مرتضی کریمی، دانشجوی سال سوم دانشکده خبرنگاری دانشگاه بلخ، یازدهم مهرماه، در جریان تظاهرات دانشجویان برای توقف حمله‌های تروریستی به هزاره‌ها، به‌دست طالبان بازداشت شد. مرتضی تاکنون در بند طالبان است و گفته می‌شود برای بازجویی به کابل منتقل شده است.  چهار روز بعد از بازداشت مرتضی، حسین کریمی، عموی او که در ادارات امنیتی طالبان به‌دنبال برادرزاده‌اش می‌گشت، در شهرستان بلخ در چند کیلومتری شهر مزارشریف به طرز مرموزی کشته شد.

در تظاهرات روز دوشنبه ۱۱ مهر، که با خشونت و سرکوب طالبان پایان یافت، شماری از پسران دانشجو که دختران معترض را همراهی می‌کردند، به‌دست طالبان بازداشت شدند. در این میان، یکی هم مرتضی کریمی بود. یک منبع موثق از نزدیکان مرتضی کریمی به ایندیپندنت فارسی گفت که بقیه پسران بازداشت‌شده پس از آنکه مورد بازجویی قرار گرفتند، آزاد شده‌اند. این منبع افزود: «طالبان گوشی‌های همراه همه را بررسی کردند و جز مرتضی، در گوشی‌های همراه دیگر پسران چیزی در مورد سازماندهی تظاهرات و مواردی از این دست، نیافتند به همین دلیل این افراد آزاد شدند.» او گفت که طالبان، پیامخانه گروهی (چت گروهی) سازمان‌دهندگان تظاهرات را در گوشی مرتضی پیدا کردند و به همین دلیل او را یکی از سازماندهان تظاهرات تلقی کردند.

به گفته این منبع، طالبان همچنین مرتضی را به‌دلیل ارتباطش با خبرنگاران و رسانه‌های بیرون از افغانستان، به جاسوسی علیه نظام و فعالیت‌های ضد امنیت داخلی، متهم کردند. او افزود: «طالبان به خانواده و بستگان مرتضی که جویای احوال او بودند، گفته‌اند که جرم مرتضی سنگین است و او برای دادگاهی‌شدن به کابل منتقل شده است.»

موضوع بازداشت و ناپدید شدن مرتضی، با مرگ مرموز عمویش، پیچیده‌تر شد. منبعی از نزدیکان مرتضی به ایندیپندنت فارسی گفت که پدر مرتضی، مردی سالخورده و ناتوان است، به همین دلیل حسین کریمی، عموی جوان مرتضی کریمی که در شهرستان دره صوف در نزدیکی شهر مزارشریف زندگی می‌کرد، پس از بازداشت‌شدن مرتضی، به مزارشریف آمد تا برای آزادی برادرزاده‌اش تلاش کند. حسین کریمی برای یافتن سرنخی درباره مرتضی، به اداره اطلاعات (استخبارات) طالبان و دیگر نهادهای امنیتی این گروه در بلخ، سر زد و جویای احوال او شد؛ اما همه ادارات طالبان، از دادن اطلاعات در مورد او خودداری و بازداشتش را انکار کردند. سپس طالبان در تماسی تلفنی به حسین کریمی گفتند که به شهرستان بلخ در نزدیکی شهر مزارشریف بیاید تا در مورد رهایی مرتضی از نزدیک صحبت کنند.  

این منبع افزود: «به حسین کریمی گفته شده بود که به‌تنهایی بیاید و به او وعده داده شده بود که مرتضی آزاد خواهد شد؛ به همین دلیل، او به‌تنهایی به شهرستان بلخ رفت، اما دیگر بازنگشت.»

یک روز پس از رفتن حسین کریمی به شهرستان بلخ، طالبان به خانواده او اطلاع دادند که جسدش را در حومه شهر پیدا کرده‌اند. تصویری که از جسد حسین در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، نشان می‌دهد که او با بیش از ده ضربه چاقو کشته شده است.

طالبان که تا آن زمان به‌صورت رسمی بازداشت مرتضی کریمی را انکار می‌کردند، در روز خاکسپاری حسین کریمی، با خانواده او تماس گرفتند و به آنان گفتند که برای آزادی مرتضی، با جمعی از بزرگان محل به اداره اطلاعات (استخبارات) طالبان مراجعه کنند تا مرتضی به قید ضمانت رها شود.

منبع مذکور به ایندیپندنت فارسی گفت که بزرگان محل برای رهایی مرتضی به اداره طالبان مراجعه کردند، اما طالبان بدون اینکه اجازه بدهند خانواده‌ مرتضی او را ملاقات کنند، به آنان گفتند که «جرم مرتضی سنگین است، زیرا او علیه امنیت داخلی فعالیت کرده است، و باید دادگاهی شود».

اکنون بیشتر از بیست روز از بازداشت مرتضی می‌گذرد و هیچ اطلاعی درمورد وضعیت سلامتی او در دست نیست. خانواده مرتضی نیز اطلاع چندانی از وضعیت او ندارند. طالبان ظاهرا مرتضی را یک هفته پیش به کابل منتقل کرده‌اند. براساس برخی اطلاعات تایید نشده، قرار است مرتضی به‌طور رسمی دادگاهی شود و حکم سنگینی برای او صادر خواهد شد.

مرتضی کریمی، فرزند یک خانواده فقیر از ساکنان استان دایکندی است. به گفته یکی از نزدیکانش، او تنها نان‌آور خانه بود و به‌دلیل وضعیت دشوار اقتصادی، پس از بازگشت طالبان به قدرت، برای یک سال از دانشگاه مرخصی گرفت و برای کارگری به ایران رفت. مرتضی حوالی نیمه‌های ماه اوت، یعنی کمتر از دوماه پیش از بازداشتش، به افغانستان بازگشت تا به تحصیل ادامه دهد. او روز سوم اکتبر، با جمعی از دوستانش به تظاهرات دختران دانشجو و فعال در بلخ پیوست تا به کشتار هدفمند هزاره‌ها در افغانستان، اعتراض کند.

پس از حمله خونین تروریستی به مرکز آموزشی کاج در غرب کابل، چندین تجمع اعتراضی از سوی دانشجویان در هرات، کابل، بلخ، غزنی، بامیان و دایکندی شکل گرفت که هر کدام به اشکال مختلف به‌دست طالبان سرکوب شدند. طالبان برای جلوگیری از گسترش اعتراضات در میان دختران دانشجوی هزاره در خوابگاه دانشگاه کابل، تلاش کردند تا با آلوده‌کردن غذای خوابگاه، دختران دانشجو را مسموم کنند. شمار زیادی از دانشجویان که برای برپایی تظاهرات برنامه‌ریزی کرده بودند، یک روز پیش از برگزاری آن، دچار مسمومیت غذایی شدند. منابع از جان‌باختن سه تن از این دانشجویان در نتیجه مسمومیت خبر دادند.

طالبان پس از آن، بیش از ۴۰ دختر دانشجو را به اتهام رسانه‌ای کردن موضوع مسمومیت دانشجویان، از خوابگاه و حتی کلاس‌های دانشگاه اخراج کردند.