طبق گزارش تازه‌ای که بنیاد سویکوس مانیتور منتشر کرده است، طالبان همچنان فعالان مدنی، خبرنگاران و دانش‌آموختگان در افغانستان را هدف قرار می‌دهند. بر اساس این گزارش که روز پنجشنبه ۲۵ مه منتشر شد، شهروندان افغانستان به‌دلیل مطالبه حقوقشان از گروه طالبان، در معرض سرکوب و شکنجه قرار دارند. بنیاد سیویکوس مانیتور، افغانستان را در بالاترین رتبه از لحاظ سرکوب و تشدید برخورد با شهروندان و نقض حقوق بشر قرار داده است.

بر اساس این گزارش، وضعیت حقوق بشر در افغانستان طی ماه‌های گذشته به‌شدت بدتر شده است. نه تنها زنان در حاشیه قرار دارند، بلکه فعالان اجتماعی، دانشگاهیان و روزنامه‌نگاران نیز هدف قرار گرفته‌اند. ریچارد بنت، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل متحد، در آخرین گزارش خود از افغانستان، وضعیت حقوق بشری مردم را بحرانی و نگران‌کننده توصیف کرد. او که گزارش خود را در ماه مارس به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه کرد، گفت: «مدافعان حقوق بشر که به‌طور مسالمت‌آمیز به افزایش محدودیت‌ها برای زنان و دختران اعتراض می‌کنند، در معرض خطر شدید قرار دارند و به طور فزاینده‌ای مورد ضرب و شتم و دستگیری قرار گرفته‌اند. بدیهی است که هدف نه تنها مجازات آن‌ها به‌دلیل اعتراض، بلکه منع دیگران از اعتراض است.»

شماری از فعالان مدنی، از ماه‌ها پیش به این‌سو، در زندان‌های طالبان شکنجه شده‌اند-رسانه‌های اجتماعی

این گزارش همچنین افزود که مدافعان حقوق بشر، سازمان‌های جامعه مدنی و روزنامه‌نگاران با فشارهای شدیدی مواجه‌اند. علاوه بر این، فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر در معرض ارعاب از جمله تماس‌های تلفنی، حمله‌های لفظی و بازداشت‌های خودسرانه قرار دارند. کارشناسان سازمان ملل متحد طی سفر هشت روزه‌ای که به افغانستان داشتند، از نقض شدید حقوق بشر در این کشور صحبت کردند و گفتند که این در هیچ جای جهان سابقه نداشته است. در این گزارش همچنین آمده است که طالبان فعالانه در تلاش است تا ظهور رسانه‌های جدید جامعه مدنی را مختل کند. آن‌ها به‌ویژه بر گروه‌هایی از زنان متمرکزند که تلاش می‌کنند کارزارهای حمایتی علیه سیاست‌های جنسیتی مقام‌های طالبان را سازماندهی کنند. اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان اغلب در دستگیری فعالان دست دارد، در حالی که طبق گزارش‌ها، طالبان نیز واحدهای ویژه‌ای در داخل وزارت داخله (کشور) دارند که رسانه‌های اجتماعی را رصد می‌کنند و به دنبال پست‌های انتقادی از مقام‌های طالبان‌اند.

بر اساس گزارش سیویکوس مانیتور، در فوریه و مارس ۲۰۲۳، گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت حداقل هشت زن مدافع حقوق بشر منتشر شد. تعدادی از این زنان پس از برگزاری تجمع‌های اعتراضی مسالمت‌آمیز به مناسبت روز جهانی زن بازداشت شدند. سه تن دیگر پس از برگزاری راهپیمایی مسالمت‌آمیز در کابل در ۲۶ مارس که خواستار دسترسی دختران به حق تحصیل بودند، بازداشت شدند. افرادی که بازداشت شده‌اند، می‌گویند طالبان به صورت مستمر تلفن‌های همراه آن‌ها را جست‌وجو می‌کنند تا بتوانند به بقیه اعضای گروه‌‌های مدنی که خواهان اعتراض به عملکرد طالبان‌اند، دسترسی پیدا کنند.

سیویکوس مانیتور، بازداشت تعدادی از فعالان مدنی، خبرنگاران و استادان دانشگاه از جمله پریسا مبارز، نرگس سادات، ظریفه رحمت، حبیه شریفی، وحیده محرمی، مطیع الله ویسا، مرتضی بهبودی، محمد یار مجروح، اسماعیل مشعل، زکریا اصولی، رسول عبدی (پارسی) را مستندسازی کردند و می‌گویند تعدادی از این افراد همچنان تحت بازداشت طالبان قرار دارند. اتهام بیشتر این افراد، اعتراض به عملکرد طالبان در قبال رعایت حقوق بشر شهروندان افغانستان بود. اکثر این افراد اعتراض‌های خود را در رسانه‌های اجتماعی مطرح کرده بودند. رسول عبدی به‌دلیل اظهار نظرهایش در فیس بوک، به دست طالبان بازداشت شده است و قرار است به‌زودی محاکمه شود.

طالبان به صورت علنی هشدار دادند که انتقاد از امارت اسلامی خیانت محسوب می‌شود. ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلا عالی طالبان، در ماه مارس در یک سخنرانی عمومی گفت هرکس که از مقام‌های طالبان انتقاد می‌کند، مرتکب خیانت شده و امارت اسلامی با او برخورد خواهد کرد.

گزارش سیویکوس مانیتور نشان می‌دهد که طالبان حتی کوچک‌ترین انتقادی از خود را بر نمی‌تابند. حتی تجمع زنان در یک فضای بسته نیز مورد پیگرد قرار می‌گیرد. نمونه آن بازداشت زنی است که در یک فضای سربسته پلاکاردی را در انتقاد از طالبان در دست داشت و تصویر آن را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرده بود. طالبان این زن را بازداشت کرده و به حدی او را شکنجه دادند که باعث سقط جنین او شد.

علی‌رغم واکنش‌های گسترده و انتشار گزارش‌های مستند در مورد برخورد ستیزه‌جویانه طالبان در قبال فعالان مدنی، خبرنگاران و استادان دانشگاه‌ها، این گروه کوچک‌ترین عقب‌نشینی از عملکرد خود نداشته و با این حال، نیز خواهان به‌رسمیت شناخته شدن از طرف جامعه جهانی‌اند.