کمیسیون انتخابات افغانستان اعلام کرده حدود ۸۵ درصد آرای ریخته شده به صندوق‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر را توانسته شفاف سازی کند. بر اساس گزارش‌ها، کمیسیون مستقل انتخابات آرای بیومتریک شده ۸۵ درصد مجموع آرایی که در روز انتخابات مورد استفاده قرار گرفته شده بود را تفکیک کرده است. بر این اساس تعداد آرا نسبت به آنچه در روزهای اولیه مطرح شده بود، کاهش یافته است و نزدیک به یک میلیون و هشتصد هزار رای رسیده است.
کمیسیون گفته که بقیه آرا نیز مورد بازبینی قرار می‌گیرند و تنها آرایی که بیومتریک باشد حساب شده و بقیه آرا باطل می‌شوند. تخمین زده می‌شود که پس از تفکیک آرای بیومتریک و غیر بیومتریک، مجموع آرای قابل حساب نزدیک به دومیلیون رای برسد. این مقدار رای در مقابل نزدیک به ده میلیون رای دهنده‌ای که برای شرکت در انتخابات ثبت نام کرده بودند، بسیار کم است و حدودا بیست درصد مجموع آرایی که می‌توانست در روز انتخابات استفاده شود را در بر می‌گیرد. هرچند مقدار آرای ریخته شده به صندوق‌ها نمی‌تواند به تنهایی مشروعیت انتخابات را زیر سوال ببرد، اما می‌تواند روی مقبولیت حکومتی که با این مقدار رای تشکیل شود، اثر منفی بگذارد. هرچند نهادهای نظارت بر انتخابات، نامزدها و سفارتخانه‌های کشورهای مختلف در کابل از این رویکرد کمیسیون انتخابات استقبال کرده‌اند، اما این رویکرد هم خالی از مشکل نیست. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که مقام‌ها در کمیسیون انتخابات می‌گویند تنها آرای غیر بیومتریک باطل نمی‌شود، بلکه آرایی که از یک اثر انگشت مشترک استفاده کرده باشد، عکس نداشته باشد و حتی آرایی که خود دستگاه بیومتریک اشتباه نشان دهد هم باطل خواهد شد. مثلا اگر عکسی از سوی دستگاه بیومتریک زیر سن شرایط رای دهی تشخیص داده شود، آن رای قابل شمارش نخواهد بود. این‌ها می‌تواند چالش‌های جدی بر سر راه اعلام نتایج ایجاد کند.
مشکل خرابی دستگاه‌ها به عهده کیست؟
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اکثریت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، ناظران و رای دهنده‌ها در روز انتخابات شکایت داشتند که دستگاه‌های بیومتریک درست کار نمی‌کنند. در بیشتر جاها اسم نامزدها در دستگاه بیومتریک نبود، در حالی که در نامشان در فهرست اسامی بود. یا در جاهایی دستگاه مشخصات فرد رای دهنده را حفظ نمی‌کرد. حالا اگر بنا بر تشخیص کمیسیون انتخابات، این آرا هم باطل عنوان شود، بخشی از حق مردم که رای آن‌هاست، از آنان گرفته می‌شود ومشخص نیست مسئول این مشکل کیست. همچنین کمیسیون گفته است که تعدادی از دستگاه‌های بیومتریک گم شده و همچنین کارت‌های حافظه زیادی که حاوی مشخصات رای دهنده‌ها بوده به سرقت رفته است. این در حالی است که رای این افراد در صندوق‌ها است و نامشان هم در فهرست فیزیکی موجود در مراکز رای دهی وجود داشته است. در مورد رای این افراد کمیسیون تاکنون هیچ حرفی نزده است و اگر قرار باشد ملاک تنها دستگاه‌های بیومتریک باشد، تمامی افرادی که مشخصات‌شان در دستگاه‌های گم شده قرار داشته، از حق مسلم‌شان محروم خواهند شد.
یکی از بحث‌های عمده دیگر مساله عکس رای دهندگان است. این چالش قبل از برگزاری انتخابات هم مطرح شد. در بیرون از شهرهای افغانستان بر اساس سنت‌ها و عرف مردم، چهره زنان همیشه باید پوشیده باشد و آنان حق ندارند چهره خود را به کسی نشان دهند. مسلما به این زنان در روز انتخابات نیز اجازه نداده‌اند که کسی از آنان با دستگاه‌های بیومتریک عکس بگیرد. حالا که کمیسیون آرای بدون عکس رای دهندگان را قبول نمی‌کند، سرنوشت این همه زن که بر اساس سنت‌ها و فرهنگ عرفی مردم، اجازه نداده‌اند عکس‌شان گرفته شود چه می‌شود؟
این‌ها مجموع مشکلاتی است که بر سر راه دستگاه‌های بیومتریک قرار دارد. به نظر اکثر کارشناسان، نباید تنها به دستگاه‌های بیومتریک اکتفا کرد. بلکه مجموعه همه ابزارهای موجود برای روز انتخابات باید مورد استفاده قرار بگیرد. هم آرای موجود در صندوق‌ها، هم فهرست‌ها و هم دستگاه‌های بیومتریک می‌توانند باهم تا حدی رای قابل قبول ریخته شده به صندوق‌ها را مشخص کنند. در صورتی که تنها به دستگاه‌های بیومتریک اکتفا شود، این احتمال وجود دارد که رای واقعی بخشی از مردم تلف شود. در آن صورت تبعات آن می‌تواند بر بحرانی‌تر شدن انتخابات بیافزاید.
