علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه، هشتم آذرماه (۲۹ نوامبر) در تهران با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر جدید عراق، دیدار و گلایه کرد که توافق‌های تهران و بغداد در دولت‌های قبلی «کمتر به مرحله عمل رسیدند».
اشاره خامنه‌ای به‌طور تلویحی به دولت نخست‌وزیر پیشین، مصطفی کاظمی، است که تنها نخست‌وزیر دوران پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ بود که مورد تایید جمهوری اسلامی قرار نداشت و برای تحکیم استقلال کشورش از تهران و گسترش روابط آن با کشورهای عربی می‌کوشید.
السودانی درپی ماه‌ها بحران سیاسی در عراق و با پشتیبانی نیروهای عراقی مورد حمایت حکومت ایران به قدرت رسید که در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ شکست خوردند، اما توانستند با شگردهای خیابانی و پارلمانی رقبا را شکست دهند و السودانی را به نخست‌وزیری برسانند.
خامنه‌ای با اشاره غیرمستقیم به دوران مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر سابق عراق، گفت: «در دوره‌های قبلی هم مذاکرات و تفاهم‌های خوبی انجام شد، اما کمتر به مرحله عمل رسیدند.» او افزود که همکاری بین دو کشور باید به‌خصوص در زمینه اقتصادی، مبادلات کالا و ارتباطات ریلی پیش برود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تحریم‌های سنگین جهانی علیه جمهوری اسلامی باعث پیچیدگی روابط آن با عراق شده است و برخی نخست‌وزیرهای قبلی عراق تاکید کردند که حاضر به دور زدن تحریم‌ها نیستند. پروژه وصل‌کردن راه‌آهن‌های شلمچه و بصره نیز با موانعی روبه‌رو شده است.
خامنه‌ای مدعی شد که «برخی اراده‌ها» خواهان عدم پیش‌روی همکاری‌ها بین ایران و عراق‌اند.
سفر السودانی به تهران درحالی انجام شده است که حکومت جمهوری اسلامی ایران در جریان خیزش انقلابی علیه خود، بارها به خاک اقلیم کردستان عراق حمله کرده است. درپی سفر اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به عراق و دیدارش با مقام‌های این کشور، برخی تحلیلگران حتی امکان حمله زمینی ایران را نیز مطرح کرده بودند.
خامنه‌ای در صحبت‌هایش با السودانی به‌طور تلویحی اقلیم کردستان عراق را تهدید کرد و درباره تعهد عراق به تامین امنیت مرزها ابراز تردید کرد. السودانی گفته بود که قانون اساسی عراق اجازه استفاده از خاک این کشور برای اقدام علیه ایران را نمی‌دهد و خامنه‌ای در مقابل گفت: «متاسفانه اکنون این اتفاق در برخی مناطق عراق روی می‌دهد و تنها راه‌حل آن این است که دولت مرکزی عراق اقتدار خود را به آن مناطق نیز گسترش دهد.»
این درحالی است که قانون اساسی عراق، فدرال است و اختیاراتی برای دولت اقلیم کردستان در اربیل قائل شده است. اما حکومت ایران به حضور و فعالیت برخی احزاب کرد ایرانی در خاک این اقلیم معترض است و دست به کشتار نیروهای آن‌ها و حملات پهپادی و موشکی به مقرهایشان زده است.
رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد که ایران مدافع امنیت عراق است و گفت: «اگر هر طرفی قصد برهم زدن امنیت عراق را داشته باشد، ما سینه خود را در مقابل او و برای حفاظت از عراق سپر خواهیم کرد.»
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی، نیز در دیدار خامنه‌ای و السودانی حضور داشت.
خامنه‌ای در این دیدار، در بخشی دیگر از سخنانش گفت: «پیشرفت عراق دشمنانی دارد که شاید در ظاهر هم اظهار دشمنی نکنند، اما دولتی همچون دولت شما را قبول ندارند.» حرف‌های رهبر جمهوری اسلامی درحالی است که از دستاوردهای مهم نخست‌وزیر پیشین، کاظمی، بهبود روابط عراق با کشورهای عربی همچون اردن، مصر و عربستان سعودی بود.
کارشناسان می‌گویند السودانی اگر بخواهد بر استقلال عراق تاکید کند، می‌بایست با دست‌اندازی‌های دو همسایه این کشور که بارها به خاک آن حمله کرده‌اند، یعنی ایران و ترکیه، مقابله کند. شبه‌نظامیان عراقی وفادار به حکومت ایران نیز از چالش‌های موجود برای حق حاکمیت عراق محسوب می‌شوند.
