کاهش قیمت ارز و سکه
بعد از چند هفته ثبات در قیمت ارز، در هفته جاری قیمت ارز و سکه کاهش نسبتا شدیدی را تجربه کرد. کارشناسان دلایل متعددی را برای این کاهش قیمت عنوان کردند. عده‌ای برگشت زائران اربعین و فروش ارزهای مسافرتی آنان در بازار آزاد را دلیل این کاهش قیمت می‌دانند، عده‌ای دیگر نیز با اشاره به آزادشدن پول‌های بلوکه شده ایرانی در کشور امارات[1]، آن را عامل این کاهش قیمت عنوان کردند (هرچند این خبر بعد از مدتی توسط سخنگوی وزارت امور خارجه تکذیب شد).[2]حتی برخی، گمانه‌زنی‌هایی پیرامون بهبود روابط ایران و عربستان در آینده نزدیک داشتند و این شایعات را عامل کاهش معرفی کردند. در هر حال، قیمت دلار با کاهش ۲.۲ درصدی نسبت به هفته گذشته، روی قیمت ۱۱۱۵۰ تومان ایستاد. با این کاهش قیمت، بازده دلار از ابتدای امسال به حدود منفی ۱۹.۸ درصد می‌رسد. یورو نیز همچون دلار با کاهش قیمت ۱.۵ درصدی نسبت به هفته گذشته روبه‌رو شد، و در بازار آزاد، با قیمتی در حدود ۱۲۴۰۰ تومان معامله شد. از ابتدای امسال، یورو نیز به کاهش قیمتی در حدود ۱۷ درصد روبه‌رو بوده است.
با کاهش قیمت ارز، چنان که توقع می‌رود، قیمت طلا و سکه نیز با کاهش روبه‌رو شد. قیمت سکه بهار آزادی با کاهش نزدیک به ۱۰۰ هزارتومانی نسبت به هفته قبل، به قیمت ۳ میلیون و ۸۷۰ هزار تومان رسید. با این کاهش قیمت، بازده سکه بهار آزادی از ابتدای امسال به منفی ۱۱.۶ درصد رسیده است. قیمت یک گرم طلای هجده عیار نیز با کاهش ۷.۴ درصدی به عدد ۳۹۳ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.
البته بازدهی واقعی سرمایه‌گذاران در بازار طلا و ارز در مقایسه با نرخ سود بدون ریسک سنجیده می‌شود. به همین دلیل ذکر این نکته ضروری است که با در نظر گرفتن نرخ سود بدون ریسک ۲۰ درصدی در اقتصاد، سرمایه‌گذاران بانکی، از ابتدای سال در حدود ۱۱.۹ درصد بازدهی کسب کردند. این را می‌توان هزینه فرصت اقتصاد برای سرمایه‌گذاران سکه و ارز نامید که علاوه بر از دست دادن اصل سرمایه، این میزان هزینه فرصت نیز به آنان تحمیل شد.
واکنش شاخص به کف ۳۰۰ هزار واحدی
بازار سرمایه ایران در روز یکشنبه با یک منفی سنگین هفته جدید را آغاز کرد و حتی برای دقایقی ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی را شکست و در کانال ۲۹۰ هزار واحد قرار گرفت، اما حمایت سهامداران حقوقی در کنار شرایط بنیادین بازار سبب شد که بازار نسبت به این کف واکنش نشان دهد و در ساعات پایانی، کمی وضعیت بهتر شود و در بالای کانال ۳۰۰ هزار واحدی قرار گیرد. در روزهای آتی نیز بازار روند متعادل‌تری نسبت به گذشته داشت و در پایان هفته، شاخص کل بورس تهران با کاهش ۱.۲ درصدی نسبت به هفته گذشته روی عدد ۳۰۵۷۰۸.۶ واحدی قرار گرفت. با این افت، بازده بازار بورس از ابتدای امسال حول ۷۱ درصد ایستاد. لازم به ذکر است بازده بازار از ابتدای مهر تنها ۱.۲ درصد بوده است. شاخص قیمت نیز با کاهش در حدود ۱.۵ درصد روی عدد ۸۱۹۳۴.۷ واحدی ایستاد. در بازار فرابورس نیز شرایط تعریفی نداشت و شاخص کل این بازار با کاهش ۲.۲درصدی نسبت به هفته قبل، روی عدد ۳۷۸۳.۴ واحدی ایستاد. با این افت، شاخص کل فرابورس از ابتدای پاییز و ابتدای امسال به ترتیب بازدهی مثبت ۶۷.۶ درصد و منفی ۶ درصدی داشته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در ادامه، اخبار مهم و تأثیرگذار بر بازار سرمایه طی هفته آتی بررسی می‌شود.
