شکست در جبهه و حکومت نظامی در پایتخت اتیوپی

آدیس‌آبابا در آستانه سقوط است

جنگ داخلی در اتیوپی درست یک سال پیش و پس از آن آغاز - Amanuel Sileshi / AFP

با سقوط سه شهر اتیوپی مهم از جمله ‌«دسی» و «کومبولچا» به دست جنگجویان تیگرانی، هر آن احتمال دارد که آدیس‌آبابا، پایتخت اتیوپی، نیز از کنترل دولت خارج شود. هم‌زمان گزارش‌ شده است که از دو شب گذشته، در آدیس‌آبابا دستگیری‌های گسترده‌ای رخ داده که جامعه تیگرانی‌های پایتخت را هدف گرفته است. دولت این کشور مدعی است تنها کسانی را دستگیر می‌کند که قصد دارند اقدام‌های غیرقانونی انجام دهند؛ اما شاهدان محلی به رسانه‌های بین‌المللی گفته‌اند که ماموران بسیاری از افراد را به صرف اینکه تیگرانی‌زبان‌اند، در خانه‌ها و رستوران‌ها و خیابان‌ها دستگیر و به بازداشتگاه‌ها منتقل می‌کنند.

جنگ داخلی در اتیوپی درست یک سال پیش و پس از آن آغاز شد که نیروهای ارتش ملی این کشور به رهبری نخست‌وزیر ابی احمد، به قلمروی فدرال تیگرای در شمال این کشور یورش بردند و در مدتی کوتاه، پایتخت این استان خودگردان را اشغال کردند. اینترنت و خطوط مخابراتی و راه‌های ارتباطی این منطقه تا ماه‌ها قطع بود و دولت اتیوپی از دسترسی آزاد رسانه‌ها به این منطقه ممانعت می‌کرد؛ اما اندک‌اندک اخبار و گزارش‌های دهشت‌باری از کشتار مردم غیرنظامی و تجاوزهای گروهی به بیرون درز کرد که جامعه جهانی را تکان داد.

ارتش اریتره از ارتش اتیوپی پشتیبانی کرد

در تابستان ۲۰۲۱، نیروهای دفاعی تیگرای با یک ضدحمله نظامی توانستند پایتخت این استان خودگردان را آزاد کنند. آن‌ها سپس از حالت دفاعی خارج شدند و پیشروی کردند. دولت خودگردان تیگرای اعلام کرد که به دلیل محاصره زمینی منطقه توسط دولت آدیس آبابا و اریتره، نمی‌تواند کمک‌های غذایی سازمان ملل را دریافت کند و پنج میلیون مردم این منطقه در خطر مرگ از گرسنگی قرار دارند و در نتیجه ارتش دفاعی تیگرای چاره‌ای جز درهم شکستن محاصره ندارد.

ریشه‌های این منازعه را باید در تحولات‌‌ سیاسی سال ۲۰۱۸ بازجست. در آن زمان، مجلس اتیوپی ابی احمد را به نخست‌وزیری برگزید و مرکز ثقل قدرت سیاسی اتیوپی از جبهه خلق برای آزادی تیگرای که نزدیک به سه دهه بر نظام سیاسی فدرال اتیوپی حاکم بود، به ابی احمد و ائتلاف جبهه دموکراتیک انقلابی خلق اتیوپی منتقل شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نخستین اقدام ابی احمد که از رهبران حزب سازمان دموکراتیک مردم اومورو نیز به شمار می‌رفت و در سال ۲۰۱۹، حزب نوینی با نام حزب رفاه را بنیان‌گذاری کرده بود، انعقاد پیمان آشتی با اریتره بود که به سه دهه تنش نظامی میان این کشور و اتیوپی پایان داد؛ اقدامی که در سال ۲۰۱۹، جایزه صلح نوبل را هم برای ابی احمد به ارمغان آورد؛ اما تنها یک سال بعد و در نوامبر ۲۰۲۰، او با دامن زدن به جنگ با دولت خودگردان تیگرای، کمیته اهداکننده جایزه صلح نوبل و نیز افکارعمومی جهان را شگفت‌زده کرد؛ جنگی که سایه‌ سنگین قحطی و مرگ را به‌سرعت در مناطق گسترده‌ای از اتیوپی گستراند.

برخی کارشناسان نبردهای روزهای اخیر را به معنی افول قطعی دولت ابی احمد تعبیر کرده‌اند. شهر دسی که اکنون در کنترل جبهه خلق برای آزادی تیگرای است، هم دروازه‌ جنوب اتیوپی و هم گذرگاه اصلی جیبوتی به اتیوپی است و پیش از آغاز جنگ‌ داخلی، یکی از شکوفاترین شهرهای چندفرهنگی اتیوپی به شمار می‌رفت. از طرفی، ارتش ملی این کشور هم انگیزه‌ای برای جنگ ندارد و برای پایان دادن به جنگ و کنار زدن دولت ابی احمد، رایزنی‌هایی میان نیروهای سیاسی و نظامی این کشور چندتباری و چندزبانی در جریان است.

با این حال، ابی احمد با اعلام وضعیت اضطراری در سراسر این کشور، همچنان بر طبل ادامه جنگ می‌کوبد. او از همه مردم غیرنظامی خواسته است اسلحه به دست بگیرند و از جنگ پشتیبانی کنند. این گفته او در رسانه‌های دولتی بارها بازتاب داده شده است: «ما با خون و استخوان خود دشمنانمان را خاک خواهیم کرد و دوباره شکوه و درخشش را به اتیوپی بازمی‌گردانیم.»

برخی کشورهای جهان از جمله سوئد، با صدور بیانیه‌هایی از شهروندان خود خواسته‌اند که به هیچ‌ وجه به اتیوپی سفر نکنند.

بیشتر از جهان