دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا روز دوشنبه در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل اعلام کرد که ایالات متحده در حال انجام «مذاکرات مستقیم» با جمهوری اسلامی است و قرار است روز شنبه یک «جلسه بسیار بزرگ» با حضور مقامات «ارشد» برگزار شود. ساعتی پس از این سخنان ترامپ، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پیامی در اکس نوشت که دیدار روز شنبه «غیرمستقیم» اما در سطح عالی است و در عمان برگزار میشود. عراقچی این مذاکرات را فرصت و آزمون توصیف کرد و مدعی شد «توپ در زمین آمریکا است.» وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین گفت که این مذاکرات میتواند زمینهساز گشایش دیپلمایک باشد. عراقچی در حالی از مذاکره با آمریکا صحبت میکند که شش بمبافکن سنگرشکن بی-۲ آمریکا به همراه ناوها و جنگندهها به منطقه منتقل شدهاند.
این درحالی است که پس از صحبتهای ترامپ، برخی رسانههای نزدیک به حکومت آن را «عملیات روانی» خواندهاند و برخی دیگر هم این اظهارات را در مقابل اظهارات مقامات تهران قرار دادهاند که گفته بودند امکان مذاکره مستقیم وجود ندارد. علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی هم در واکنش به نامه ماه گذشته ترامپ که مهلتی دو ماهه برای توافق یا حمله به تاسیسات هستهای تعیین کرد، گفته بود که پیشنهاد مذاکره آمریکا یک فریب است و مذاکره گره تحریمها را کورتر خواهد کرد. او پیشتر مذاکره با ترامپ را «سم مضاعف» خوانده بود.
باوجود اینکه نامه ترامپ از طریق امارات متحده عربی ارسال شد، تهران از طریق عمان به آن پاسخ داد. مقامات جمهوری اسلامی در چند روز اخیر نشانههایی مبنی بر اینکه عمان میتواند میزبان مذاکرات با آمریکا باشد، ارسال کرده بودند اما همچنان بر غیرمستقیم بودن مذاکرات تاکید داشتند.
اما ترامپ روز دوشنبه گفت که این مذاکرات مستقیم و در «بالاترین سطح ممکن» برگزار خواهد شد. جمهوری اسلامی و آمریکا در دولت اوباما نیز پای میز مذاکره مستقیم نشستند و وزرای خارجه وقت روزهای طولانی را در کنار هم سپری کردند. اکنون امواج مدیا به نقل از منابع خود میگوید که در مذاکرات روز شنبه در عمان، عباس عراقچی و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه حضور دارند. ویتکاف اخیرا با اظهارنظری نسبت به پیام عراقچی درباره دیپلماسی در اکس که بعدا آن را پاک کرد، خبرساز شده بود. هرچند دولت ترامپ هنوز نماینده ویژه خود در امور ایران را معرفی نکرده است، اما گفته شده بود که احتمالا ویتکاف در این سمت هم ایفای نقش میکند.
ترامپ روز دوشنبه گفت: «فکر میکنم همه موافقند که انجام یک توافق بهتر از انجام آنچه واضح است، باشد. و واضح این است که من نمیخواهم درگیر آن بشوم، یا بهطور صادقانه، اسرائیل هم نمیخواهد درگیر آن باشد، اگر بتوانند از آن اجتناب کنند.» ترامپ در حالی که در اتاق بیضی کاخ سفید در کنار نتانیاهو نشسته بود گفت: «پس ما خواهیم دید که آیا میتوانیم از آن اجتناب کنیم. اما اوضاع به یک سرزمین بسیار خطرناک تبدیل میشود، و امیدوارم این مذاکرات موفقیتآمیز باشد. و فکر میکنم اگر موفقیتآمیز باشد، به نفع ایران خواهد بود.»
به گزارش اکسیوس ترامپ درباره اینکه در صورت ناموفق بودن مذاکرات چه اتفاقی میافتد، گفت: «فکر میکنم اگر مذاکرات با ایران موفقیتآمیز نباشد، ایران در خطر بزرگی قرار خواهد گرفت. و من از گفتن اینکه خطر بزرگ میتواند باشد متنفرم، چون آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند. میدانید، این یک فرمول پیچیده نیست. ایران نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد. همین است.»
رئیسجمهوری آمریکا نگفت که در طرف جمهوری اسلامی، چه افرادی در مذاکرات حضور دارند و این مذاکرات کجا برگزار میشود. با این حال برخی منابع نزدیک به جمهوری اسلامی به نقل از مقاماتی ایرانی گفتند که این مذاکرات در عمان برگزار میشود و نخست غیرمستقیم و سپس در صورت موفقیتآمیز بودن، مستقیم برگزار میشود.
باوجود اینکه ترامپ در حالی که کنار نتانیاهو بود از درحال انجام بودن مذاکرات مستقیم با ایران صحبت کرد، اکسیوس مینویسد، نتانیاهو معتقد است که شانس دستیابی به یک توافق هستهای بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی بسیار پایین است، و او قصد داشت در جلسه دوشنبه با ترامپ، «آنچه یک توافق خوب باید شبیه به آن باشد» را مطرح کند.
به گفته منبع اکسیوس، «نتانیاهو میخواهد مدل لیبی را پیش ببرد؛ نابودی کامل برنامه هستهای جمهوری اسلامی».
این مقام افزود که نتانیاهو میخواهد با ترامپ به توافقی برسد که در صورت شکست دیپلماسی، به تاسیسات هستهای ایران حمله کنند.