دانشمندان یک‌گونه «مقاوم» کووید در آمریکا را شناسایی کرده‌اند که از ترکیب دوسویه مختلف ویروس دارای مشخصات مشترک به‌وجود آمده است.

این روند که «ترکیب مجدد» نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که فرد هم‌زمان به انواع متفاوت کووید مبتلا شود. این یک محرک عمده تکامل ژنتیکی است که در ویروس‌های کرونا متداول است.

پژوهشگران دانشگاه آکسفورد پس از تجزیه ‌و تحلیل ساختار ژنتیکی نوع «بی.۱.۶۲۸» به این نتیجه رسیدند که این [گونه] به دنبال روند ترکیب مجدد میان دو نوع ویروس (بی.۱.۶۳۱ و بی.۱.۶۳۴) پدید آمده است. هر سه گونه سراسر سال ۲۰۲۱ در آمریکا و مکزیک در چرخش بوده‌اند و دانشمندان متقاعد شده‌اند که «بی.۱.۱۶۸» نخست در آمریکای شمالی و مرکزی ظاهر شده است. این گزارش که هنوز مورد داوری دیگر دانشمندان قرار نگرفته، حاکی از آن است که این کشف «درباره نقش و تاثیرات بالقوه روند ترکیب مجدد در تغییر سارس-کوو-دو در جریان همه‌گیری کووید-۱۹ سوالات مهمی را مطرح می‌کند.»

الیور پایبوس، یکی از نویسندگان این گزارش و استاد سیر تکامل‌شناسی  بیماری‌های واگیر دانشگاه آکسفورد، ضمن اشاره به اینکه بی.۱.۶۲۸ یک ویروس «مقاوم» در ایالات‌متحده است، هشدار داده است که «ترکیب مجدد به‌عنوان منبع جدید و محتمل تنوع ژنتیکی ویروس باید جدی گرفته شود.» 

در روزهای نخست همه‌گیری، به دلیل محدود بودن تنوع ژنتیکی سارس-کوو-دو، روند ترکیب مجدد تا حد زیادی بی‌اهمیت تلقی می‌شد، زیرا سویه‌های به‌ظاهر مشابه، کدهای ژنتیکی مشابه را به یکدیگر انتقال می‌دادند. اما با ادامه گسترش ویروس‌ها و ایجاد تنوع ژنتیکی بیشتر، نگرانی‌هایی وجود دارد که روند ترکیب مجدد تقویت شود و گونه‌ای از آن پدید آید که مشخصات نگران‌کننده‌ای داشته باشد.   

پروفسور جاناتان بال، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه ناتینگهام می‌گوید: «ترکیب مجدد هنگامی رخ می‌دهد که دوسویه مختلف ویروس یک سلول را آلوده کنند، سپس قطعاتی از مواد ژنتیکی را با یکدیگر مبادله کنند؛ ویروسی که از آن زاده می‌شود، ساختاری ژنتیکی منتج از هردو ویروس [به‌اصطلاح] پدر و مادر دارد.»

«زمانی که مثل حالا تعداد بسیاری ویروس در چرخش است، فرصت‌های بسیاری برای بروز روند ترکیب مجدد به وجود می‌آید.»

«اگر ترکیب جدید عناصر ژنتیکی بروز ویروسی ضعیف‌تر را سبب شود، این ویروس سریعا از گردونه رقابت خارج می‌شود، وگرنه سویه بازترکیبی ممکن است باقی بماند. گاه نوع [منتج از] ترکیب مجدد مناسب‌تر است. در این صورت گسترش آن به‌گونه‌ای صورت می‌گیرد که در انواع غالب آن مشاهده کرده‌ایم. «فرق عمده آن این است که این ترکیب مجدد به ویروس امکان می‌دهد که در یک‌زمان تغییرات ژنتیکی بسیاری به‌دست آورد و بنابراین بر توان ویروس پیامد بالقوه عمده‌ای دارد. 

«اما این به‌‌هیچ‌وجه تضمین شده نیست. مهم است که روی پیامد هرگونه تغییر ژنتیکی در عملکرد  ویروس مطالعه شود، به‌ویژه تغییراتی که ممکن است بر قابلیت سرایت، شدت بیماری و فرار از سیستم ایمنی فرد تاثیر داشته باشد.»

در اوایل سال جاری، پژوهش‌های تیمی از دانشگاه واریک یک توالی ویروسی در بریتانیا را ردیابی کرد که به نظر می‌رسید ترکیب مجدد نوع «آلفا» و یک نوع کمتر شناخته شده دیگر باشد. در آفریقای جنوبی نیز دو نمونه از انواعی را یافتند که «بسیار بعید به نظر می‌رسید که تنها نتیجه جهش‌های معمول و مکرر بوده باشند» و نشان می‌داد که  آن‌ها نتایج فرعی روند ترکیب مجدد بوده‌اند.  

پرفسور لارنس یانگ، ویروس‌شناس در دانشگاه واریک، می‌گوید رویدادهای ترکیب مجدد «به‌وضوح موجب نگرانی است» زیرا «این قابلیت را دارند که منبعی برای یک ابر‌گونه جدید باشند».

بااین‌حال او افزود که وجود نوع غالب «دلتا» به معنای آن است که به دیگر گونه‌های ترکیب‌شده فرصت چندانی برای گسترش داده نمی‌شود. پرفسور یانگ گفت: «دلتا یک ویروس بسیار قوی و مسری است که به‌ نظر می‌رسد همه انواع دیگر را از میان برده است.» 

او گفت نتیجه‌گیری‌های تحقیقات آکسفورد بر نیاز به «ادامه نظارت بر ساختارهای ژنتیکی [ویروس]» تاکید می‌کند تا مشخص شود ویروس در کشورهای و جوامع مختلف چگونه تکامل می‌یابد و کدام‌یک از جهش‌های جدید می‌توانند خطرناک باشند.

او افزود: «این بسیار مهم است. آنچه شاهد آنیم؛ شیوع شدید [کووید] در سراسر اروپا و بروز این نگرانی است که آیا توانایی نظارت بر ساختار ژنتیکی [ویروس] وجود دارد که این‌ها همه را به‌ویژه در مناطقی از جهان که مردم به‌طور کامل مصون نشده‌اند، ردیابی کند یا نه.»