به گفته منابع محلی در تخار و غزنی، امروز، دوشنبه ۲۲ آذر، افراد نظامی طالبان شماری از متقاضیان گذرنامه را که برای تحویل دادن اسناد خود در مقابل ادارات توزیع گذرنامه تجمع کرده بودند، به شدت مضروب کرده‌اند.

یک منبع محلی در شهر تالقان، مرکز تخار ،گفت که بعد ازظهر دوشنبه در جریان تجمع مردم در مقابل اداره گذرنامه آن شهر، افراد طالبان برای پراکنده کردن مراجعان، به سمت آنان تیر اندازی کردند و شماری را هم بازداشت و به شدت شکنجه کردند.

منبع محلی مزبور که نخواست نامش ذکر شود، افزود: « افراد طالبان به سمت مردم که برای تحویل اسنادشان در مقابل اداره گذرنامه صف کشیده بودند، تیر اندازی کردند که در نتیجه چندین تن مجروح شدند.»

به گفته آن منبع محلی، افراد طالبان پس از تیر اندازی به سمت مردم،  چهار نفر از متقاضیان گذرنامه را به اتهام اخلال در نظم بازداشت، و به شدت شکنجه کرده‌اند. او همچنین افزود که روند جمع‌آوری اسناد متقاضیان برای توزیع گذرنامه در مرکز تخار از یک هفته پیش آغاز شده است، اما این روند به هیچ‌وجه سالم نیست و تنها کسانی موفق به گرفتن گذرنامه می‌شوند که یا رشوه می‎پردازند، یا در میان طالبان نفوذ دارند.

ویدیوهایی که توسط مردم از تجمع در مقابل اداره گذرنامه در تخار منتشر شده است، نشان می‌دهد که صدها نفر در حالی که اسناد و مدارک خود را در دست دارند، تلاش می‌کنند خودشان را به مسئول جمع‌آوری برگه‌های متقاضیان برسانند. ساکنان تخار با اعتراض به نبود نظم در روند توزیع گذرنامه، می‌گویند طالبان از مدیریت این برنامه عاجزند و نمی‌توانند به نیاز مردم پاسخ دهند.

در همین حال یک منبع خبری دیگر در غزنی نیز بدرفتاری نظامیان طالبان را با متقاضیان گذرنامه، به ویژه زنان، تایید کرد. این منبع که خود نیز از متقاضیان گذرنامه در غزنی است، گفت: «نظامیان طالبان متقاضیان دریافت گذرنامه را، به ویژه زنان، با شلاق و چوب می‌زنند. آنان برای آن که مردم بترسند و برای دریافت گذرنامه تجمع نکنند، خشونت به‌کار می‌گیرند.»

او افزود، کسانی که در میان طالبان شناخت و نفوذ دارند یا به اعضای این گروه پول می‌پردازند، به آسانی می‌توانند گذرنامه دریافت کنند، اما کسانی که از چنین امکاناتی برخوردار نیستند، باید هفته‌ها و ماه‌ها انتظار بکشند.

ویدیوها و عکس‌های منتشر شده از صف متقاضیان گذرنامه در غزنی نیز نشان می‌دهد که طالبان برای پراکنده کردن مردم، زنان و مردان را با چوب و شلاق می‌زنند.

روند توزیع گذرنامه از یک ماه پیش در شماری از استان‌ها آغاز شده است، اما به دلیل هجوم بیش از حد مردم برای دریافت گذرنامه و نبود ظرفیت اداری و تجهیزات فنی برای رسیدگی به متقاضیان، اغلب به نتیجه نمی‌رسد یا به خشونت کشیده می‌شود و مردم از این روند به‌شدت ناراضی‌اند.

عالم‌گل حقانی، رئیس اداره گذرنامه افغانستان، روز دوشنبه ۱۳ دسامبر، به خبرگزاری رویترز گفت که روند توزیع گذرنامه در کابل از نزدیک به یک ماه پیش بدین ‌سو متوقف است و هنوز چالش‌های فنی آن اداره بر طرف نشده است. در عین حال، حقانی ادعا کرده است که ماموران اداره گذرنامه، روزانه از هزاران نفر از متقاضیان در استان‌های افغانستان اسناد و مدارک لازم را دریافت می‌‎کنند و هر روز مدارک حدود سه هزار نفر بررسی می‌شود.

حقانی افزوده است که به‌زودی روند توزیع گذرنامه در کابل از سر گرفته خواهد شد و تا آن زمان، مردم باید صبور باشند. او همچنین ادعا کرده است که فساد مالی در روند توزیع گذرنامه برطرف شده است و اکنون این روند با شفافیت کامل انجام می‌شود.

پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، هزاران نفر کوشیدند به کشورهای دیگر بروند، اما به دلیل نداشتن گذرنامه، برخی از آنان غیرقانونی از مرز ها گذشتند، و بسیاری دیگر در انتظار دریافت گذرنامه ماندند. بر اساس گزارش‌ها، تنها در سه ماه گذشته و پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، ۳۰۰ هزار نفر به ایران گریخته‌اند که شمار کثیری از آنان قاچاقی از مرز گذشته‌اند.

ترس از شکنجه و تهدید از سوی طالبان، فقر و بیکاری گسترده، نگرانی از خطر جنگ و درگیری و ناامیدی از آینده، باعث شده است که بسیاری از شهروندان افغانستان همچنان برای خارج شدن از کشورشان به هر شیوه ممکن، تلاش کنند.