهسته‌ای که بخش عمده‌ای از تحریم‌ها علیه ایران را شامل می‌شود، سیاست‌های منطقه‌ای و حقوق بشری خود را تغییر دهند. آنها از سویی از غرب می‌خواهند روابط تجاری و اقتصادی خود را با ایران عادی‌سازی کند و از سوی دیگر تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف را به تابو تبدیل کرده‌‌اند.
در صورت ورود تیم مذاکره کنندگان هسته‌ای دولت رئیسی به مذاکرات وین، پرسش تعیین‌کننده درباره چشم‌انداز گفت‌و‌گو‌ها درمورد عزم تهران برای حل‌و‌فصل بحران هسته‌ای خواهد بود. پرونده‌ای قطور که در ۲۰ سال گذشته همواره به طور عمدی ابعاد جدیدی به آن افزوده شده، آرشیوی از ماهیت نظامی آن تا سال ۲۰۰۳ موجود است و تهران هنوز نتوانسته سود سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در آن را برداشت کند.
