کمیته بین‌المللی حفاظت از روزنامه‌نگاران هشدار داد خبرنگاران در سراسر اروپا «در شرایط چالش‌برانگیزی کار می‌کنند و تلاش‌ها برای ساکت کردن آن‌ها افزایش یافته است».

این کمیته روز چهارشنبه، ۲۶ آوریل ۲۰۲۳، گزارشی تفصیلی درباره فشار و سانسور و شنود و جاسوسی از روزنامه‌نگاران در اروپا منتشر کرد.

بنا بر اعلام این کمیته، در حالی که اتحادیه اروپا سال‌ها است قوانین زیادی را به منظور حمایت از آزادی رسانه‌ها وضع و اجرا کرده، شواهد نشان می‌دهد پیشرفت در یافتن «راه‌حل‌های پایدار برای مبارزه با تهدیدها علیه روزنامه‌نگاران در داخل اتحادیه بسیار کند بوده است». به‌عنوان مثال بسیاری دولت‌های اروپایی از بهانه همه‌گیری کووید-۱۹ به‌منظور کنترل رسانه‌ها و محدود کردن دسترسی به اطلاعات و پنهان کردن اخبار مربوط به همه‌گیری استفاده کردند.

در این گزارش آمده است به جز کاهش آزادی رسانه‌ها، شاهدیم که پس از حمله روسیه به اوکراین، توانایی اروپا برای محافظت از امنیت خبرنگاران زیرسوال‌ بوده است؛ در یک سال گذشته بیش از ۱۰ روزنامه‌نگار در اوکراین کشته شدند و بسیاری از روزنامه‌نگاران مستقل در روسیه نیز هدف سرکوب‌های دولتی و سانسور قرار گرفتند.

از منظر شاخص آزادی رسانه‌ها در جهان، ۹ کشور برتر جهان در اروپا واقع‌اند. با این حال کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران می‌نویسد: «محیط کاری آن‌ها سخت و سخت‌تر می‌شود».

تام گیبسون، نماینده این کمیته در اروپا، به خبرنگار شبکه الجزیره می‌گوید: «در سال‌های اخیر، تلاش برای ساکت کردن خبرنگاران افزایش یافته است.»

سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دو روزنامه‌نگار اهل مالت و اسلوونی به شکلی تراژیک و فاجعه‌بار به قتل رسیدند. دافنه کاروانا گالیزیا را گروه‌های مافیایی سال ۲۰۱۷ در مالت ترور کردند و یک سال بعد یان کوچیاک، کسی که فسادهای دولتی را افشا می‌کرد، با نامزدش در براتیسلاوا به قتل رسید.

تام گیبسون می‌گوید: «ما افزایش روزانه آزار و اذیت‌های آنلاین و تهدیدهای دیجیتال علیه روزنامه‌نگاران در اروپا را شاهدیم؛ از جمله تهدیدهای مشخص از سوی افراد بسیار ثروتمند و قدرتمند که می‌خواهند افشاگران را ساکت کنند.»

نماینده اروپایی کمیته حفاظت از خبرنگاران همچنین با انتقاد از نهادهای اروپایی گفت آن‌ها از «رسانه‌های مستقل حمایت نمی‌کنند» و سال‌ها است شهروندان اروپا «در تسخیر رسانه‌های وابسته و بزرگ» قرار دارند.

اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، در اولین سخنرانی خود در پارلمان اروپا در سال ۲۰۲۱ بر «آزادی اطلاعات و رسانه‌ها» در اروپا تاکید کرده و گفته بود: «اتحادیه اروپا به قانونی برای حفظ آزادی رسانه‌ها نیاز دارد.» با این حال، از آن زمان تاکنون وضعیت امنیت، آزادی و استقلال بسیاری از اصحاب رسانه بهتر نشده است و برخی دولت‌های عضو اتحادیه اروپا خصوصا دولت ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، به تلاش‌هایشان برای کنترل رسانه‌ها ادامه می‌دهند.

کمیسیون اروپا در سپتامبر ۲۰۲۲، قانون آزادی رسانه‌های اروپایی (ئی‌ام‌اف‌ای) را با هدف حمایت از «حفاظت از تکثر رسانه‌ها و استقلال آن‌ها در اتحادیه اروپا» تصویب و اجرایی کرد، اما کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران می‌گوید برخی کشورهای اتحادیه اروپا از اجرای این قانون در داخل کشورهایشان جلوگیری می‌کنند.

کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران همچنین در گزارش خود تاکید می‌کند دولت‌های اروپایی ابزارهای نظارتی و شنود روزنامه‌نگاران را هم افزایش داده‌اند. به عنوان مثال تاناسیس کوکاکیس، استاوروس مالیچودیس و الیزا تریانتافیلو، سه روزنامه‌نگار یونانی که درباره پولشویی، فرار مالیاتی و فساد مقام‌های دولتی در یونان کار می‌کنند، می‌گویند به دلیل کارشان هدف اصلی شنود و نظارت‌های دولتی قرار دارند.

مالیچودیس خواستار تنبیه دولت‌های اروپایی است و می‌گوید اتحادیه اروپا باید آتن را که به مواردی از جاسوسی از خبرنگاران اعتراف کرده است، مجازات کند. با این حال در بسیاری مواقع، «مجازاتی علیه دولت‌ها» در کار نیست.