نشست دو روزه دوحه، روز دوشنبه اول مه، به ریاست سازمان ملل متحد برگزار می‌شود. قرار است کشورهای مختلف جهان برای بررسی وضعیت افغانستان و ارسال کمک‌ها به این کشور، در این نشست شرکت کنند. ایده این نشست در ماه ژانویه پس از آن ایجاد شد که گروه طالبان فعالیت زنان در موسسات غیردولتی را ممنوع اعلام کردند. پیش از این تصور می‌شد که سازمان ملل قصد دارد موضوع به رسمیت شناختن طالبان را در این نشست مطرح کند، زیرا آمنه محمد، معاون دبیر کل سازمان ملل متحد، گفته بود که این نشست برای بررسی امکان به رسمیت شناختن طالبان برگزار می‌‌شود.

برخی از سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای حمایت از حقوق زنان افغانستان به این گفته‌های آمنه محمد واکنش‌های تندی نشان دادند و از جامعه جهانی خواستند که طالبان را به رسمیت نشناسد. با شکل‌گیری واکنش‌های تند علیه این اظهارات معاون دبیر کل سازمان ملل، آنتونی گوترش، دبیر کل سازمان ملل، چند روز پیش اعلام کرد که این نشست هیچ دستورکاری درخصوص به رسمیت شناختن طالبان ندارد. نشست دوحه همان‌گونه که سازمان ملل مطرح کرده است، پشت درهای بسته برگزار می‌شود. با این حال، مسلما رسانه‌های زیادی به دوحه خواهند رفت تا در حاشیه این نشست، مسائل مطرح شده را بررسی کنند.

هرچند فهرست کشورهایی که در این نشست شرکت می‌کنند، منتشر نشده است، اما به نظر می‌رسد حضور کشورهای منطقه و شماری از کشورهای کمک‌کننده به افغانستان قطعی باشد. غایب اصلی این نشست نماینده طالبان است. قبلا تصور می‌شد که نماینده‌ای از گروه طالبان نیز در این نشست شرکت خواهد کرد، اما سخنگوی سازمان ملل متحد روز جمعه در یک نشست خبری گفت که دبیرکل سازمان ملل از گروه طالبان برای شرکت این نشست دعوت نکرده است.

نشست دوحه فرصت تازه‌ای است تا کشورهای منطقه و جهان به‌ویژه کشورهایی که در مسائل افغانستان دخیل‌اند، در‌مورد چگونگی برخورد با گروه طالبان، به یک نتیجه ملموس برسند، زیرا رویکرد طالبان در طول نزدیک به دو سال گذشته، کشورهای جهان و سازمان ملل را گیج و سردرگم کرده است. این گروه در حالی که به‌خوبی نیاز مردم افغانستان را به کمک‌های بین‌المللی احساس می‌کند، اما به گفته عموم مردم مدام در حال ایجاد مشکل برای سازمان ملل است.

آخرین اقدام طالبان در‌این‌باره، اعلام ممنوعیت کار زنان در نهادهای سازمان ملل در افغانستان است. این اقدام عملا سازمان ملل متحد را به چالش کشانده است. سازمان ملل می‌گوید که بدون حضور زنان، نمی‌تواند فعالیت‌های بشردوستانه خود را پیش ببرد. از سوی دیگر، نبود زنان در نهادهای سازمان ملل برخلاف روحیه و منشور این سازمان است.

سازمان ملل برای طالبان ضرب‌الاجلی تعیین کرده است که در ششم ماه مه تمام می‌شود و پس از آن، اگر طالبان دستور منع فعالیت زنان در سازمان ملل را لغو نکنند، این سازمان به گرفتن تصمیم (وحشتناکی) مجبور خواهد شد.

طبق آخرین بررسی‌های سازمان ملل، ۲۹ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه‌اند. قطع کمک‌های خارجی، بروز فاجعه انسانی را که سازمان ملل بارها درباره آن هشدار داده است، حتمی می‌کند. به نظر می‌رسد این هشدار سازمان ملل بر روی طالبان اثری نداشته است. طالبان با توجه به درآمدهای داخلی در افغانستان، از قطع کمک‌های بشردوستانه ضرر زیادی نمی‌بیند. بنابراین سازمان ملل و کشورهای کمک‌کننده به افغانستان، باید با احتیاط فراوان در قبال طالبان تصمیم‌ بگیرند.

تحریم‌های طالب‌محور، یکی از شیوه‌هایی است که این گروه را می‌تواند به چالش بکشاند. جامعه جهانی در طول۲۰ ماه گذشته، انعطاف بسیاری در قبال طالبان نشان داده است. تحریم سفر تعدادی از رهبران طالب برداشته شد و این گروه دیگر به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته نمی‌شود. از سوی دیگر، رابطه نزدیک و گرم طالبان با تعدادی از کشورهای منطقه مانند روسیه، ایران، چین و پاکستان، برای این گروه حاشیه امنیتی ایجاد کرده است.

یکی از روش‌های دیگر ایجاد چالش برای طالبان، قانع کردن این کشورها برای فشار وارد کردن بر این گروه است. هرچند روسیه و چین به‌عنوان کشورهای دوست طالبان، به قطعنامه شورای امنیت در محکومیت این گروه رای مثبت دادند، اما هم‌زمان از کشورهای جهان خواستند تا سرمایه‌های بلوکه شده افغانستان را در اختیار طالبان بگذارند. مسلما هر تصمیمی که در نشست دوحه گرفته شود، بدون همراهی این کشورها نمی‌تواند موثر باشد.

مسئله دیگر، تاکید بر شروطی است که کشورهای جهان در اوایل قدرت گرفتن طالبان، برای به رسمیت شناختن این گروه مطرح کرده بودند. این شروط شامل احترام به ارزش‌های حقوق بشری شهروندان افغانستان، استفاده نکردن از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر، مبارزه با تروریسم در داخل خاک این کشور و ایجاد یک دولت فراگیر بود. نه سازمان ملل و نه جامعه جهانی نباید از این خطوط قرمز عبور کنند. واقعیت این است که هیچ تغییری در جهان‌بینی طالبان نسبت به دوره قبلی سلطه آنان بر افغانستان ایجاد نشده است و دلیل اینکه تا حدی نسبت به دوره قبلی با انعطاف برخورد می‌کنند، مصلحت‌گرایی رهبرانشان برای به رسمیت شناخته شدن است.

از سوی دیگر، طالبان به‌شدت نیازمند ذخایر ارزی بلوکه شده افغانستان‌ در آمریکا و اروپا است. مسلما طالبان پس از به رسمیت شناخته شدن و به چنگ آوردن ذخایر ارزی، چهره واقعی خود را نشان می‌دهند. طالبان هیچ ارزشی برای ایجاد دولت فراگیر قائل نیستند. آنان حتی با ایجاد دولت مدرن مخالف‌اند و به معنای واقعی می‌خواهند امارت -که شبیه حکومت‌های صدر اسلام است- تاسیس کنند. بنابراین جامعه جهانی نباید اجازه بدهد که طالبان نقاط ضعفشان را پنهان کنند و باید با استفاده از همین نقاط ضعف آنان را به تسلیم در برابر خواست مردم افغانستان و جامعه جهانی مجبور کنند.