تلاش روسیه برای ترور الکساندر پوتیف در خاک آمریکا- طرح قتل این مامور اطلاعاتی روسیه که پس از فرار به آمریکا با سازمان سیا همکاری می‌کرد- به فهرست بلند و فزاینده اتهام‌ها علیه ولادیمیر پوتین در مورد اقدام به ترور مخالفان در خارج از کشور افزوده شد.

جروزالم پست از قول «منابع مطلع و متعدد» گزارش داد که ماموران روسی در سال ۲۰۲۰ برای ترور یک مامور سابق روسیه که به جاسوس سازمان سیا در خاک آمریکا تبدیل شده بود، تلاشی ناکام کردند.

این روزنامه از قول منابع مطلع نوشت که اقدام روسیه برای این ترور در خاک آمریکا یکی از عوامل اصلی در بدتر شدن روابط آمریکا و روسیه ذکر شده است.

پیش‌تر، نیویورک تایمز نیز در مورد اقدام دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه برای این ترور در خاک آمریکا گزارش داده بود.

هدف این ترور فردی به نام الکساندر پوتیف، یک مامور اطلاعاتی سابق روسیه، بوده است که به آمریکا فرار کرده بود.

فرار پوتیف به آمریکا به سلسله‌ای از عملیات ضد جاسوسی در آمریکا منجر شد که به بازداشت ۱۲ جاسوس روسی در مناطق شرق آمریکا و اخراج آن‌ها از آمریکا منجر شد. پس از آن، نیروهای اطلاعاتی روسیه برای انتقام‌گیری از الکساندر پوتیف و شمار دیگری از نیروهای اطلاعاتی سابق روسیه در خارج از کشور اقدام به چند عملیات ترور کردند.

دستگاه‌های روسی سازمان‌دهی عملیات علیه الکساندر پوتیف را در سال ۲۰۲۰، به گفته سه مقام ارشد پیشین آمریکا، برای ردیابی پوتیف در محل اقامت جدیدش در میامی آغاز کردند.

در ادامه، ماموران اطلاعاتی روسیه یک دانشمند مکزیکی به نام هکتور آلخاندرو فوئنتس را واداشتند در این عملیات به آن‌ها کمک کند.

ماموران اطلاعاتی روسیه با جلوگیری کردن از خروج اعضای خانواده این دانشمند مکزیکی از روسیه، او را وادار به همکاری کردند. در جریان این همکاری، فوئنتس آپارتمانی در نزدیکی محل سکونت الکساندر پوتیف در میامی اجاره کرد.

سپس، نیروهای اطلاعاتی روسیه با دادن دستورهایی فوئنتس را به الکساندر پوتیف نزدیک کردند، اما این طرح در نهایت بر اثر بروز مسائل امنیتی در دستگاه‌های اطلاعاتی کشف شد.

نیروهای اطلاعاتی آمریکا تصاویر فوئنتس و همسرش را از دوربین‌های مجتمع آپارتمانی محل سکونت الکساندر پوتیف دیدند در حالی که آن‌ها مشغول عکس گرفتن از پلاک خودرو پوتیف بودند.

پس از آنکه طرح پوششی ماموران اطلاعاتی روسیه لو رفت، این زوج مکزیکی قصد فرار به مکزیک داشتند، اما  در مرز دستگیر شدند.

طبق این گزارش، هکتور آلخاندرو فوئنتس، دانشمند مکزیکی، از هدف نهایی عملیات نیروهای اطلاعاتی برای «ترور الکساندر پوتیف» بی‌اطلاع بوده است. احتمال دارد که ماموران روس فقط وظیفه جمع‌آوری اطلاعات اولیه در مورد محل اختفای پوتیف را به فوتنتس واگذار کرده بودند.

دولت آمریکا اجرای عملیات نیروهای اطلاعاتی روسیه با هدف «ترور الکساندر پوتیف در خاک آمریکا» را هنوز علنی و رسمی تایید نکرده است، اما هم‌زمان با کشف و ناکام ماندن این عملیات نیروهای روسیه، دولت آمریکا ۱۱ دیپلمات روس را در آوریل سال ۲۰۲۱ از خاک آمریکا اخراج کرد که یکی از آن‌ها «عضو ارشد سرویس اطلاعات خارجی روسیه (شور)» بود.

در پی انتشار گزارش‌های اخیر از نقش داشتن دانشمند مکزیکی در برنامه روسیه برای «ترور الکساندر پوتیف در خاک آمریکا»، وکیل هکتور آلخاندرو فوئنتس از ابراز نظر درباره جزئیات دخالت موکلش در این اقدام دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه خودداری کرد، اما دادگاه فدرال آمریکا در سال ۲۰۲۲ حکم زندان برای فوئنتس صادر کرد.

