یک نماینده مجلس شورای اسلامی ادعا کرد آمریکا و کشورهای اروپایی پیام‌هایی داده‌اند و بر مبنای این پیام‌ها، مذاکرات برجام «احتمالا» به زودی آغاز می‌شود.

شهریار حیدری، نماینده حوزه قصر‌شیرین و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، روز چهارشنبه، ۲۷ اردیبهشت (۱۷ مه)، به خبرگزاری مهر گفت: «با توجه به مجموعه پیام‌هایی که از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی به ما رسیده است، احتمالا به زودی مذاکرات احیای برجام از سر گرفته می‌شود. آمریکا به دنبال آن است که بیشترین امتیاز را از برجام بگیرد و برجام به نتیجه برسد، اما به ضرر ما باشد». حیدری که عضو حزب اعتدال و توسعه حسن روحانی است، در ادامه این بخش از اظهاراتش افزود: «آن‌ها باید بدانند موضع و استراتژی ایران در برجام ثابت است و به نتیجه رسیدن برجام و رفع کامل تحریم‌های ایران برای ما حائز اهمیت است.»

این سخنان حیدری یک روز پس از آن بیان می‌شود که ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشستی خبری با پرسشی درباره برجام مواجه شد. خبرنگار راجع به گزارش روز دوشنبه وبسایت «پولیتیکو» سوال کرد که به نقل از منبعی بدون نام در مجلس سنا، از پیشروی در مذاکرات برجام خبر داده بود. منبع مزبور، از دستیارهای یکی از سناتورهای دموکرات بود و گفت در مذاکرات غیرمستقیم برجامی با حکومت ایران پیشرفت‌هایی به دست آمده است. 

پاتل با یادآوری موضع واشنگتن، گفت بایدن همچنان متعهد به این است که هرگز به حکومت اسلامگرای ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای ندهد و در عین حال، باور دارد «دیپلماسی بهترین راه پیش‌روی» در این زمینه است. او همچنین گفت: «در حال حاضر چیزی برای اعلام کردن ندارم و هیچ چیز هم از روی میز حذف نشده است.» بر این مبنا، می‌توان مدعی شد سخنان او دارای ابهام بود و احتمال مذاکرات محرمانه را انکار نکرد.

پاتل در ادامه سخنانش یادآوری کرد از سپتامبر گذشته رویدادهای متعدد و مهمی در رابطه با ایران رخ داده است؛ از جمله کشته شدن مهسا امینی و بیش از ۵۰۰ نفر دیگر به دست جمهوری اسلامی ایران و نیز تجهیز تسلیحاتی روسیه. او تاکید کرد: «البته این رویدادها رویکرد ما را تغییر می‌دهند. اما چنانکه مکررا گفته‌ام، همیشه باور داشته‌ایم که دیپلماسی بهترین راه دستیابی به هدف محدود کردن برنامه هسته‌ای [حکومت] ایران است.»

یکی دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی ایران نیز روز چهارشنبه اظهارات مهمی درباره برجام بیان کرد: محمد اسلامی، رئيس سازمان انرژی اتمی، به گفته‌های رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، واکنش نشان داد.

گروسی اخیرا در گفت‌وگو با تلویزیونی در کانادا تاکید کرد احیای برجام بدون همکاری با آژانس ممکن نیست، و گفت احتمال احیای این توافق در آینده نزدیک بسیار ضعیف است.

اسلامی که روز چهارشنبه در حاشیه جلسه دولت به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ می‌داد، در این زمینه چنین گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسئول مذاکرات نیست و این مسئولیت به عهده گروه ۵+۱ است.» اشاره اسلامی به گروه پنج کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد (روسیه، چین، آمریکا، فرانسه و بریتانیا) به‌علاوه آلمان است. البته در پی خروج آمریکا از برجام، واشنگتن دیگر در این گروه حضور ندارد. مسئولان آژانس بارها از همکاری ناکافی حکومت جمهوری اسلامی ایران در زمینه نظارت بر برنامه هسته‌ای‌اش گلایه کرده‌اند، اما اسلامی گفت: «روابط ایران و آژانس بر اساس پادمان و معاهده ان‌پی‌تی برقرار است و نظارت‌ها ادامه دارد و هیچ خدشه‌ای در آن نبوده و خللی به وجود نیامده است و تداوم دارد. در بحث برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طرف مذاکره نیست.» او ادعای خبرگزاری بلومبرگ را نیز درباره کاهش نظارت‌ها رد کرد و گفت: «روابط ایران و آژانس طبق بیانیه تهران برقرار است و در حال تداوم است.» منظور از «بیانیه تهران»، سندی است که در پی سفر چند ماه پیش رافائل گروسی به ایران صادر شده بود. 

اسلامی در پاسخ به پرسشی راجع به لغو تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در اکتبر سال جاری میلادی نیز گفت: «طبق برجام، باید تحریم تسلیحاتی لغو شود.»

اما مهم‌ترین رویداد برجامی چهارشنبه، پشت درهای بسته صورت گرفت: گزارش محرمانه دولت بایدن به سناتورهای آمریکا در موضوع ایران که شامل برجام هم می‌شد. در پی این جلسه، برخی سناتورها از دولت آمریکا انتقاد کردند که برنامه مشخصی در زمینه برجام ندارد. به گزارش تلویزیون ایران اینترنشنال، جاش هالی، سناتور جمهوری‌خواه، به‌ آرش علایی، خبرنگار این شبکه، گفت: «این نشست لزوما جلسه مفیدی نبود. مطمئن نیستم که دولت بایدن واقعا درباره ایران راهبرد منسجمی داشته باشد. مقام‌های دولت بایدن در این نشست درباره ایران به سناتورها هیچ چیز محرمانه و جدیدی نگفتند.»

جان کندی، دیگر سناتور جمهوری‌خواه، نیز به ایران اینترنشنال گفت: «اگرچه تحریم‌ها سرعت ایران و روسیه راکم کرده، آن‌ها را متوقف نکرده است. اما اگر از دولت بایدن بپرسید که جز تحریم چه برنامه‌ای دارد، پاسخی ندارد.»

جیم ریش، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت آیداهو، نیز اطلاعیه‌ای در مورد این جلسه منتشر، و یادآوری کرد که بایدن شش ماه پیش گفته بود برجام «مرده» است، اما او «هنوز به سیاست جامع‌تری راجع به ایران نزدیک نشده است». سناتور ریش گفت:‌ «ابهام راهبردی در زمینه سیاست‌گذاری راجع به ایران، تنها به تقویت جمهوری اسلامی و نزدیک‌تر کردن متحدان ما به چین منجر می‌شود.» 

او در ادامه افزود:‌ «ایران همچنان شناورها را غیرقانونی توقیف می‌کند، به آمریکایی‌ها در منطقه حمله می‌کند و از گروه‌های نیابتی تروریستی خود و اشغال اوکراین به دست روسیه پشتیبانی به‌عمل می‌آورد. آمریکا در این میان سزاوار سیاستی بیش از مذاکرات ناکام هسته‌ای است.»

جلسه روز چهارشنبه به تقاضای میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت جمهوری‌خواه سنا، برگزار می‌شد که ماه‌ها قبل خواستار آن شده بود. راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، شخصا در این جلسه حضور نیافت و گزارش‌ها را سایر مقام‌ها ارائه دادند.