آقای محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در اقدامی بی سابقه بصورت علنی صحبت از تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا کرد. وی که در سفری رسمی در ایالات متحده و در نیویورک به سر می برد، روز دوشنبه در نشستی بسته با حضور عده ای معدود اما با پخش زنده بر روی اینترنت در انجمن آسیا، به صراحت پشنهاد تبادل زندانیان را داد.
جالب اینجاست که آقای ظریف نامی از ایرانیان زندانی در آمریکا که مورد نظر و توجه دولت و نظام جمهوری اسلامی باشند، نبرد اما بدیهی است که آمریکایی های مشهوری در ایران در زندان می باشند که علاقه دولت آمریکا به آزادی آنها همواره در صدر اخبار خبرگزاری های بین المللی بوده است.
اما وزیر خارجه ایران کمی بعد از این سخنرانی در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز گفت: "پیشنهادی که مطرح کردم در ارتباط با افراد زندانی در آمریکا و کسانی بود که به خواست آمریکا در نقاط دیگر جهان زندانی شدهاند.”
نکته ای که می گوید ایران نظر به ایرانیانی دارد که خارج از خاک آمریکا در زندان هستند و این پیشنهاد که به گفته آقای ظریف ۶ ماه پیش مطرح شده است، بایستی آمریکا را ناچار کند که با سایر شرکا و متحدین غربی خود نیز بر سر آزاد کردن ایرانیان مورد نظر ایران مذاکره کند.
مواردی مشهور مانند رابرت لوینسون که در جزیره کیش ناپدید و ایران هرگز مسئولیت بازداشت و یا اطلاع از سرنوشت وی را بعهده نگرفته است را تقریبا تمامی جهان شنیده اند، اما بعید است که اینک در مورد وی مذاکره شود.
آمریکایی های مشهور دیگر در بند، آقای یو ونگ دانشجوی دوره دکترای تاریخ که چینی الاصل و دارای شهروندی آمریکا است و دیگری مایکل وایت بازنشسته نیروی دریایی مردی ۴۶ ساله است تابستان پیش به عشق دختری ایرانی به ایران رفت و دچار سرنوشت شیخ صنعان شد.
دیگری نزار زکای لبنانی است که دارای کارت اقامت آمریکا بوده و پس از آنکه برای شرکت در کنفرانس به تهران رفت در سال ۲۰۱۵ دچار تیری از غیب شد و به جرم جاسوسی به زندان افتاد.
بغیر از این موارد، سیامک نمازی یکی دیگر از ایرانیان دو ملیتی و دارای شهروندی آمریکا است که مشاور کمپانی نفتی بود و برای بهبود رابطه ایران و آمریکا تلاش می کرد که از سال ۲۰۱۵ به جرم تلاش برای سرنگونی نظام زندانی شده است.
اما در نقطه مقابل در ایالات متحده آمریکا بغیر از منصور ارباب سیر، فردی که در جهت تلاش برای ترور سفیر وقت عربستان سعودی، عادل الجبیر توسط پلیس فدرال در سال ۲۰۱۱دستگیر، به جرم خود اعتراف و در سال ۲۰۱۳ به ۲۵ سال زندان محکوم گردید مورد مشهور دیگری از ایرانیان در بند نداریم.
مورد دیگر که در مطبوعات بازتاب گسترده ای داشت، مربوط به بازداشت دکتر احمد شیخ زاده به جرم کسب درآمد نقدی بابت خدمات مشاوره ای به نمایندگی ایران در نیویورک طی سالیان متمادی و عدم اعلام کسب درآمد و ندادن مالیات، در سال ۲۰۱۶، بازداشت شد . شیخ زاده در سال ۲۰۱۸ به سه ماه حبس و پرداخت جریمه نقدی ۱۴۷ هزار دلاری محکوم گردید.
دوست و همکلاسی دوران دبیرستان آقای ظریف ( به نوشته روزنامه نیویورک تایمز)، فردی که قبل از انقلاب به آمریکا آمد و در سال ۲۰۰۰ شهروند ایالات متحده آمریکا شد، علاقه ای به بازگشت به ایران و لغو شهروندی ایالات متحده ندارد.
جالب اینجاست که در دوران مذاکرات هسته ای هنگامی که ایران پشنهاد تبادل زندانی با آمریکا را داد، منصور ارباب سیر جزو این گروه نبود و در عوض ایرانیانی در فهرست درخواست تبادل با آمریکا قرار گرفتند که نام آنها نه هرگز در مطبوعات برده شده و یا درباره جرایم آنها شنیده شده بود.
در شب اجرایی شدن توافق هسته ای ایران با غرب در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶، زندانیان آمریکایی ایرانی تبار که شامل جیسون رضاییان، امیر حکمتی، سعید آبدینی و نصرت الله خسروری رودسری بودند از ایران آزاد شدند. در بین این گروه نصرت الله خسروری به دلیل نوشیدن مشروبات الکلی دستگیر شده بود و منتظر برگزاری دادگاهی برای تفهیم اتهام جاسوسی بود که پرنده اقبال بر شانه اش نشست و به همراه دیگر زندانیان مشهور آزاد شد.
البته که همه می دانند میلیونها دلار پول نقد نیز پیش از خروج این افراد از ایران طبق قرار قبل با یک هواپیمای اختصاصی، به تهران فرستاده شده بود.
اما دولت ایران نیز تقاضای خلاصی ۱۴ ایرانی را از زندانهای آمریکا داشت. افرادی که به جرم نقض تحریم ها و یا جرایمی مشابه بازداشت شده بودند اما جالب اینجا است که این افراد پس از آزادی نه خواستار برگشت به ایران شدند نه تابعیت آمریکایی آنها لغو شد.
به نظر می رسد که تبادل زندانی با آمریکا، برای حکومت ایران فرصتی است تا معامله ای نقدی کرده و یا مقامات دولت وقت آمریکا را مجبور به مذاکره و یا تن دادن به خواسته هایی در قبال آزادی شهروندان آمریکایی کند که به دلایل واهی زندانی شده و یا گروگان گرفته شده اند.
انگیزه ای که از فرهنگ ایرانی، تمدن مردم این کشور و انسانیت بویی نبرده است و شنیدن و گفتن از آن نیز باعث شرمندگی مردم حقیقی و ایراندوست ایران می شود.
خوب است که در کنار این تبادل زندانی یا بهتر است بگوییم آزادی گروگانها چنانچه که عملی شود، شهروندان ایرانی بسیار عزیز و مهم برای حکومت جمهوری اسلامی نیز مجبور شوند که از آمریکا و یا هر جای دیگری که آقای ظریف درخواست آزادی آنان را کرده اخراج و یا با شکوه و طمطراق به میهن اسلامی بازگردند که در نهایت این آزادی را در کنار دولتمردان جشن بگیرند.
طرفه آنکه هیچکدام از خلافکاران ایرانی آزاد شده در آمریکا، علاقهای به ترک سرزمین شیطان بزرگ ندارند. جالب است اگر بشنویم که یکی از شروط آقای ترامپ برای آزادی افراد مورد علاقه جمهوری اسلامی، لغو شهروندی آنها در ایالات متحده و یا کشور سومی میزبان آنها باشد که در اینصورت باید دید و شنید که انتخاب زندانیان ایرانی تبار چه خواهد بود؟