هفته اول دسامبر پروژه‌های مهمی در بخش گاز طبیعی به بهره برداری رسید. پروژه تاناپ رسما به پروژه تاپ متصل شد تا گاز میدان شاه دنیز آذربایجان به بازار اروپا برسد. روز دوم دسامبر هم پروژه خط لوله "قدرت سیبری" که گاز روسیه را به چین خواهد رساند، به بهره برداری رسید. روزهای ۵ و ۶ دسامبر هم شهر وین شاهد برگزاری یکصد و هفتاد و هفتمین اجلاس اوپک است.

در آستانه برگزاری اجلاس اوپک، بازار نفت با نوسانات خاصی مواجه نشده است فقط در ماه‌های گذشته نا امنی در مسیر ترانزیت تانکرهای نفت و هم‌چنین حمله پهپادها به تاسیسات پالایشگاههی آرامکو شوک آنی به بازار نفت وارد کرد، اما پس از مدت کوتاهی ثبات به بازار نفت بازگشت. کاهش تدریجی قیمت نفت باعث شد کشورهای عضو اوپک و روسیه در اجلاس قبلی اوپک، با هدف ثبات بخشیدن به قیمت نفت برای بازه‌ای شش ماهه تا ماه مارس ۲۰۲۰، تولید خویش را به میزان ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهند. در آستانه برگزاری این نشست می‌توان به عملکرد و موضع‌گیری برخی اعضای اوپک در کنار آمریکا، در قبال بازار جهانی نفت بصورت گذرا اشاره کرد.

روسیه

 روسیه به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم نفت، در اجلاس قبلی اوپک بر لزوم رعایت سهمیه تولید اعضای اوپک و اوپک پلاس تاکید کرده بود. روسیه طبق توافق فعلی میان اعضای اوپک پلاس، متعهد شده بود که میزان تولید خود را حدود ۲۳۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد. در این راستا این کشور در ماه سپتامبر تولید روزانه نفت را ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، از برنامه این کشور برای پایبندی ۱۰۰ درصدی روسیه به سهمیه اوپک در ماه اکتبر خبر داده بود. به گفته نواک این کشور از ماه نوامبر به میزان ۱۰۰ درصد از سهمیه اوپک پلاس تبعیت می‌کند.

عاملی که باعث شد روسیه در سه ماه متوالی میزان تولید نفت خود را بیش از میزان سهمیه کاهش دهد، آلودگی نفتی در جریان ترانزیت نفت از طریق خط لوله دروژبا بود؛ این خط لوله نفت روسیه را از طریق دریا به اروپا می‌رساند. این مشکل اواسط تابستان برطرف شد و این کشور توانست نفت بیشتری تولید و روانه بازار کند. آماری وزارت انرژی روسیه نشان می دهد این کشور در ماه اکتبر به ۹۲ درصد سهمیه اوپک پایبند بوده است. روسیه در ماه اکتبر امسال تولید نفت خود را به ۱۱ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه در روز کاهش داد.

پیش از شروع اجلاس اوپک روسیه خواستار معافیت تولید میعانات گازی ار مصوبات اوپک شد. در ماه‌های اخیر تولید میعانات گازی روسیه با شروع کار میدان‌های جدید گازی افزایش یافته است و این کشور مایل نیست شاهد کاهش سهم خود در بازار جهانی گاز باشد. با توجه به افزایش تولید کنندگان گاز و میعانات گازی، رقابت بین تولید کنندگان در بازاز جهانی گاز افزایش داشته است.

عربستان

 اجلاس آتی اوپک پس از حمله به تاسیسات پالایشگاهی آرامکو صورت می‌گیرد. حمله پهپادها باعث کاهش ۵۰ درصدی تولید و صادرات نفت این کشور شد؛ اما عربستان توانست در کوتاه مدت ظرفیت تولید نفت را به سطح پیش از حمله پهپادها برساند. تغییر عمده دیگر در صنعت انرژی عربستان تغییر وزیر نفت عربستان بود. با انتصاب عبدالعزیز بن سلمان، به عنوان وزیر نفت جدید عربستان، نباید انتظار داشت تغییر محسوسی در سیاست این کشور در اجلاس اوپک و بازار جهانی نفت رخ دهد. برخی کارشناسان بر این باورند که شاهزاده سعودی می‌تواند قدرتمندتر از وزرای قبلی کشورش عمل کند. اما نکته مهم این است که راهکارها و گزینه‌های پیش روی اوپک محدود هستند. عربستان خواهان حفظ سهم خود در بازار جهانی نفت است و به نظر می‌رسد در صورت پایبندی بقیه کشورها می‌توان شاهد پایبندی این کشور به توافقات اجلاس اوپک بود.

