شرکت ملی راه‌آهن ازبکستان اعلام کرد که از اول فوریه ۲۰۲۳ هرگونه انتقال بار به افغانستان را متوقف کرده است. رسانه‌های ازبکستان به نقل از مقام‌های شرکت راه‌آهن این کشور گفتند به دلیل خلف وعده طالبان در تعمیر و نگهداری راه‌آهن بخش افغانستان، تمام روند انتقال کالا به این کشور از طریق خط آهن را متوقف می‌کنند.

نمایندگان افغانستان و ازبکستان در ماه دسامبر در شهر ترمز با هم ملاقات کردند. در این ملاقات تصمیم گرفته شد شرکت راه‌آهن افغانستان تا اول فوریه ۲۰۲۳ تعمیرات لازم در خط آهن بخش افغانستان را انجام دهد و طرف ازبکستانی را هم از نگهداری و حفظ خط آهن را مطلع کند.

حالا با گذشت دو ماه، شرکت ملی راه‌آهن ازبکستان می‌گوید طرف افغانستانی به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکرده است. مرکز ارتباطات شرکت ملی راه‌آهن ازبکستان همچنین اعلام کرد با توجه به اینکه اداره راه آهن افغانستان قادر نیست اقدام‌های توافق‌شده را به‌موقع اجرا کند، حمل‌ونقل ریلی به افغانستان از اول فوریه به حالت تعلیق در می‌آید.

قرار بود در تاریخ ۲۷ ژانویه یک قرارداد جدید هم میان خط آهن ازبکستان و اداره خط آهن افغانستان امضا شود که بر اساس آن بهره‌برداری و تعمیر‌نگهداری خط آهن حیرتان-‌مزارشریف مشترکا صورت بگیرد اما اداره خط آهن افغانستان برای امضای این قرارداد حاضر نشد و به نظر می‌رسد طرح بلندپروازانه مشترک میان خط آهن ازبکستان و افغانستان برای ایجاد خط آهن ترمز- مزارشریف و مزارشریف-کابل و کابل-پیشاور هم با توجه به فقدان همکاری اداره خط آهن افغانستان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته باشد.

جسوربیک چوری‌اف، معاون وزیر حمل‌ونقل ازبکستان، در یک کنفرانس خبری گفته بود که این خط آهن ترانزیت ظرف پنج سال ساخته خواهد شد. اما حالا با توجه به همکاری نکردن خط آهن افغانستان در ترمیم و نگهداری خط آهن حیرتان-‌مزارشریف، به نظر نمی‌رسد طرف ازبکستانی بخواهد پروژه‌ای به این بزرگی را با همکاری افغانستان راه بیندازد. 

پروژه خط آهن ترمز-مزارشریف-کابل-پیشاور برنامه جاه‌طلبانه ازبکستان برای رسیدن به بندرهای کراچی، گوادر و قاسم‌آباد پاکستان است. این پروژه که به نام پروژه ترانس-‌افغان نامیده می‌شود، با هزینه ۴.۵ میلیارد دلار آمریکایی در پنج ساله ساخته خواهد شد. طول این پروژه حدود ۷۶۰ کیلومتر است و در مسیر آن ۳۳ پل ساخته خواهد شد. خط آهن ترانس-افغان ظرفیت انتقال ۲۰ میلیون تن بار در سال را دارد و مسیر ۳۵ روزه انتقال باز از ازبکستان به پاکستان را به سه تا پنج روز کاهش می‌دهد.