آژانس اطلاعات امنیتی آمریکا در تازهترین برآورد خود درباره تهدیدهای جهانی در بخش مربوط به ایران نوشت: «هدف نهایی تهران بیرون راندن نیروهای آمریکایی از منطقه است و تهران احتمالا درحال توطئه برای فعالیتهای پنهانی علیه مقامات آمریکایی است.» براساس این گزارش ایران همچنان باوجود تحریمها به تحرکهای منطقهای برای اطمینان از عمق نفوذ استراتژیک خود و دوام آن ادامه میدهد، در حال تقویت ظرفیت نظامی شامل موشکها و پهپادهاست و فعالیتهای هستهای خود را توسعه میدهد. براساس این برآورد، بااین وجود تهران در حال حاضر میکوشد از از وقوع یک درگیری تمامعیار جلوگیری کند. این گزارش میافزاید باوجود تضعیف القاعده، برخی رهبران این گروه از ایران بر فعالیتهای نیروهای خود نظارت دارند.
این گزارش که اسکات بریر، رییس آژانس اطلاعات امنیتی آمریکا DIA آن را به کمیته خدمات نیروهای مسلح سنا ارایه داد، میگوید تهران همچنان به دنبال گرفتن انتقام قاسم سلیمانی، فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. این گزارش میگوید مقامات تهران براین باورند که هنوز نتوانستهاند آنگونه که باید انتقام سلیمانی را بگیرند.
این گزارش در عین حال میگوید جمهوری اسلامی ایران باوجود میل به حمله به منافع آمریکا و متحدانش در خاورمیانه بهدنبال افزایش تنشها یا یک درگیری تمامعیار نیست. به بیان دیگر ایران برای تحت فشار قرار دادن آمریکا به تامین مالی شبهنظامیان و گروههای نیابتیاش در لبنان، سوریه و یمن ادامه میدهد.
این گزارش پیشبینی میکند که ایران در آینده بیشتر روی روشهای غیرمتعارف که تکذب آنها سادهتر باشد، مانند حملههای سایبری متمرکز خواهد بود. ایران در حال حاضر زرادخانهای عظیم از موشکها و پهپادها در خاورمیانه ایجاد کرده است و باتوجه به قابلیتهای متعدد هواپیماهای بدون سرنشین به استفاده گسترده از آنها روی آورده است.
گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا حاکی از آن است که ایران کشوری است که منافع آمریکا را در خاورمیانه به چالش میکشد و هدف استراتژی امنیت ملی آن اطمینان از بقای رژیم و ثبات داخلی است. به همین منظور مجموعهای از ظرفیتهای دیپلماتیک، نظامی و امنیتی شامل استفاده از نیروهای نیابتی و آموزش آنها برای تحمیل هزینههای سنگین بر دشمنان را به کار گرفته است. تهران در عین حال شیوهای حمله و عملیات خود را مورد بازبینی قرار میدهد تا از درگیری تمام عیار جلوگیری کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ظرفیت نظامی
براساس برآورد آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، استراتژی نظامی جمهوری اسلامی ایران برمبنای بازدارندگی و عکسالعمل است. در صورتی که بازدارندگی شکست بخورد، ایران درصدد نمایش قدرت از طریق حمله به دشمنان برمیآید و در این زمینه از زرادخانه موشکی و پهپادی بهره میبرد.
نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران نیز بازوی دیگری است که در آبهای منطقه به ویژه خلیج فارس و تنگه هرمز عمل میکند. توقیف کشتیها، حمله به نفتکشها و از بین بردن امنیت دریانوردی در منطقه از جمله اقداماتی است که به نیروی دریایی ایران و گروههای نیابتیاش نسبت داده میشود.
در این گزارش به برد ۲۰۰۰ کیلومتری موشکهای ایران و تمایل آشکار مقامات تهران برای استفاده از آنها علیه دشمنان اشاره شده است. موشکهایی که همواره تلاشهای مستمری برای افزایش دقت و برد آنها در جریان است.
این در حالی است که ایران در سال ۲۰۲۱، مذاکره با روسیه، چین و کره شمالی برای خرید سلاح را آغاز کرد. بهنظر میرسد این مذاکرات در جهت مدرنسازی قوای نظامی ایران شامل موشک، پهپاد و نیروی هوایی و دریایی باشد.
فعالیتهای نظامی منطقهای
در بخش دیگری از این گزارش به فعالیتهای نظامی منطقهای ایران از طریق تامین مالی و تجهیزاتی نیروهای نیابتی در عراق، سوریه و لبنان و یمن اشاره شده است. هدف از این اقدامات تقویت عمق استراتژیک، تسهیل حملهها علیه آمریکا و متحدانش و تضمین نفوذ منطقهای درازمدت جمهوری اسلامی ایران عنوان شده است.
ایران در سال ۲۰۲۱، روشهای جدیدتری در حمله به کشتیهای متعلق به اسراییل به کار گرفت که بخشی از استراتژی جمهوری اسلامی برای مقابله با اسراییل بهشمار میرود. این اقدامات در حالی انجام میشود که تهران میکوشد به کمک گروههای نیابتی و ظرفیت دیپلماتیک مانع عادیسازی روابط کشورهای عربی با اسراییل شود.
براساس این گزارش، ایران در عراق به دنبال اطمینان از ادامه نفوذ سیاسی گروههای شبهنظامی شیعه مورد حمایت خود است. در لبنان با حزبالله کار میکند تا منافع استراتژیک خود را تامین کند و در سوریه میخواهد از نفوذ اقتصادی و نظامی ادامهدار خود اطمینان یابد. یکی از مهمترین اهداف ایران در سوریه مقابله با اسراییل است. ایران در یمن به حمایت از حوثیها ادامه میدهد. گروه شبهنظامی که در سال گذشته دهها حمله در خاک عربستان سعودی و امارات متحده عربی انجام داد.
این گزارش میافزاید، ماجراجوییهای منطقهای ایران به رغم تحریمهای آمریکا که مانع دسترسی به منابع مالی شده است، ادامه دارد. اما ایران باوجود موفقیت نسبی در دور زدن تحریمها با کاهش منابع مالی، افزایش تورم و بیکاری و عمیقتر شدن بیماریهای اقتصادش دست به گریبان است. با این وجود بودجه دفاعی سال ۲۰۲۲ ایران از همه پنج بودجه دفاعی قبل از آن بزرگتر بوده است. هرچند که محدودیتهای مالی مانع از آن میشود که ایران آنگونه که میخواهد هزینههای امور نظامی و دفاعی را پرداخت کند.
توسعه هستهای
در گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا به کاهش همکاری ایران در برنامه جامع اقدام مشترک مشهور به برجام هم اشاره شده است. ایران برخی اقدامات شفافیتساز در ارتباط با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متوقف کرده است، ابهامهای آژانس را پاسخ نمیدهد و ظرفیتهای هستهای خود را بسیار فراتر از برجام افزایش داده است.