پژوهشگران احتمالا راز چگونگی شکل‌گیری سحابی معروف «چشم گربه» را کشف کرده‌اند.
این سحابی مشهور که در فاصله تقریبا ۳۳۰۰ سال نوری از زمین واقع شده است در سال ۱۷۸۶ کشف شد، و دارای یک جفت حلقه متقارن است که پوسته بیرونی سحابی را احاطه کرده- که اکنون دانشمندان معتقدند با فوران خروجی دارای حرکت تقدیمی* شکل گرفته‌اند- که نشان می‌دهد یک منظومه ستاره‌ای دوتایی در مرکز آن وجود دارد.
ساختار این سحابی اخترفیزیکدانان را همواره گیج کرده است، زیرا به نظر می‌رسد نظریه‌های پذیرفته‌شده در مورد اینکه ابرهای عظیم غبار و گاز معمولا چگونه شکل می‌گیرند را نقض می‌کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دانشمندان اینک فکر می‌کنند جریانی از گاز با چگالی بالا که در جهت مخالف از ستاره- یا ستارگان- مرکزی سحابی به بیرون پرتاب می‌شود، دایره‌ای شبیه به یک فرفره لرزان در حال چرخش را ترسیم می‌کند. هرچند، مدل‌های ساخته‌شده به‌دست ستاره‌شناسان نشان می‌دهد که این حلقه‌ها فقط نسبی‌اند و این فوران خروجی چرخش کاملی انجام نداده است.
این همچنین نشان می‌دهد که این فوران‌های خروجی صرفا پدیده‌ای کوتاه‌مدت بوده‌اند و از آن‌جا که فقط ستارگان دوتایی می‌توانند یک فوران خروجی با حرکت تقدیمی در یک سحابی سیاره‌ای به راه بیندازند، این یافته‌ها شواهد قوی مبنی بر وجود این جت در مرکز [سحابی] چشم گربه‌اند.
رایان کلرمونت، نویسنده اصلی مقاله در مورد سحابی چشم گربه که این پژوهش [درباره آن] منتشر شد، اینک دانشجوی آتی دوره کارشناسی در دانشگاه استنفورد [است]، گفت:«فوران‌های خروجی با حرکت تقدیمی در سحابی‌های سیاره‌ای به‌نسبت نادرند، از این‌رو مهم است که بدانیم [این فوران‌های خروجی] چگونه در شکل‌گیری سامانه‌های پیچیده‌تری نظیر چشم گربه نقش ایفا می‌کنند.»
«درنهایت، درک چگونگی شکل‌گیری آن‌ها بینشی در مورد سرنوشت نهایی خورشید به ما می‌دهد که خود روزی به یک سحابی سیاره‌ای تبدیل خواهد شد.»
پژوهشگران برای بازسازی ساختار سه‌بعدی این سحابی، از داده‌های طیفی رصدخانه ملی سن پدرو مارتیر (SPM) در مکزیک استفاده کردند.
این‌ها اطلاعات دقیقی در مورد حرکت درونی مواد در سحابی ارائه می‌دهد که به کلرمونت امکان داد مدلی سه بعدی بسازد تا نشان دهد چگونه حلقه‌هایی از گاز با چگالی بالا در اطراف پوسته بیرونی چشم گربه پیچیده شده است. محققان با بهره‌گیری از این مدل سه‌بعدی توانستند شیب و زاویه باز شدن جت با حرکت تقدیمی را بر مبنای جهت‌گیری حلقه‌ها محاسبه کنند.
* توضیح مترجم: حرکت تقدیمی در اصطلاح به تغییر جهت‌گیری در راستای محور یک جسم در حال چرخش گفته می‌شود. این اثر را که از جمله در چرخش محور سیارات شناخته‌شده است، می‌توان در چرخش فرفره نیز مشاهده کرد. محور فرفره به دلیل حرکت تقدیمی در امتداد یک دایره حرکت می‌کند. این دایره به موازات کاهش سرعت فرفره، به تدریج بزرگ‌تر می‌شود و در نهایت به متزلزل شدن فرفره و افتادنش منجر می‌شود.
© The Independent