بلوک‌زنی در بازار سرمایه
در روزهایی که ارزش معاملات خرد سهام نسبت به دوران اوج خود فاصله گرفته است، ارزش کل معاملات در بازار با توجه به بلوک‌های سهام رد و بلد شده، همچنان بالا باقی‌مانده است. در پی عرضه دیروز بلوک ۵.۷۴ درصدی سهام ملی مس توسط بانک ملت، یک مشتری بعد از تأخیر در دریافت ضمانت‌های بانکی، اقدام به ثبت سفارش در دقایق پایانی معاملات دیروز کرد، اما (سفارش وی) به دلیل رعایت مقررات، به امروز موکول شد.براساس این گزارش، این بلوک «فملی» که شامل بیش از ۴ میلیارد و ۴۷۸ میلیون سهم بود، با همان قیمت ۵۹۰ تومانی هر سهم و ارزش بیش از ۲.۶هزار میلیارد تومانی از سوی کارگزاری بانک صنعت و معدن برای مجموعه‌ای به نام «صندوق صبا میهن» خریداری شد تا «وبملت» آماده خروج از ترکیب سهامداری اولین شرکت مشمول اصل ۴۴ حاضر در بورس (از ۱۵ بهمن ۸۵) شود.به گفته کاظم چاوشی، مدیر مالی بانک ملت، با فروش این دارایی، بالغ بر دو هزار میلیارد تومان سود به حساب بانک منظور می‌شود، و برای هر سهم، سود ۴۰ تا ۵۰ تومان به همراه خواهد داشت.
تکرار اشتباه در سیاست‌گذاری ارزی؟
چنان که در ابتدای گزارش نیز اشاره شد، قیمت دلار در هفته جاری با کاهش نزدیک به ۳۰۰ تومانی به حدود ۱۱۱۵۰ تومان رسید؛ قیمتی که می‌تواند تا حدی به شرکت‌های صادرکننده بورسی فشار وارد کند. تأکید بانک مرکزی و دولت بر کاهش قیمت دلار، می‌تواند زمینه‌ساز مهاجرت نقدینگی از بازار سرمایه به سمت بازارهای موازی همچون ارز و طلا شود. دولت و بانک مرکزی باید با هوشیاری و درس گرفتن از تجربیات گذشته، از کنترل نرخ ارز و تأکید بر کاهش قیمت آن جلوگیری کنند و با خرید ارز در قیمت‌های پایین‌تر، مانع از نوسانات این بازار در آینده شوند.
تقویت بازار از مسیر صندوق‌ها
افزایش نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌های درآمد ثابت در سهام و حق تقدم به سقف ۲۵ درصد را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین خبرهای مثبت طی چند روز اخیر دانست. نامه رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار توسط محمدرضا معتمد، مدیر نظارت بر نهادهای سازمان بورس، نیز در تائید این خبر منتشر شد که متن آن به شرح زیر است:
«براساس بند ۳، پانصد و چهل و چهارمین جلسه هیئت‌مدیره سازمان بورس، نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت در سهام و حق تقدم تا ۲۵ درصد از ارزش کل دارایی صندوق‌ها قابل افزایش است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری موضوع این ابلاغیه، می‌توانند با رعایت تشریفات مقرر در اساسنامه صندوق‌ها در خصوص انجام اصلاحات لازم، نصاب سرمایه‌گذاری در سهام و حق تقدم سهام را به میزان اعلام شده اصلاح کنند."
گزارش خوب شرکت‌های بورسی
در این هفته بسیاری از شرکت‌های بورسی گزارش فصلی خود را روانه کدال کردند. این گزارش‌ها، نشان از وضعیت نسبت مناسب بسیاری از شرکت‌های بورسی دارد. گزارش‌ها به‌طور خلاصه در گروه فلزی، دارویی و غذایی بسیار مثبت بود. فولاد مبارکه اصفهان در شش ماه ابتدایی سال مالی خود به ازای هر سهم ۶۲۶ ریال، سود محقق کرده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۹۱ درصدی همراه بوده است. همچنین، فروش این شرکت نسبت به سال گذشته با افزایش ۱۰۴ درصدی همراه بوده است. با این گزارش، می‌توان به سود ۱۵۰ تومانی فولاد تا پایان سال امیدوار بود. نورد و تولید قطعات فولادی «فنورد» نیز در شش ماهه گذشته به ازای هر سهم ۱۵۲۸ ریال سود شناسایی کرده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد ۲۲۸۸ درصدی همراه بوده است. در گروه دارویی، شرکت داروسازی کوثر به ازای هر سهم ۱۶۰ ریال سود محقق کرده است، در حالی که این شرکت در مدت مشابه سال گذشته ۱۱ ریال زیان شناسایی کرده بود. در گروه غذایی نیز گروه تولیدی مهرام در مدت‌زمان ۶ ماه به ازای هر سهم ۵۶۷ ریال سود شناسایی کرده است. این در حالی است که شرکت مذکور در مدت مشابه سال گذشته، ۲۴۹ ریال زیان محقق کرده بود.
