آن روز «سونیلا مِکوُ» مجری همیشگی اخبار صبحگاهی ناچار شد آنچه برابر دیدگانش رخ می دهد را گزارش کند؛ ماموران دولت به ایستگاه تلویزیون یورش آورده و در جریان جستجو در میان پرونده ها دستگاه های پخش را به اطراف پرت می کردند.  

آن ها ادعا می کردند از سوی شرکت دولتی سوخت و انرژی آلبانی ماموریت دارند با مدیران رادیو صحبت کنند. پخش زنده تلویزیون «آگون» یا «بامداد» تازه شروع شده بود که این واقعه در مقابل چشمان خانم مکو رخ داد. او در جریان اخبار در پخشی شگفت انگیز گفت:« این روزی تاریک برای گزارشگری در آلبانی است».

مقامات این کشور منطقه بالکان از ماه ها قبل به تلویزیون «آگون» و فرانچسکو بِچِتی،  صاحب ایتالیاییش هشدار داده بودند که به سراغ این کانال تلویزیونی خواهند آمد. 

پوشش آزادانه این کانال تلویزیونی طبقه حاکمه این کشور کوچک بالکان را خشمگین کرده بود زیرا  تلویزیون «آگون» آن‌ها را متهم به فساد کرده می گفت ملعبه دست قاچاقچیان قدرتمند مواد مخدر در آلبانی هستند.

فرد جدیدی امور را در تیرانا، پایتخت آلبانی، در دست گرفت. ادی راما، شخصیت قدرتمند سیاسی و شهردار سابق پایتخت به گونه ای غیرقابل انتظار در انتخابات سال ۲۰۱۳ پیروز شد و در مقام نخست وزیری قرار گرفت. 

در گزارش امسال یک هیئت نظارت بر رسانه ها در آلبانی، گفته شد که آزادی رسانه ها زیر رهبری آقای راما کاهش یافته است. در این گزارش به موارد ضرب و شتم گزارشگران، بهتان به رسانه های منتقد از طرف مقامات بلند پایه  و باز شدن درها به روی چاپلوس ها، اشاره شده است.

تلویزیون آگون در سال ۲۰۱۳ با این هدف تاسیس شد که آلبانی کوچک را به یک مرکز رسانه ای اروپایی تبدیل کند. این کانال از روز نخست در پوشش‌هایش هیچگونه مصالحه ای نمی کرد و در سال ۲۰۱۵  شروع به پخش گزارش‌هایی از تقلب در انتخابات محلی کرد، از جمله مورد مردی که با کارت های هویت چندگانه بیست بار رای داده بود. این گزارش جنجال بسیاری به پا کرد، اما کمتر کسی می دانست در آینده چه رخ خواهد داد.  

خانم مکو در توصیف وقایع روز ۱۰ ام اکتبر سال ۲۰۱۵ به ایندیپندنت گفت: «درباره آن همه ماموری که به ایستگاه تلویزیون ریخته بودند، حرف می زدم که همه چیز تاریک شد.» در میان لحظات تاریکی، او اعلام کرد:«می خواهم بگویم در این لحظه برق کانال تلویزیونی ما قطع شد».

چند روزِ پس از این واقعه، مقامات آلبانی تمام تجهیزات و آرشیو تلویزیون آگون را ضبط کردند. در یک حرکت، آلبانی، این عضو ناتو در غرب بالکان و متحد نزدیک آمریکا، یکی از بهترین تجربه های رسانه ای در بالکان، وشاید حتی در اروپا  را برای همیشه از میان برد.

بِچِتی به ایندیپندنت گفت: «۱۵۰ میلیون یورو (روی این کانال تلویزیونی) سرمایه گذاری شده بود. آن ها همه چیز را بردند».

در اوایل امسال – در روندی که برای «بچتی»، شرکایش وکارکنان سابق تلویزیون  نوعی انتقام محسوب می شد، یک دیوان داوری به دولت آلبانی حکم کرد به صاحبان تلویزیون «آگون» مبلغ ۹۹.۵ میلیون یورو خسارت  برای تلویزیون و دیگر سرمایه گذاری ها در بخش انرژی، و ۸.۸ میلیون یوروی دیگر برای هزینه های قانونی پرونده بپردازد. علاوه براین، به شرکای آلبانیایی تلویزیون آگون هم مبلغ ۳۰ میلیون یورو به طور غیرمسقیم پرداخت شد. حکم دیوان داوری شامل پرداخت بهره روی قرض های دولت هم می‌شد. 

