پس از هم‌فکری و همسویی اخیر میان عراق و عربستان سعودی، که با سفر هیئت بزرگ و بلند پایه عربستان سعودی به عراق، در سوم ماه آوریل آغاز شد، قراردادها و موافقتنامه‌های زیادی به منظور توسعه‌ی روابط و همکاری میان دو کشور، به امضا رسید. این همسویی استراتژیک، که حمایت سیاسی و همکاری‌های اقتصادی شگرفی را برای دولت عراق به ارمغان آورد، نه تنها اقدامی سودآور برای اقتصاد این کشور بوده بلکه تأثیر بزرگی در راستای تحقق ثبات و استقرار سیاسی عراق داشته است.
در واقع این نخستین گامی بود که عراق در مسیر گریز و رهایی از نفوذ گسترده و چندین ساله جمهوری اسلامی ایران برداشت. تحولات سیاسی و چالش‌های بی شمار امنیتی در چند دهه گذشته، سرزمین عراق را در معرض فتنه انگیزی‌های ایران قرار داده بود. دولت ایران با استفاده از این فرصت فراهم شده، اقدام به دخالت و توسعه نفوذ در امور داخلی عراق کرد و در این میدان بی رقیب، آن چنان کوشید تا در تمامی زمینه‌ها، ریشه دواند. هیچ عرصه‌ای دور از دخالت و نفوذ ایران در عراق باقی نماند، تا این که عراق در لبه پرتگاه فروپاشی نهایی قرار گرفت. از این رو، نجات عراق از دسیسه‌های جمهوری اسلامی، معضلی بسیار دشوار و زمان‌گیر است که باید برای تحقق آن، اقداماتی متقابل و متناسب اتخاذ شود. تردیدی نیست که برای رسیدن به این آرمان بزرگ، لازم است دولت عراق در صدد ایجاد راهبرد ویژه ای باشد تا زمینه‌ی رهایی از نفوذ ایران را به گونه‌ای تدریجی، فراهم کند.
خوشبختانه، تحولات سیاسی اخیر در عراق، نشان از هوشیاری سیاستمداران و مقامات دولتی عراق دارد که در تلاش برای گسترش روابط با کشورهای عربی منطقه هستند. البته با افزایش میزان نزدیکی عراق با جهان عرب (به استثنای سوریه)، وابستگی این کشور به ایران کاهش می‌یابد.
نشست سران پارلمانهای کشورهای همسایه عراق که روز شنبه، ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ در بغداد برگزار شد، واقعیت این موضوع را صریحاً ثابت می‌کند. روسای پارلمانهای عربستان سعودی، اردن، کویت، سوریه و ترکیه، در این نشست حضور پر رنگی داشتند. اما از آقای علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران خبری نبود. مشارکت ایران در این نشست، فقط در سطح هیئتی از مجلس شورای اسلامی بود. وضعیتی که نشان می‌دهد حضور چشمگیر روسای پارلمانهای عربی در بغداد برای دولت ایران ناخوشایند بوده است. مسلم است که همین مسئله، باعث غیبت آقای لاریجانی در این نشست شده است. در نتیجه می‌توان گفت که اقدامات اخیر عراق برای گسترش روابط با کشورهای عربی و گریز از نفوذ ایران موفق بوده و پیامد بسیار سریعی داشته است.
دولت ایران که با هزینه‌های گزاف و تلاش‌های چندین ساله، در تار و پود عراق نفوذ کرده بود اکنون در چنین نشست با اهمیتی که به مسائل امنیت، مبارزه با تروریسم، توسعه همکاری و روابط اقتصادی و سیاسی عراق و کشورهای منطقه می‌پردازد، حضور بسیار کم رنگی دارد. شکی نیست که تصمیم مقامات عراقی برای افزایش همگرایی با کشورهای عربی مطرح در خاورمیانه، همچون عربستان سعودی و مصر، خشم دولت ایران را برانگیخته است. مطمئناً هیچ یک از مقامات دولتی ایران، این چنین تحول سریعی را در سیاست خارجی عراق پیش‌بینی نمی‌کردند.
محمد الحلبوسی رئیس پارلمان عراق در سخنان افتتاحیه این نشست گفت: «ما درصدد برقراری روابط و شراکت راهبردی با تمام کشورهای همسایه هستیم.» وی افزود:«پس از سرکوبی سازمان تروریستی داعش، دولت عراق تصمیم گرفته است تا روابط سیاسی خود را با تمامی کشورهای منطقه به گونه‌ای متوازن و متناسب حفظ کند. البته در پرتو همین سیاست متوازن، امروز بغداد موفق به میزبانی نشستی شده است که همه‌ی کشورهای همسایه، به‌رغم اختلاف نظرهایی که دارند، در این جا گردهم آیند.»
از سوی دیگر، عبدالله بن محمد آل شیخ، رئیس مجلس شورای عربستان سعودی، در بخشی از سخنانش در این نشست گفت: «روابط دو جانبه‌ی ریاض و بغداد شاهد پیشرفت‌های چشمگیر و فوق‌العاده ای بوده است. این روابط تنگاتنگ، نشان از صداقت و جدیت طرفین برای گسترش همکاری‌ها میان دو کشور برادر در زمینه‌های مختلف دارد.»
سخنان روسای پارلمان عراق و عربستان سعودی در مورد افزایش همکاری‌های مشترک میان دو کشور، تأکیدی بر ضرورت همسویی سیاسی و ادامه تلاش‌های دو طرف برای بازگشت عراق به آغوش جهان عرب است.
سرانجام می‌توان گفت که دگرگونی‌های نوظهور اخیر در سیاست خارجی عراق، نشان می‌دهد چاره جویی‌های مقامات دولتی عراق برای گریز از نفوذ ایران، عملا تأثیرگذار بوده است. تداوم این دیپلماسی می‌تواند وابستگی عراق به ایران را کاهش دهد و این کشور، جایگاه شایسته‌ی سیاسی خود را در منطقه به دست آورد.
