بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه قدرت اروپایی عضو توافق هستهای ۲۰۱۵ قدرتهای جهانی با ایران، روز چهارشنبه، ۲۴ نوامبر، در بیانیهای مشترک به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از تداوم «تشدید نظاممند» تنش بر سر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران در طول دو سال گذشته ابراز «نگرانی عمیق» کردند و آن را یک خطر عمده و قابل توجه برای جامعه بینالمللی دانستند.
سه قدرت اروپایی اروپایی ضمن قدردانی از تلاشهای آژانس برای نظارت بر برنامه هستهای ایران و مدیرعامل آن بابت توضیحات فنی که در پی دو گزارش اخیر ارائه داد، نوشتند: «ما از اینکه برای بیش از دو سال، ایران به تشدید نظاممند تنش هستهای بهواسطه ارتقای دائمی و غیرقابل بازگشت تواناییهای هستهای خود و متوجه کردن خطری عمده علیه جامعه بینالمللی ادامه داده، عمیقا نگرانیم.»
این بیانیه پس از آن نوشته شده است که رافائل گروسی، سفر اخیر خود به تهران را بینتیجه خواند.
گروسی روز سه شنبه در دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر امور خارجه ایران به دنبال توافقی با ایران برای نصب مجدد چهار دوربین از کارافتاده در تاسیسات اتمی کرج بود. به نظر میرسد این توافق به دست نیامده است.
گروسی در ابتدای جلسه فصلی شورای حکام به نمایندگان ۳۵ کشور عضو گفت: «علیرغم تلاشهای من، این مذاکرات و رایزنیهای گسترده برای حل و فصل مسائل پادمانی باقیمانده ایران که در دو گزارش به تفصیل شرح داده شد، بینتیجه بود.»
بنبست بر سر تاسیسات کرج که قطعات سانتریفیوژهای پیشرفته، ماشینهای غنیسازی اورانیوم را میسازد، یکی از چندین موضوعی است که روابط ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تیره و قدرتهای غربی را که میگویند تهران باید از موضع کنونی خود عقبنشینی کند، خشمگین کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در پی این تحولات، اکنون سه قدرت اروپایی در آستانه از سرگیری مذاکرات برای احیای برجام در وین، تاکید کردهاند که «ایران هیچگونه توجیه قابلقبول غیرنظامی برای غنیسازی ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی ندارد و تولید اورانیوم با غنای بالا برای یک کشور بدون برنامه تسلیحاتی بیسابقه است. در نتیجه این روند هشدارآمیز تولید، کل ذخایر ایران امروز حاوی مواد شکافتپذیر کافی هست که اگر بیش از این غنیسازی شود، میتواند برای تولید بیش از یک سلاح هستهای بهکار رود و انباشت بیشتر اورانیوم غنیسازی شده ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی زمان گریز ایران برای ساخت اولین سلاح هستهای را کاهش میدهد.»
در این بیانیه گفته شده که تحقیق و توسعه با هر دو اورانیوم طبیعی و فلزی هیچگونه توجیهی برای کاربرد غیرنظامی در ایران ندارد و به این کشور امکان میدهد به دانش ساخت سلاح هستهای دست یابد و تداوم این روند به این معناست که تشدید ادامهدار فعالیتهای هستهای ایران به طرز غیرقابل بازگشتی ارزشهای برجام برای مبارزه با تولید تگثیر سلاحهای هستهای را کم میکند.
سه متحد اروپایی ایالات متحده در برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، در این بیانیه مشترک همچنین گفتهاند که جمهوری اسلامی ایران همزمان با گسترش فعالیتهای هستهای اش، همکاریهای حیاتی و مهم خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به میزان چشمگیری کاهش داده و توانایی این نهاد بینالمللی را برای نظارت بر برنامه هستهای ایران به صورت جدی تضعیف کرده است.
این سه کشور در ادامه قویا خواستار بازگرداندن دسترسی آژانس به مراکز هستهای در ایران، به ویژه کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ در کرج، تسا، و نیز «همکاری کامل» حکومت ایران با این نهاد نظارت هسته ای سازمان ملل متحد شدند و در عین حال تاکید کردند که بازگشت ایران به اجرای کامل مفاد برجام در زمینه فعالیتهای نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی ، از جمله اجرای پروتکل الحاقی که امکان بازرسیهای سرزده آژانس را از مراکز مشکوک در کشور فراهم میکند، یک امر بنیادی و اساسی است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان همچنین گفتند با حسن نیت وارد دور بعدی مذاکرات احیای برجام در وین خواهند شد و اضافه کردند که معتقدند دستیابی به توافق امکانپذیر خواهد بود و به نفع همه طرفها است که چنین هدفی محقق شود.
همزمان، سخنگوی وزارت ایالات متحده نیز روز چهارشنبه، ۲۴ نوامبر، بنبست کنونی در زمینه نظارت آژانس بر برنامه هستهای ایران در آستانه ازسرگیری مذاکرات وین را نشانهای بد خواند و گفت: «ناکامی ایران در همکاری (با آژانس) نشانه بدی در مورد جدیت آنها برای نتیجهگیری موفقیتآمیز مذاکراتمان است.»