این مورد نمایانگر آن است که چگونه یک گروه خودکامه در جنوب و جنوب شرقی اروپا در تلاش برای سرکوب آزادی های رسانه ای اغلب از ابزار قانونی استفاده می کنند. مقامات اتحادیه اروپا کم کم به این موضوع توجه نشان می دهند. در هفته ای که گذشت، اتحادیه اروپا در مورد قانون جدیدی در آلبانی که کنترل دولت را بر رسانه های اینترنتی تشدید می کند، اظهار نگرانی کرد. لوئیجی سورِسا، سفیر اتحادیه اروپا   اخیرا هشدار داد: «هرچند ما در نگرانی مقامات آلبانی در مورد اخبار جعلی شریک هستیم، اما کمیسیون اروپا توصیه می کند که برخورد با آن ملایم تر و مبتنی بر اصلاح خود باشد» .

دولت آلبانی می گوید اشغال تلویزیون« آگون» استفاده مجاز از اختیارات مدیریت و پلیس، و در چهارچوب قوانین آلبانی صورت گرفته است. ایندیپندنت نظر مقامات آلبانی و دفاتر حقوقی که نماینده این کشور هستند را در مورد حکم دیوان داوری جویا شد، اما هیچگونه اظهارنظری  دریافت نکرد. تنها یک دفتر حقوقی مستقر در بریتانیا که وکالت دولت آلبانی را برعهده دارد گفت وکلای این دفتر «گرفتارتر از آن هستند که بتوانند در این مورد اظهار نظر کنند».  

در این میان، از دهها میلیون یورو که آلبانی موظف به پرداخت آن است، حتی یک یورو پرداخت نشده است.

بِچِتی و شرکایش در سالهای ۱۹۹۰ که آلبانی از یکی از سرکوبگرانه ترین رژیم های کمونیستی در اروپا بیرون آمده بود، با امید بسیاری وارد آلبانی شده و در صنایع هیدروالکتریک آن سرمایه گذاری کردند. بچتی در سال ۲۰۰۶ نخستین روزنامه آزاد کشور موسوم به «آگون فری» را بنیان گذاشت و در سال ۲۰۱۳ یک تلویزیون ماهواره ای به راه انداخت.

این کانال تلویزیونی به سرعت رشد کرد و تنها یک سال بعد ۲۴ ساعته شد. تلویزیون آگون در سال ۲۰۱۵ کانال دیگری به زبان ایتالیایی تاسیس کرد.

بچتی گفت: «ما بسیار مستقل و در انتقاد از احزاب حاکمه نترس بودیم».  بچتی در بریتانیا به عنوان صاحب کلوب فوتبال «لِیتون اورینت» شناخته می شود که در دوره مدیریت او با بیش از ۵ میلیون پوند قرض به رده‌های پائین تر سقوط کرد.

بچتی امیدوار بود با استفاده از تولید ارزان، زبان های ایتالیایی و نهایتا انگلیسی و سایر زبان های دیگر را به کانال تلویزیونیش اضافه کرده سرمایه گذاریش را در آلبانی گسترش دهد.

گزارشگرانی مثل خانم مکو که با این کانال کار کرده اند، آن را بهشت حرفه ای ها توصیف می کنند. تلویزیون «آگون» با استفاده از کیفیت پخش «اچ دی» حدود ۵۰۰ نفر را در دفترش در حاشیه مرکز تیرانا استخدام کرده بود. 

این تلویزیون با پرداخت دستمزدهایی سه تا چهار برابر معمول، بهترین سردبیرها و تهیه کنندگان را جذب کرده بود. بچتی می گوید: «درک من این بود که این (تلویزیون) نمونه یک تلویزیون جهانی اروپایی است. قصد ما این بود که به فرانسه، آلمان و بریتانیا برویم».

اما اختلاف میان تلویزیون «آگون» و نخست وزیر «راما» بلافاصله شروع شد. در یک رویداد، « اریون ولیاج»، متحد راما و شهردار کنونی تیرانا از این که تلویزیون آگون جشن عروسی پرخرج او را در سپتامبر ۲۰۱۴ گزارش کرد، برآشفت.

او در نامه ای نوشت: «نمی دانم چرا با من چنین می کنید. مرا مجبور می کنید با شما از در دشمنی در بیایم. تمام دولت بدون دلیل با (بچتی) دشمن خواهد شد» 

نبرد میان تلویزیون آگون و دولت احتمالا به خاطر تنش میان آلبانی و بچتی در مورد سرمایه گذاری روی بخش سوخت و انرژی بالا گرفت. «آگون» گزارشی از آن‌چه فساد گسترده در انتخابات محلی سال ۲۰۱۵ خواند، پخش کرد. این انتخابات به پیروزی راما و حزبش انجامید.

در همین حال، دادستانی آلبانی رسما بچتی و «مورو دِ رنزیس»، شریکش را  به تقلب، پولشویی و فرار از پرداخت مالیات متهم کرده که با مانورهای قانونی در صدد در دست گرفتن کنترل تلویزیون «آگون» برآمد.

