کتاب‌های رنگ‌آمیزی بزرگسالان چند سالی است که محبوب شده‌اند. حالا در پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک هم روندی جدید به راه افتاده که به نام ColoringTok معروف شده و این پدیده را محبوب‌تر کرده است. کارشناسان در گفت‌وگو با هاف‌پست، درباره این موضوع صحبت کردند که رنگ‌آمیزی چگونه می‌تواند مانند نوعی مدیتیشن و مراقبه عمل کند و استرس و اضطراب را کاهش دهد. همچنین به این مزیت اشاره کردند که رنگ‌آمیزی می‌تواند به ایجاد حالت معروف به «غرق شدن در کار» (flow state) کمک کند؛ حالتی که فرد در آن، کاملا درگیر یک فعالیت می‌شود و تمام توجه و تمرکزش را به آن معطوف می‌کند. این کار می‌تواند کمک کند ذهن‌ تیز و متمرکز باقی بماند و توانایی‌ خلاقیت و حل مسئله تقویت شود.

صبا هارونی لوری، درمانگر ازدواج و خانواده و هنردرمانگر در لس‌آنجلس، می‌گوید که رنگ‌آمیزی در کاهش علائم اضطراب و افسردگی عمیقا کمک‌کننده است. او به هاف‌پست گفت: «زمانی که کودک بودیم، رنگ‌آمیزی راهی برای بازی، ابراز خود و یک فعالیت آرامش‌بخش بود. هیچ دلیلی وجود ندارد که این‌ها به بزرگسالی منتقل نشوند.»

در اینجا دلایلی که توضیح می‌دهند چرا رنگ‌آمیزی می‌تواند برای مغز مفید باشد، گردآوری شده‌اند.

رنگ‌آمیزی می‌تواند اوضاع روحی شما را به‌سرعت بهتر کند

هنر به طور کلی اضطراب را کاهش می‌دهد و استرس را از بین می‌برد و باعث تقویت حس آرامش می‌شود، اما سادگی کار با کتاب رنگ‌آمیزی این مزیت‌ها دوچندان می‌کند.

یک مطالعه نشان داده که رنگ‌آمیزی فقط به مدت ۲۰ دقیقه می‌تواند به طور قابل‌توجهی باعث احساس آرامش شود. گزارش دیگری هم نشان داده که رنگ‌آمیزی طرح‌های هندسی موسوم به «ماندالا» به مدت ۲۰ دقیقه، نسبت به طراحی آزاد، در کاهش اضطراب موثرتر است.

به گفته رنه زاولیسلاک، روان‌درمانگر، واضح‌ترین دلیل این است که رنگ‌آمیزی فکر شما را از استرس‌های زندگی روزمره منحرف می‌کند. به گفته او، عمل رنگ‌آمیزی به نوعی ذهن را از نگرانی‌ها و استرس‌های روزمره منحرف و فرد را درگیر فعالیتی می‌کند که به توجه و تمرکز نیاز دارد. در عین حال، این فعالیت نیازمند تعامل حسی و حرکتی است؛ یعنی شما از طریق حرکت دست و انتخاب رنگ‌ها درگیر می‌شوید و حس لامسه و بینایی شما نیز فعال می‌شود. این تعادل ظریف میان تمرکز ذهنی و فعالیت فیزیکی می‌تواند کمک کند فرد آرامش پیدا کند و از استرس‌های روزمره فاصله بگیرد.

علاوه بر این، رنگ‌آمیزی بر خلاف پروژه‌های هنری پیچیده، نسبتا آسان و شهودی است و فرد در مورد آنچه باید بکشد یا خلق کند، نگرانی ندارد و فقط کافی است فضاها را پر کند. این می‌تواند بسیار آرامش‌بخش باشد و اجازه دهد فرد بدون تجربه کردن استرسی که گاهی اوقات با فرایند خلاقانه همراه است، تنها به رنگ‌آمیزی بپردازد.

نکته دیگر این است که ما نتایج عملکردمان را در بسیاری از بخش‌های زندگی، مانند کار یا مدرسه، نمی‌توانیم کنترل کنیم. در حالی که در کتاب‌های رنگ‌آمیزی، می‌توان رنگ‌ها و تصاویر را انتخاب کرد. علاوه بر این، یک نقطه پایان واضح و ملموس وجود دارد. لوری گفت: «وقتی تمام شود، می‌توانید استراحت کنید و از کارتان لذت ببرید. چون می‌بینید وظیفه‌ای را که قصد داشتید انجام دهید، به پایان رسانده‌اید.»

