«محمد اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان حوالی ظهر روز سه شنبه در یک سخنرانی تلویزیونی از آزادی «انس حقانی» معاون شبکه تروریستی حقانی، همراه با دوتن دیگر از رهبران طالبان در مقابل آزادی دو استاد دانشگاه آمریکایی، که از سال ۲۰۱۶ به این‌سو در اسارت شبکه حقانی قرار دارند، خبر داد. آقای غنی در این سخنرانی گفت که برای زمینه‌سازی گفتگوهای مستقیم میان طالبان و دولت افغانستان و همچنین برگشت این دو استاد، که برای افغانستان خدمات شایانی کرده‌اند، به خانه‌های‌شان، تصمیم گرفتیم که سه تن از اعضای رهبری طالبان را آزاد کنیم.

این سه نفر شامل «انس حقانی» برادر ناتنی «سراج‌الدین حقانی» رهبر شبکه تروریستی حقانی و معاون «مولوی هبت‌الله» رهبرطالبان، «حافظ رشید» از طراحان حملات انتحاری در شبکه حقانی و «مالی خان زدران» یکی دیگر از رهبران طالبان هستند. انس حقانی که در بیشترین حملات انتحاری حتما نامی از وی برده می‌شود، پس از آنکه خود را به‌عنوان فرد دوم شبکه حقانی تثبیت کرد از سوی نیروهای ویژه امنیتی افغانستان دستگیر شد. هرچند تعدادی می‌گویند که انس حقانی و حافظ رشید در یک کشور خارجی بازداشت شدند و در اختیار نیروهای افغان قرار گرفتند.

هم‌زمان با انتشار خبر آزادی سه تن از رهبران طالبان، خبری هم در مورد حضور رئیس آی اس آی همراه با معاون وزارت خارجه این کشور در کابل منتشر شد. به نقل از رسانه‌های ملی، رئیس آی اس در کابل با مقام‌های عالی‌رتبه دولت دیدن کرده و روی تقویت روابط میان این دو کشور گفتگو کرده‌اند.

اما منابعی در داخل ارگ ریاست جمهوری گفته‌اند رئیس «آی اس آی» برای معذرت خواهی از عملکرد رهبری این سازمان مخوف با سفیر افغانستان در پاکستان به کابل آمده‌اند. چندی پیش خبری منتشر شد که تعدادی از دیپلمات‌های پاکستان در جاده‌ای در کابل مورد آزار و اذیت نیروهای امنیتی افغان قرار گرفته‌اند. بر اساس گزارش‌ها، سفارت پاکستان در کابل در واکنش به این عمل صدور ویزا برای افغان‌ها را به حالت تعلیق درآورد. اما جالب‌ترین مساله احضار کردن سفیر افغانستان به یک پایگاه نظامی است که خارج از هرگونه عرف دیپلماتیک بود و بدتر این‌که در این پایگاه مورد بدرفتاری هم قرار گرفته است. پس از انتشار این گزارش دولت افغانستان در این رابطه واکنش نشان داده و از طرف‌های پاکستانی درخواست شفافیت در این مورد کرد. با این‌حال هرچند حکومت افغانستان تلاش کرد تا این دو حادثه به‌صورت تصادفی نشان داده شود، ولی هم‌زمانی سفر رئیس آی اس آی با آزادی انس حقانی نمی‌تواند به‌طور کل تصادفی باشد.

شبکه حقانی رابطه ناگسستنی و تاریخی با اطلاعات و امنیت پاکستان دارد. «آی اس آی» در طول دوران جنگ علیه روس‌ها بیشترین کمک را به گروه حقانی، که در آن زمان زیر چتر حزب اسلامی «مولوی یونس» خالص فعالیت داشت، می‌‌کردند. پس از آغاز جنگ‌های میان گروهی و ظهورطالبان «جلال‌الدین حقانی» به اشاره «آی اس آی» به گروه طالبان پیوست و تا زمان مرگش با گروه طالبان ماند. «آی اس آی» در زمانی که طالبان از افغانستان متواری شدند بار دیگر نگذاشت انسجام شبکه حقانی از بین برود و برای او در مناطق قبیله‌ای آن‌سوی مرز افغانستان، منطقه امنی ایجاد کرد. شبکه حقانی همچنین رابطه‌ای بسیار نزدیک با گروه القاعده نیز داشت. نخستین گروه از طالبان که دوباره به سنگر‌های جنگ علیه دولت افغانستان برگشتند همین شبکه حقانی است که توسط استخبارات پاکستان هنوز حمایت می‌شود. انس حقانی در ایجاد رابطه با کشورهای مختلف تجربه فوق‌العاده‌ای به‌دست آورده بود. به‌همین دلیل همیشه از سفرهایش به کشورهای منطقه با دست پر بر می‌گشت و سفرهایش نیز توسط آی اس ای تنظیم و مدیریت می‌شد. بنابراین ممکن است که آی اس آی برای نجات انس حقانی از زندان هزینه‌هایی را پرداخته باشد. پاکستانی‌ها در این اواخر دوباره از انزوای سیاسی خارج شده‌اند و می‌خواهند در گفتگوهای صلح افغانستان دخیل باشند. شاید شرط آغاز مذاکرات صلح و گفتگوهای مستقیم میان طالبان و حکومت افغانستان از سوی استخبارات پاکستان، به نمایندگی طالبان، پذیرفته شده باشد. شاید هم حمید فیض رئیس استخبارات پاکستان ضمانت‌هایی را به دولت افغانستان داده باشد که زمینه ساز قبول آزادی انس حقانی شده باشد، زیرا قبل از این دولت افغانستان آزادی انس را خط قرمز خود می‌دانست.  

رئیس جمهور غنی در سخنرانی روز سه شنبه‌اش گفت برنامه آزادی این سه تن به‌صورت مشروط انجام شده است. این سه تن به قطر رفته و زیر نظر و کنترل آمریکایی‌ها و قطری‌ها خواهند بود. به گفته رئیس جمهور غنی این سه تن در پیشبرد مذاکرات صلح با طالبان سودمند خواهند بود، اما آزادی کامل این افراد با آمدن صلح و ثبات در افغانستان ربط دارد. هرچند انس حقانی بنا بر گفته رئیس جمهورغنی دیگر به سنگرهای جنگ برنخواهند گشت، اما در طول دوران فعالیت‌اش هزاران تن را به خاک و خون کشانده و سنگرهای زیادی را با ترفند خون آلود کرده است.