ایران

با توجه به تداوم تحریم صادرات نفت ایران و اذعان جهانگیری، معاون رییس جمهوری، به این مورد که حتی نزدیک ترین همسایگان ایران هم از خرید نفت ایران امتناع می‌کنند، گزینه مورد نظر ایران تداوم توافق فعلی است. طی روزهای اخیر بازهم بحث میانجی‌گری کشورهای ژاپن و عمان بین ایران و آمریکا دوباره مطرح شده است. اوایل هفته جاری یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان، در سفری به تهران با ظریف دیدار کرد. این سفر سومین سفر او به ایران در طول هشت ماه اخیر است. این سفر وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که می‌دانیم او پیش از سفر به تهران به واشینگتن رفته و با مایک پمپئو درباره مسائل منطقه ای گفت‌وگو کرده بود. اگر میانجی‌گری‌ها منجر به مذاکره احتمالی بین ایران و آمریکا شود و توافقی احتمالی برای رفع تحریم‌ها به وجود آید، بازگشت احتمالی ایران به بازار نفت به معنای احتمال افزایش رقابت برای تولید و عرضه بیشتر نفت بین اعضای اوپک پلاس خواهد بود.

آمریکا

آمریکا پس از گذشت هفتاد سال به صادر کننده نفت تبدیل شده است. با افزایش میزان ظرفیت تولید و صادرات نفت این کشور، در سال‌های آتی رقابت بین کشورهای عضو اوپک پلاس با آمریکا برای فروش نفت بیشتر در بازار شدت خواهد یافت. طبق پیش بینی آژانس بین‌المللی انرژی، آمریکا در سال ۲۰۲۴ روزانه حدود بیست میلیون بشکه نفت تولید خواهد کرد. این میزان تولید تقریبا برابر با میزان تولید عربستان و روسیه خواهد بود. آمریکا مخالف سیاست‌های اوپک برای تعیین قیمت نفت بوده است و همیشه تلاش داشته نقش اوپک را در بازار جهانی انرژی کاهش دهد. افزایش تولید نفت این کشور در سایه انقلاب شِیل، تهدیدی برای آینده اوپک به شمار می‌آید. باید دید اوپک و اوپک پلاس چه برنامه‌ای برای کاهش اثرات نفت شیل در بازار جهانی نفت خواهند اندیشید.

اکوادور

در آستانه اجلاس اوپک، اکوادور از تصمیم خود برای تداوم عضویت در اوپک خبر داد. این کشور قبلا اعلام کرده بود که قصد دارد عضویت خود را در اوپک لغو کند.

پیش از شروع اجلاس اوپک پلاس رایزنی‌های زیادی توسط هیئت‌های نمایندگی کشورهای عضو صورت گرفته است. بیشتر کشورهای عضو خواهان تمدید توافق کاهش تولید اعضای اوپک پلاس هستند؛ هر چند روسیه شرایط فعلی و آتی بازار نفت را بهانه ای برای مخالفت ضمنی با نظر سایر اعضای اوپک پلاس عنوان کرده است. کارشناسان بازار انرژی بر این باورند که با توجه به دینامیک‌های بازار نفت، به احتمال زیاد اعضای اوپک و اوپک پلاس در جریان این اجلاس به تمدید شرایط جاری تا اجلاس تابستانی آتی بسنده خواهند کرد.

کاهش رشد اقتصادی کشورهای عمده مصرف‌کننده نفت در کنار افزایش سهم انرژی‌های تجدید پذیر در سبد انرژی کشورهای جهان، از عواملی است که می‌تواند میزان تاثیرگذاری اوپک را در معادلات بازار جهانی انرژی کاهش دهد. دودستگی در اوپک و تداوم اختلاف بین اعضای عمده تولید کننده نفت و عدم پایبندی اعضای اوپک پلاس نسبت به توافقات قبلی و آینده، بر کارکرد اوپک تاثیر منفی خواهد گذاشت. بازگشت احتمالی ونزوئلا به بازار نفت هم مسئله‌ای‌ است که در میان‌مدت بر بازار نفت تاثیرگذار خواهد بود.