راما در مصاحبه های تلویزیونی، آگون را به باد انتقاد گرفته آن را یک «پدیده رسوایی آمیز» توصیف کرد که «ما علیه آن اعلام جنگ کرده ایم.» «راما» گفت بودجه« آگون» با «پول کثیف» تامین می شود. آگون به پخش برنامه ادامه داد هرچند قادر به پرداخت دستمزد کارمندانش نبود. تلاش مدیران آن برای ارسال حقوق‌ها از ایتالیا از طرف بانک‌های آلبانی مسدود شد. دولت بر میزان فشارها افزود. گزارشگران، سردبیرها، تحلیل گران، فیلمبرداران و حتی آرایشگران« آگون» در مرز آلبانی متوقف شده و ممنوع الخروج شدند.

احکام دادگاه برای مصادره «آگون» صادر شد، اما کمتر کسی باور می کرد دولتی که امیدوار است به اتحادیه اروپا بپیوندد چنین اقدام شدیدی را به مرحله عمل بگذارد.

خانم مکو که اکنون ۴۲ سال دارد و همچنان به عنوان روزنامه نگار در آلبانی کار می کند می گوید: «شوکه شدم». او هنوز خاطره ضبط «آگون» توسط نیروهای تحت حمایت دولت را فراموش نکرده است: «فکر نمی کردم اوضاع به اینجا ختم شود».

سه سال طول کشید که مکو بتواند در کانال تلویزیونی دیگری کار پیدا کند، اما همچنان در آرزوی موقعیت و منابع «آگون» است: «کانالی بود که به عنوان یک گزارشگر می توانستید در آن با آزادی و دسترسی آزاد به اطلاعات کار کنید. این نه تنها برای من مهم بود بلکه به آلبانی هم این فرصت را می داد که خود را با چنین پروژه ای به دنیا معرفی کند. بعد از این، همه چیز افت کرده است. هیچ چیز مثل آنچه داشتیم نیست».

دیوان داوری اتهامات پولشویی و فرار از مالیات را علیه بچتی بی اساس خواند. او تصور می کند کارزار دولت آلبانی علیه او نه تنها به خاطر محتوای پخش «آگون»  بلکه به دلیل معاملات در بخش سوخت و انرژی کشور با رقبایی قدرتمند در ایتالیا و آلبانی بوده که «راما » را ترغیب به اقدام کرده اند.

دولت های غربی بارها از به رسمیت شناختن هشدارهای آلبانی به اینترپل علیه بچتی و شرکایش امتناع کرده اند تا جایی که آلبانی بدون سروصدا تقاضای خود را از پلیس بین المللی پس گرفت. در اوایل سال جاری، راما از دادن پاسخ به سوال‌هایی که در این مورد از او شد، تحت لوای توافق محرمانه، خوداری کرد. هزینه حقوقی این پرونده برای آلبانی فقیر میلیون‌ها یورو برآورد شده است.  

این روزها، بچتی بیشتر وقت خود را به نظارت بر نبردهای حقوقی اش با آلبانی می گذراند، اما در عین حال در صدد ایجاد یک صندوق سرمایه گذاری برای کارآفرینانی است که به دنبال پروژه های بالقوه خطیر بین المللی هستند. او می گوید همچنین مشغول نوشتن یک فیلمنامه درباره ماجراهای تلخش در آلبانی است.

نبرد بر سر تلویزیون «آگون» چهار سال از زندگیش را به خود اختصاص داد، اما او می گوید ضرر اصلی در آن چیزی است که آلبانی می توانست بشود. آلبانی از هنگام تعطیل آگون در تلاش اعمال محدودیت ها و فشار‌های بیشتری بر رسانه‌ها بوده است. از سال گذشته تاکنون، آلبانی در فهرست آزادی رسانه ای «گزارشگران بدون مرز» از مقام ۷۵ ام به ۸۲ ام سقوط کرده است.

گفته می شود «راما» بارها گزارشگران آلبانی را «سطل آشغال» خوانده است، هرچند در ملاقات با یک گروه بین المللی آزادی رسانه ها در ماه ژوئن در تیرانا، قول داد دیگر از این عبارت استفاده نکند.  

در طول تابستان، «اَدی کراستا» و «یولی رَکیپی»، دو گزارشگری که در برنامه‌های  کانال اخبار ۲۴ ساعته آلبانی از« راما» انتقاد کرده بودند، به خاطر آنچه فشار دولت تصور می شود، از کار برکنار شدند.  

بچتی می گوید: «به دنبال سقوط رژیم کمونیستی، آلبانی شروع کرد دموکراسی خود را از آجر اول بسازد، و در نتیجه سخت کوشی مردم و کمک سرمایه گذاران بین المللی مثل من، کشور از چنگال گذشته خود رها شد و گام های بزرگی به جلو برداشت. اما، دولت «راما» با اعمال اقداماتی علیه آزادی مردم از جمله تعطیل کانال «آگون» و تلاش برای بازداشت من، گامی بزرگ به عقب برداشت.

https://www.independent.co.uk