رنگ‌آمیزی نوعی مراقبه است

رنگ‌آمیزی اساسا نوعی مدیتیشن یا مراقبه است. نشستن جلو یک کتاب رنگ‌آمیزی شما را به لحظه‌ حال می‌کشاند و وادارتان می‌کند بر احساسات و تجربیات حسی خود متمرکز شوید؛ حس لامسه هنگام نگه داشتن قلم یا مداد، حس بینایی هنگام مشاهده رنگ‌ها و الگوها و حتی حس آرامش یا تمرکز حین انجام دادن کار. این‌ها شما را از افکار استرس‌زا و ناراحتی‌های ذهنی دور می‌کنند و کمک می‌کنند در لحظه‌ حال بمانید.

این راهکار به‌ویژه برای افرادی که با انواع سنتی مدیتیشن مشکل دارند، مفیدتر است. زیرا به جای تمرکز بر جنبه‌های عمیق و جدی مدیتیشن مانند تنفس، حالتی ساده و بی‌دغدغه فراهم می‌کند که بیشتر جنبه بازیگوشانه و شاد دارد.

رنگ‌آمیزی مغز را تیز و هوشیار نگه می‌دارد

رنگ‌آمیزی می‌تواند عملکرد شناختی مغز را هم تقویت کند. برخی شواهد نشان می‌دهند که رنگ‌آمیزی به دلیل ایجاد حالت «غرق شدن در کار» در مغز، می‌تواند موجب تقویت شناخت شود. تحقیقات نشان داده‌اند زمانی که در حالت غرق شدن در کار قرار دارید، مرکز پاداش مغز فعال می‌شود و این با افزایش انگیزه و عملکرد مرتبط است.

یک گزارش هم نشان داده که رنگ‌آمیزی ممکن است تفکر خلاق و توجه را تسهیل کند. زاویسلاک می‌گوید یکی از یافته‌های علمی شگفت‌انگیز این است که رنگ‌آمیزی حتی به مدت ۲۰ دقیقه، می‌تواند مهارت‌های حل مسئله را تقویت کند، حتی پس از اتمام رنگ‌آمیزی. هر بار که مسئله‌ای را حل می‌کنید، مغز شما یاد می‌گیرد و توانایی‌های شناختی‌ برای مواجهه با مشکلات بعدی تقویت می‌شود. این فرایند به‌تدریج باعث بهبود مهارت‌های حل مسئله می‌شود و حتی می‌تواند به تقویت عملکرد شناختی کلی کمک کند.

اگر به رنگ‌آمیزی کتاب علاقه‌مندید، این مراحل ساده را دنبال کنید و توجه داشته باشید که در رنگ‌آمیزی، هیچ رویکردی اشتباه نیست، بلکه تنها چند روش وجود دارد که کمک می‌کند از این فعالیت بیشترین بهره‌ را ببرید.

لوری توصیه می‌کند که ابتدا ابزار رنگ‌آمیزی را تهیه کنید که از استفاده از آن‌ها هیجان‌زده شوید. مانند یک بسته بزرگ ماژیک‌ یا یک کتاب رنگ‌آمیزی با موضوعی که به آن علاقه‌ دارید.

در روزهای اول سعی کنید به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه رنگ‌آمیزی کنید و اگر از آن لذت بردید، زمان بیشتری به آن اختصاص دهید. اگر نیاز به ایده دارید، به ColoringTok هم سر بزنید؛ آنجا تعداد بی‌پایانی نکات و ترفندهای رنگ‌آمیزی پیشنهاد شده است.

در نهایت، اینکه با ذهنی باز و رها به آن بپردازید.  مواد و روال‌های مختلف را آزمایش کنید تا چیزی را پیدا کنید که برای شما مناسب است. می‌توانید هر روز در یک زمان خاص رنگ‌آمیزی کنید؛ زمانی که احساس می‌کنید به این فعالیت نیاز دارید یا هر زمانی که احساس استرس و اضطراب دارید. مثل بسیاری از سرگرمی‌های دیگر، با آزمون و خطا، آنچه را برای شما بهترین است، پیدا کنید.