خبرگزاری ایلنا با انتشار گزارشی در روز چهارشنبه، ۲۱ دی ۱۴۰۱، به بررسی موج تازه افزایش قیمت کالاهای خوراکی در ایران پرداخت. این خبرگزاری در بخشی از گزارش مورد نظر نوشت بررسی «داده‌های آماری آذر ماه» نشان می‌دهد «دومین هزینه بزرگ خانوارها پس از [هزینه] مسکن، مربوط به هزینه خوراکی‌ها است.»

ایلنا در فرازی از گزارش روز چهارشنبه خود چنین نوشت:«طبق گزارش مرکز آمار، قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آذرماه ۱۴۰۱ نسبت به آذرماه ۱۴۰۰ با تورم ۶۳.۶ درصدی، روند افزایشی داشته است.»

خبرگزاری ایلنا در ادامه به بررسی گران‌ترین کالاهای خوراکی در ایران می‌پردازد؛ کالاهایی که، به‌گزارش خبرگزاری کار ایران، در یک سال گذشته «بیشترین بار تورمی را متحمل شده‌اند.»

بررسی ایلنا نشان می‌دهد که در حد فاصل آذر ۱۴۰۰ تا ماه مشابه در سال ۱۴۰۱، قیمت لبنیات در صدر گران‌ترین کالاهای خوراکی قرار دارد و در میان این گروه از کالاها «کره پاستوریزه و سس مایونز» نیز بیشتر افزایش قیمت را در بازه زمانی مذکور داشته‌اند.

پس از لبنیات، بیشترین رشد قیمت‌ خوراکی به میوه و صیفی‌جات تعلق دارد و در میان این گروه نیز قیمت پیاز، با رشدی ۱۰۹ درصدی، بالاترین افزایش قیمت را داشته است.

این موضوع، یعنی گرانی بی‌سابقه قیمت پیاز، از جمله موارد خبرساز در هفته‌های اخیر بود. بر اساس گزارش‌های موجود، همزمان با افزایش قیمت دلار و وارد شدن آن به کانال ۴۱ هزار تومان در نخستین هفته دی‌ماه، هر کیلو پیاز در مغازه‌های خرده‌فروشی شهرهای مختلف ایران ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان و در میادین میوه و تره‌بار ۲۸ هزار تومان به‌فروش رسید.

در گزارش روز چهارشنبه ایلنا همچنین به افزایش قیمت ماکارونی، برنج و گوشت قرمز نیز اشاره می‌شود که قیمت هر یک از این کالاها، آن هم در حد فاصل آذرماه سال گذشته تا آذر ماه سال جاری، به‌ترتیب ۱۳۸ درصد، ۱۲۳ درصد، و ۴۰ درصد رشد داشته‌ است.

این خبرگزاری به افزایش قیمت گوشت مرغ نیز اشاره کرده و در این مورد چنین نوشته است:«طی یک‌سال اخیر قیمت مرغ ماشینی با ۸۰ درصد افزایش از حدود ۳۲ هزار تومان در ازای هر کیلوگرم به بیش از ۵۷ هزار تومان افزایش یافت.»

افزایش قیمت کالاهای خوراکی در حالی صورت می‌گیرد که با درآمد اکثریت گروه‌ها و طبقات اجتماعی جامعه ایران تناسبی ندارد. به‌عنوان مثال بر اساس مصوبه «شورای عالی کار» حداقل دستمزد روزانه یک کارگر ایرانی در سال ۱۴۰۱ چیزی نزدیک به ۱۴۰ هزار تومان است؛ مبلغی که، با توجه به اینکه در حال حاضر هر کیلو گوشت قرمز در بازارهای ایران به‌طور متوسط ۲۹۰ هزار تومان به‌فروش می‌رسد، حتی برای خرید نیم‌کیلو گوشت قرمز نیز کفایت نمی‌کند.

مساله ناامنی غذایی، خاصه در استان‌های محرومی مثل استان سیستان‌وبلوچستان، از جمله موضوعاتی است که شمار زیادی از ناظران اجتماعی در ایران طی یک دهه اخیر نسبت به تبعات منفی آن هشدار داده‌اند.

به‌عنوان یکی از پژوهش‌های مشترک دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان، که نتایج آن در آذرماه ۱۴۰۱ منتشر شد، نشان می‌دهد ناامنی غذایی در جامعه ایران به بالاترین حد خود رسیده است. براساس تحلیل‌های موجود در این پژوهش دانشگاهی، گران شدن کالاهای خوراکی تاثیراتی منفی بر دیگر وجوه زندگی مردم ایران دارد چون گرانی این دست از کالاها باعث می‌شود تا خانواده‌ها، به‌منظور تامین غذا، برخی هزینه‌های دیگر، از جمله هزینه‌های مربوط به بهداشت و آموزش، را از سبد هزینه‌های خود حذف کنند.

داده‌های پژوهش مورد نظر همچنین می‌گوید وضعیت ناامنی غذایی در استان‌های «خوزستان، کرمان، ایلام، بوشهر، هرمزگان، سیستان‌وبلوچستان و کهگیلویه‌وبویراحمد» از باقی استان‌های ایران بحرانی‌تر است و در میان هفت استانی که به‌نام آنها اشاره شد، وضعیت سه استان آخر فوق بحرانی گزارش شده است.

موضوع گرانی غذا در ایران باعث شده تا برخی چهره‌های شناخته شده وابسته به نظام جمهوری اسلامی نیز نسبت به تبعات سیاسی این بحران برای حکومت ایران هشدار دهند. به‌عنوان مثال احمد توکلی، از اعضای شورای تشخیص مصلحت نظام، در آخرین گفتگوی مطبوعاتی خود، ضمن اشاره به گرانی کالاهای خوراکی در ایران، خطاب به مقام‌های جمهوری اسلامی چنین گفت:«کاری نکنید که فقرا بریزند و کاسه‌وکوزه همه را جمع کنند.»