در ادامه مبادلات کالابه‌کالای جمهوری اسلامی ایران، این بار قرار است در ازای پول نفت، چای به ایران وارد شود. علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت، با ابراز خوشحالی از این تهاتر، به ایسنا گفت: «از حدود ۹ سال پیش، حدود ۲۵۰ میلیون دلار پول حاصل از صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران به سریلانکا در این کشور بلوکه شد و امکان ترخیص آن وجود نداشت. خوشبختانه در مذاکرات اخیر به راه‌حلی مکتوب رسیدیم تا این پول و سود آن در این سال‌ها در قالب کالاهایی مانند چای به ایران بازگردد.»

جمهوری اسلامی ایران سال‌ها است که به دلیل تحریم‌های اقتصادی، از شیوه مبادله کالا به کالا استفاده می‌کند؛ شیوه‌ای که برخی فعالان اقتصادی از آن انتقاد می‌کنند زیرا معتقدند در ازای نفت، کالاهای مصرفی و بی‌ارزش به ایران وارد می‌شود. مبادلات پایاپای ایران در شرایطی است که بسیاری از کالاهای وارداتی از کشورهای دیگر در خود ایران قابل تولیدند و با وارد کردن آن‌ها، به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ایرانی ضربه زده می‌شود.

با این حال، تهاتر جمهوری اسلامی ایران با کشورهایی که خود وضعیت اقتصادی چندان مناسبی ندارند، نه تنها متوقف نشده، بلکه مسئولان مصمم‌اند آن را گسترش دهند؛ چنانکه به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت، «با توجه به هدف‌گذاری وزیر صمت در استفاده از ظرفیت بازار کشورهای منطقه و همسو، مقدمات حضور قدرتمندتر ایران در بازار سریلانکا را دنبال کردیم. متاسفانه تجار و فعالان اقتصادی سریلانکا از ظرفیت‌های اقتصاد ایران و توان ما برای صادرات غیرنفتی تصور دقیقی نداشتند و تلاش می‌کنیم مقدمات لازم برای افزایش همکاری‌ها فراهم شود.»

پیمان پاک با ابراز خوش‌بینی از اینکه سریلانکا در حوزه‌های پتروشیمی و لبنیات، بازار مطلوبی برای شرکت‌های ایرانی باشد، گفت: «جدا از چای، امکان واردات برخی مواد اولیه یا محصولاتی مانند کائوچو به ایران نیز وجود دارد.»

خوشحالی مسئولان ایرانی از گسترش مبادلات با سریلانکا در شرایطی است که این کشور واقع در جنوب شبه‌قاره هند یکی از ضعیف‌ترین اقتصادهای آسیا به شمار می‌رود و بخش مهمی از مبادلات اقتصادی ایران و سریلانکا در حال حاضر به صادرات نفت و محصولات نفتی ایران اختصاص داشته و میزان صادرات غیرنفتی جمهوری اسلامی ایران به این کشور شرق آسیا کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار در سال است.

جمهوری اسلامی ایران در شرایطی به سریلانکا نفت می‌دهد که اقتصاد نابسامان سریلانکا سال‌ها است بهبود نیافته و بانک جهانی برای جبران بدهی‌های مالی، بارها به این کشور کمک‌ مالی کرده‌ است. بر اساس آمارهای موجود در گزارش‌ سالانه بانک مرکزی سریلانکا، صادرات این کشور در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ از رقم هفت میلیارد دلار به ۱۱ میلیارد دلار رسیده؛ در حالی که واردات در همین بازه زمانی، از حدود ۱۰ میلیارد به ۲۱ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است؛ یعنی با وجود افزایش میزان بدهی خارجی، ذخایر ارزی این کشور همواره در نوسان بوده است.

در سال‌های گذشته، جمهوری اسلامی ایران در پالایشگاه‌های نفت سریلانکا سرمایه‌گذاری کرد و این سرمایه‌گذاری باعث شد ظرفیت تولید نفت این کشور دو برابر شود. این اقدام‌ها در کنار پروژه‌هایی از جمله برق‌رسانی به روستاها، جمهوری اسلامی ایران را به بزرگ‌ترین کمک‌کننده به سریلانکا تبدیل کرده است.