واگذاری باشگاه پرسپولیس به وزارتخانه اقتصاد و دارایی و باشگاه استقلال به وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت «صمت»، فقط در خبرها «واگذاری» نام گرفت، اما دولت همچنان مالک هر دو باشگاه است. فقط مالکیت از وزارت ورزش و جوانان به دو وزارتخانه دیگر منتقل شد، انتقالی که حتی توجه طرفداران این باشگاهها را جلب نکرد، چون در ماهیت مالکیت و جنس تصمیمگیریها تفاوت چندانی ایجاد نمیشود.
وزارت صمت در لیگ برتر و لیگهای دیگر تیمهای پرشماری دارد. تیمهای صنعتی نظیر فولاد مبارکه سپاهان، فولاد خوزستان، و بسیاری دیگر از تیمها در مدارکی که به ایافسی (کنفدراسیون فوتبال آسیا) ارائه میدهند خصوصی هستند، اما در واقع زیرمجموعه وزارت صمت محسوب میشوند.
وزارتخانه دیگری که در فوتبال ایران باشگاهداری میکند، وزارت نفت است که فقط در لیگ برتر، دو تیم صنعت نفت آبادان و نفت مسجد سلیمان را دارد. مالکیت مشترک هر کدام از این تیمها از منظر قوانین فوتبال میتواند بحثبرانگیر باشد و مفهوم رقابت را زیر علامت سوال ببرد، اما ثبت این باشگاهها به عنوان شرکتهای مستقل و چیدن هیئت مدیره، مالکیت مشترک دولت بر آنها را پنهان میکند.
وزارت ورزش و جوانان برای آن که پایان مالکیت مشترک خود بر استقلال و پرسپولیس را به کنفدراسیون فوتبال آسیا گزارش دهد، این دو باشگاه را به دو وزارتخانه دیگر سپرد. کنفدراسیون فوتبال آسیا در ارائه دلایل لغو مجوز حرفهای و حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا، در کنار بدهیهای انباشته شده آنها، به مالکیت مشترک دو باشگاه نیز اشاره کرده بود. بعید به نظر میرسد که انتقال مالکیت استقلال و پرسپولیس به وزارتخانههای دیگر بتواند ایافسی را متقاعد کند، اما این تنها راه پیش روی وزارت ورزش بود. حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان، با ادبیات مرسوم بین مدیران دولتی، این اقدام را حسن نیت وزارتخانهاش عنوان میکند. انگیزه و دلیل باشگاهداری در این وزارتخانهها سوالبرانگیز است.
اما انتقال مالکیت استقلال و پرسپولیس به وزارتخانههای اقتصاد و دارایی و صمت، قدرت تصمیمگیری را از وزارت ورزش و جوانان سلب نکرده است. در روزهای اخیر، وزیر ورزش و جوانان در حال رایزنی برای انتخاب مدیرعامل جدید باشگاه پرسپولیس است و این صوری بودن انتقال مالکیت دو باشگاه را گوشزد میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در یک دهه اخیر، وزیران ورزش و جوانان بارها موضوع ورود استقلال و پرسپولیس به بورس و واگذاری سهام به هواداران را مطرح کردهاند. مسعود سلطانیفر، وزیر پیشین وزارت ورزش و جوانان، بیش از ۵ سال از خصوصیسازی و ورود به بورس گفت و حمید سجادی، وزیر جدید، نیز همان وعدهها را تکرار میکند. اغراقآمیز نیست که تا کنون دهها تاریخ دقیق برای ورود استقلال و پرسپولیس به بورس اعلام شده است.
برای وزیر ورزش و جوانان، استقلال و پرسپولیس همیشه جذابترین بخش وزارتخانه و عرصهای خبرساز است که وزیر را به تیتر اول رسانهها تبدیل میکند. سایر حوزهها، مثل ورزش همگانی که مسئولیت اصلی وزارت ورزش در قبال شهروندان است، چون خبرساز و جذاب نیستند، در سایه قرار میگیرند. فارغ از این، واگذاری یا خصوصیسازی و ورود دو باشگاه به بورس، تصمیمی نیست که وزارت ورزش و جوانان بتواند به صورت مستقل بگیرد، بلکه نهادهای دیگر قدرت این تصمیم را میگیرند. پرشمار بودن طرفداران این دو تیم همواره حساسیتهای سیاسی پدید میآورد و این در تصمیمگیری برای واگذاری اثر دارد.
استقلال و پرسپولیس، دو باشگاه بدهکار، چگونه میتوانند برای سهامداران فرضی در بورس ارزش ایجاد کنند؟ هر دو باشگاه از مهمترین راه درآمدزایی، یعنی حق پخش تلویزیونی، محروماند. همین کافی است تا هر دو باشگاه، هر سال با بدهیهای بیشتری فصل ورزشی را تمام کنند. صدا و سیمای انحصاری حاضر به پرداخت حق و حقوق باشگاهها نیست و رقیبی هم ندارد که به پرداخت حق پخش تلویزیونی مجبورش کند.
سرنوشت استقلال و پرسپولیس پس از انتقال مالکیت به دو وزارتخانه دیگر نامعلوم است. شاید در آینده تغییرات در دو باشگاه برای وزیر صمت یا اقتصاد و دارایی جالب و هیجانانگیز شود، یا شاید استقلال و پرسپولیس دو وصله ناجور برای این وزارتخانهها باشند.
تصمیمهای جدید ایافسی درباره لغو مجوز حرفهای و حذف این دو باشگاه از لیگ قهرمانان آسیا به تصمیمهایی در استقلال و پرسپولیس طبق اصول حرفهای منجر نشد، بلکه وزارت ورزش و جوانان سعی کرد با انتقال صوری مالکیت، مدارکی برای دور زدن قوانین بسازد. سختگیری ایافسی برای وزارت ورزش و جوانان پندآموز نیست، بلکه آنها برای تکرار روش باشگاهداری خود راه تازهای با ظاهری تازه پیدا کردهاند.
در روزهای آینده، رای نهایی ایافسی درباره حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا اعلام میشود. طبق اعلام پیشین، استقلال و پرسپولیس مجوز بازی در این مسابقات را ندارند. اما با روشهایی که برای تغییر مالکیت میبینیم، دور از ذهن نیست که استقلال و پرسپولیس در سال آینده نیز نتوانند مجوز حضور در لیگ قهرمانان را به دست بیاورند، چون بعید به نظر میرسد این باشگاهها مشکلاتی را که با گذشت چند دهه نتوانستهاند حل نکردهاند، بتوانند در یک سال حل کنند و نقایص خود را برطرف کنند.