با گذشت یک سال از درخواست طالبان برای افزودن نام «باغ بابر»، بوستان تاریخی کابل، به فهرست میراث جهانی سازمان فرهنگی و علمی سازمان ملل (یونسکو)، این سازمان هنوز هیچ پاسخی مبنی بر تایید یا رد این خواسته اعلام نکرده است.

کارشناسان دلیل معلق ماندن این درخواست را حساسیت یونسکو در مورد اقدام‌هایی که نشان‌دهنده به رسمیت شناختن طالبان باشند و نیز ممنوعیت زنان از حضور در پارک‌ها و مکان‌های تفریحی عمومی عنوان کرده‌اند.

آرت نیوزپیپر به نقل از اجمل میوندی، رئیس اجرایی بنیاد آغاخان در افغانستان، نوشت که یونسکو نه با نامزدی باغ بابر برای ثبت در فهرست میراث جهانی، موافقت کرده و نه با گفتن اینکه درخواست را نمی‌پذیرد، به آن پاسخ رد داده است. او تصریح کرد که «گم شدن پرونده درخواست در هاله‌ای از ابهام است و وضعیت سیاسی افغانستان را منعکس می‌کند».

بنیاد آغا خان سال ۲۰۲۰ و در زمان دولت پیشین افغانستان، روند درخواست برای ثبت این باغ در فهرست میراث جهانی را آغاز کرد. این درخواست اوایل سال ۲۰۲۲ در وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان تکمیل و به سازمان یونسکو ارسال شد اما یونسکو با گذشت یک سال، حتی درباره تایید یا رد بررسی این درخواست هم پاسخی نداده است. اگر نامزدی باغ بابر پذیرفته شود، می‌تواند از طریق یونسکو، پای صندوق‌های کارشناسی و کمک‌های مالی را به این محوطه باز کند و گردشگری فرهنگی را رونق دهد.

عتیق‌الله عزیزی، معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، به آرت نیوزپیپر گفت: «یونسکو برخلاف رویه‌های معمول خود در مورد فهرست‌بندی مکان‌های مهم فرهنگی و تاریخی کشورهای عضو، در مورد افغانستان بازی سیاسی را آغاز کرده است.» او به عضویت افغانستان در یونسکو که از سال ۱۹۴۸ آغاز شد، اشاره کرد و گفت که «ثبت باغ بابر در فهرست میراث جهانی حق مردم افغانستان است و این حق باید رعایت شود».

هرچند سازمان یونسکو به آرت نیوزپیپر هم در این مورد پاسخی نداده، پیش از این به‌صراحت اعلام کرده است که به فعالیت‌هایش در افغانستان ادامه می‌دهد اما اقدام‌ها و تعاملاتی را که نشان‌دهنده به رسمیت شناختن طالبان باشند، محدود نگه می‌دارد.

علاوه بر این، پس از آنکه طالبان در نوامبر ۲۰۲۲، دستور منع ورود زنان به پارک‌ها و مکان‌های تفریحی را صادر کردند، سرنوشت پرونده باغ بابر در یونسکو هم مسیر دیگری یافت؛ زیرا اگر زنان اجازه نداشته باشند در مکان‌های تفریحی همچون باغ بابر گشت‌و‌گذار کنند، مشخص نیست آیا پذیرفته شدن این درخواست اصولا ممکن خواهد بود یا خیر.

اجمل میوندی در این مورد گفت: «اگر محرومیت زنان از باغ‌ها و پارک‌های عمومی دائمی بماند، یکی از مولفه‌های کلیدی که باغ بابر برای تبدیل شدن به یک میراث جهانی، به آن نیاز دارد، تضعیف خواهد شد.»

با این حال معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان اعلام کرد که محدودیت ورود زنان به پارک‌ها نباید مانع ثبت باغ بابر در فهرست میراث جهانی یونسکو شود، «زیرا این محدودیت موقت است و پس از ایجاد یک راهکار مطمئن که از ارزش‌های اسلامی و سنت‌های افغانستانی پیروی کند، برداشته خواهد شد». این در حالی است که باغ بابر، پیش از این نیز به دو منطقه یکی برای مردان مجرد و دیگری برای زنان و خانواده‌ها تقسیم شده بود و مشخص نیست راهکار بعدی طالبان که بتواند پای زنان را دوباره به پارک‌های تفریحی همچون باغ بابر باز کند، چه خواهد بود.

باغ بابر یکی از آثار تاریخی افغانستان است که ظهیرالدین محمد بابر، امپراتور مغولی حدود ۵۰۰ سال پیش در جنوب غرب کابل ساخت. بنیاد آغاخان در سال ۲۰۰۸ با همکاری آلمان این باغ را که بر اثر جنگ‌های داخلی ویران شده بود، بازسازی کرد و درهای آن بار دیگر به روی عموم باز شد.

بر اساس روایات تاریخی، بابرشاه که گستره امپراتوری او از آسیای مرکزی تا هند را در بر می‌گرفت، بیشتر وقت خود را در این باغ می‌گذراند و از آن برای برگزاری مراسم شعرخوانی، جشن‌ها و حتی برنامه‌ریزی برای لشکرکشی‌های خود استفاده می‌کرد. آنچه از آن زمان در این باغ باقی مانده، مقبره بابر، یک مسجد مرمرین متعلق قرن هفدهم، یک کاخ ملکه و یک اتاقک مربوط به قرن نوزدهم یا اوایل قرن بیستم است.

این پارک تاریخی بین سال‌های ۲۰۰۸ تا اکتبر ۲۰۲۲ بیش از هشت میلیون بازدیدکننده داشت.