رابطه میان مادربزرگ‌ها و نوه‌هایشان شاید باارزش‌تر از آن باشد که حتی قبلا فکر می‌کردیم.

تحقیق جدیدی که عملکرد مغز را در مادربزرگ‌ها بررسی کرده است، نشان می‌دهد که آن‌ها احتمالا بیشتر به نوه‌هایشان وابسته‌اند تا به بچه‌های خود، زیرا با نسل جوان‌تر بیشتر احساس «همدلی عاطفی» می‌کنند.

محققان دانشگاه اموری در آتلانتای جورجیا ۵۰ زنی را که دست‌کم یک نوه هم‌خون سه تا ۱۲ سال داشتند، در این تحقیق شرکت دادند.

محققان از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (فانکشنال ام‌آر‌آی) استفاده کردند تا فعالیت مغز را موقع نگاه کردن مادربزرگ‌ها به عکس‌های نوه‌شان، والدین بچه و تصاویر بچه و بزرگ‌سالی غیر‌مرتبط مشاهده کنند.

جیمز ریلینگ، متخصص مغز و اعصاب و مردم‌شناس که رهبری این تحقیق را به عهده دارد به آژانس فرانس پرس گفت: «آن‌ها مناطقی از مغز را به‌کار می‌گیرند که به همدلی عاطفی مربوط می‌شود و همچنین مناطقی از مغز که درگیر حرکت و شبیه‌سازی حرکتی و آماده‌سازی است.»

او اضافه کرد: «وقتی آن‌ها عکس‌های نوه‌شان را تماشا می‌کنند واقعا احساس می‌کنند که نوه‌شان چه حسی داشته است. به‌این‌ترتیب وقتی بچه شادی را نشان می‌دهد آن‌ها هم آن شادی را احساس می‌کنند.» «وقتی بچه‌ها نگرانی را نشان می‌دهند، آن‌ها همان نگرانی را احساس می‌کنند.»

ریلینگ پیش‌ازاین آزمایش مشابهی در مورد پدرها انجام داده بود و مغز آن‌ها را در حال نگاه کردن به عکس‌های بچه‌هایشان اسکن کرده بود.

مادربزرگ‌ها به‌طور متوسط نسبت به پدرها فعالیت مغزی قوی‌تری در مناطق مربوط به همدلی عاطفی، پاداش و انگیزه نشان دادند و البته پدرهایی هم بودند که همان میزان فعالیت را در آن مناطق بروزمی‌دادند.

نتیجه تحقیق این بود: «درمجموع، نتیجه به‌دست‌آمده از تحقیقات ما نشان می‌دهد که همدلی عاطفی ممکن است مولفه مهم واکنش مادربزرگ‌ها به نوه‌هایشان باشد.»

ریلینگ در مصاحبه با مادربزرگ‌های شرکت‌کننده در این آزمایش دریافت که بسیاری از زنان احساس می‌کردند حالا که دیگر تحت‌فشار وقت و مسائل مالی زمان بزرگ کردن بچه‌های خودشان نیستند، می‌توانند بیشتر کنار نوه‌هایشان باشند. او گفت: «در واقع خیلی از آن‌ها می‌گفتند که از مادربزرگ بودن، بیشتر از مادر بودنشان لذت می‌برند.»

در دهه ۱۹۶۰ دانشمندان چنین استدلال می‌کردند که یکی از دلایل طول عمر زنان بعد از اتمام دوره باروری، افزایش طول عمر نوه‌هایشان است که آن را «تاثیر مادربزرگ» می‌نامند. تحقیقات با استفاده از شبیه‌سازی ریاضی به این نتیجه رسیده‌اند که مادربزرگ‌ها زمینه داشتن بچه‌های بیشتر را برای دختران خود آسان‌تر می‌کنند، زیرا بعضی از مسئولیت‌های مادری را از دوش آن‌ها برمی‌دارند که این کار همچنین برای آن بچه‌ها این امکان را فراهم می‌کند که با کمک گرفتن در سال‌های سخت اول زندگی، عمر طولانی‌تری داشته باشند. اخیرا تحقیقات بیشتری حاکی از آن است که داشتن مادربزرگ‌هایی که در نگهداری بچه کمک می‌کنند تاثیر مثبتی بر رشد شناختی ابتدایی، حرکت دقیق و رشد عاطفی-اجتماعی بچه دارد.

پدربزرگ‌ها هم نقش مهمی در تاثیرگذاری بر زندگی نوه‌هایشان دارند و تحقیقات دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد که بچه‌هایی که با میزان بالایی از مشارکت پدربزرگ و مادربزرگ‌ها بزرگ می‌شوند، مشکلات عاطفی و رفتاری کمتری دارند.