در مجموع، می‌توان گفت که گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌های بورسی، امیدها را به بازار زنده کرد. سرمایه‌گذاران نیز باید با مطالعه دقیق گزارش‌ها، با تحلیل بیشتر به دنبال خرید سهام بنیادی بروند و از سفته‌بازی و خرید و فروش بر اساس شایعات موجود در بازار، خودداری کنند.
کاهش استقبال از عرضه اولیه
در هفته جاری ۱۵۰ میلیون سهم از مجموع ۶۰۰ میلیون سهم شرکت سرمایه‌گذاری آوا نوین با نماد «وآوا ۱» در روز چهارشنبه اول آبان‌ماه، برای اولین بار در بازار فرابورس عرضه شد.[5]در این عرضه اولیه که با مشارکت ۸۷۹۹۳۷ نفری همراه شد، در نهایت با ثبت تقاضای ۸۷۵۸۸۱ نفر روی سقف قیمتی همراه شد و به هر کد ۱۷۴ سهم با قیمت ۲۱۶ تومان تخصیص پیدا کرد. در سال جاری، شرکت‌های تولید ژلاتین کپسول ایران، کشت و صنعت شریف آباد، دارویی ره‌آورد تأمین، ویتانا، پخش هجرت، فرابورس ایران، توسعه مولد نیروگاهی جهرم، مجتمع تولیدی نیلی صنعت کرمان، جنرال مکانیک و توزیع داروپخش، برای اولین بار در بازار فرابورس عرضه اولیه شدند. با اضافه شدن شرکت سرمایه‌گذاری آوانوین، از ابتدای امسال در مجموع ۱۱ شرکت در این بازار عرضه اولیه شدند.
نکته جالب این عرضه اولیه، کاهش تعداد مشارکت‌کنندگان در آن است. برای این پدیده دو عامل را می‌توان محتمل شمرد. عامل اول، عدم جذابیت این عرضه اولیه است. چنان که در بالا نیز اشاره شد، در این عرضه اولیه تنها ۱۷۴ سهم به قیمت ۲۱۶ تومان بین مشارکت‌کنندگان توزیع شد. این یعنی هر کد تنها به حدود ۳۷.۵ هزار تومان نقدینگی نیاز داشت. از همین رو، مشارکت در این عرضه اولیه برای بسیاری از افراد چندان جذاب نبود.
عامل دیگر را شاید ناشی از خروج بخشی از سهامداران حقیقی خرد از بازار سرمایه دانست. این عده که تحت تأثیر جو روانی مثبت و روند رو به رشد بازار وارد این بازار شده بودند، با مشاهده روند منفی بازار طی دو هفته اخیر، از آن خارج شدند.
با وجود ذکر این دو نکته، به نظر می‌رسد که عامل دوم نقش پررنگی نداشته باشد و علت اصلی این کاهش استقبال را می‌توان ارزش کم آن عرضه اولیه دانست.
بازگشت بازار از قعر؟
با افت نزدیک به ۱۰ درصدی بازار سرمایه طی سه هفته اخیر، بسیاری از سرمایه‌گذاران سراسیمه در پی راه‌حلی هستند تا از زیان خارج شوند و از این رو با رفتارهای هیجانی و گاه غیرعقلانی، شرایط را برای خود پیچیده‌تر نیز می‌کنند. همان‌طور که در گزارش هفته گذشته بورس نیز اشاره شد، بازار وضعیت متعادل‌تری خواهد یافت و با روند منطقیتری به صعود خود ادامه خواهد داد. به طور خلاصه باید گفت، با وجود واکنش بازار به ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی و گزارش‌های خوب شرکت‌های بورسی در کنار حمایت سنگین حقوقی‌ها از بازار سرمایه، به نظر می‌رسد که شرایط امیدوارکننده است و بازار همچنان یک رالی صعودی دیگر به سرمایه‌گذاران بدهکار است. اما در کوتاه‌مدت نمی‌توان به‌سادگی در مورد بازار اظهارنظر کرد. به نظر می‌رسد که با وجود رشد شدید شاخص، بازار برای مدتی در همین محدوده نوسان داشته باشد و مدتی سهام بین سهامداران جابه‌جا شود، تا شرایط برای دور بعدی صعود آماده شود.