وزارت دادگستری آمریکا اتهام این دانشمند مکزیکی را «فعالیت به‌عنوان مامور اطلاعاتی روسیه»، از جمله نزدیک شدن به محل زندگی پوتیف و عکس‌برداری از خودرو این مامور اطلاعاتی سابق روسیه، اعلام کرده است.

البته وزارت دادگستری آمریکا در متن بیانیه خود درباره اتهام‌های هکتور آلخاندرو فوئنتس اشاره‌ای به نام الکساندر پوتیف نکرد و گفت که اقدام فوئنتس در همکاری با دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه علیه «یک فرد آمریکایی» بوده است. همچنین، وزارت دادگستری آمریکا در اسناد عمومی مربوط به محکومیت فوئنتس، از افشای هویت همسرش خودداری کرده است.

بیانیه وزارت دادگستری هم‌زمان افزود: «شیوه‌ای که فوئنتس با نیروهای اطلاعاتی روسیه همکاری کرده است و همچنین وظیفه‌ای که در این پرونده بر عهده داشته است، با روش‌های دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه برای شناسایی، ارزیابی، و استخدام» نیرو منطبق است.

این بیانیه همچنین تاکید کرد که فوئنتس برخلاف قانون، دادستانی آمریکا را از فعالیت‌های خود به‌عنوان نماینده دولت روسیه مطلع نکرده است.

فوئنتس در حال حاضر به‌دلیل معرفی و ثبت نکردن نام خود به‌عنوان نماینده روسیه در خاک آمریکا، یک دوره محکومیت چهار ساله را می‌گذراند.

از سوی دیگر، برای در امان ماندن الکساندر پوتیف، محل کنونی اقامت این مامور اطلاعاتی سابق روسیه و همکار بعدی سازمان سیا مخفی نگه داشته شده است.

دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه سابقه ترور و قتل مخالفان در خارج از کشور دارند. از جمله، در سال ۲۰۰۷ میلادی، الکساندر لیتویننکو را در لندن با استفاده از ایزوتوپ پولونیوم-۲۱۰ از پا درآوردند.

علاوه بر این، روسیه به‌دلیل تلاش برای قتل سرگئی اسکریپال و دخترش در سال ۲۰۱۸ در بریتانیا با استفاده از گاز کشنده اعصاب نوویچوک، با محکومیت بین‌المللی مواجه شد. اسکریپال زمانی عضو سازمان اطلاعات ارتش روسیه بود، اما با دستگاه‌های اطلاعاتی بریتانیا نیز همکاری داشت.

اسکریپال و دخترش زنده ماندند، اما داون استرجس، که شیشه عطر مسموم‌شده را کنترل می‌کرد، به‌طرز غم‌انگیزی جان خود را از دست داد.

پلیس بریتانیا در همان زمان اعلام کرد که گاز اعصابی که در مسموم کردن اسکریپال و دخترش به کار رفته بود در شیشه عطر نینا ریچی وارد بریتانیا شده و روبه‌روی در ورودی منزل اسکریبال گذاشته شده بود.

چارلی رولی، شهروند محلی، شیشه عطر را پس از گذشت بیش از سه ماه از آن حادثه یافت. این شیشه عطر محتوی گاز اعصاب نوویچوک سبب جان باختن داون استرجس ۴۴ ساله هم‌خانه این مرد نیز شد. مقام‌های بریتانیا گفته‌اند که تحقیق در این مورد همچنان ادامه دارد.

علاوه بر این، نیروهای اطلاعاتی بریتانیا در سال‌های گذشته یک مظنون به هدف قرار دادن بوریس برزوفسکی، تاجر تبعیدی روس، را که جسدش در حمام خانه‌اش پیدا شده بود دستگیر کردند.

تحقیق درباره مرگ الکساندر پرپیلیچنی، شخصیت سرشناس روس، نیز که در سال ۲۰۱۲ هنگام دویدن در نزدیکی خانه‌اش به مرگی مشکوک جان باخت، و احتمال «مسمومیت» او می‌رود، همچنان در جریان است.

همچنین، در سال ۲۰۱۹، زلیمخان خانگوشویلی، فرمانده سابق شورشیان چچن، هنگام دوچرخه‌سواری در یکی از پارک‌های برلین به ضرب گلوله کشته شد. عامل قتل او به نام وادیم کراسیکوف، که شهروند روسیه بوده است، به جرم خود اقرار کرد و این پرونده به اخراج دو دیپلمات روسی از آلمان منجر شد.