پس از حمله روسیه به اوکراین، کشورهای فنلاند و سوئد سال گذشته برای پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درخواست دادند که درنتیجه فنلاند به عضویت ناتو درآمد و سوئد در اثر مخالفت مجارستان و ترکیه نتوانست عضو این پیمان شود. سرانجام پس از چند ماه، ترکیه و به‌دنبال آن مجارستان دست از مخالفت برداشتند و اکنون راه برای پیوستن سوئد به این پیمان دفاعی غربی هموار شده است. این رویداد پیروزی بزرگی برای دولت جو بایدن نیز به شمار می‌رود.
حال این پرسش مطرح می‌شود که پیوستن سوئد به ناتو چه دستاوردهایی می‌تواند برای دو طرف داشته باشد؟ در پاسخ باید گفت که این رویداد تاثیر بزرگ ژئواستراتژیک بر جنگ اوکراین می‌گذارد و قدرت دریایی روسیه را محدود می‌کند، زیرا با پیوستن سوئد به ناتو، علاوه بر سواحل شمالی دریای بالتیک، تمام سواحل جنوبی دریای بالتیک نیز به قلمرو ناتو اضافه می‌شود. (البته به‌استثنای کالینینگراد که زیر حاکمیت روسیه قرار دارد و به‌استثنای بخش کوچکی از خاک روسیه در نزدیکی سن‌پترزبورگ)
با پیوستن سوئد به ناتو، برای نخستین بار ناوگان دریایی روسیه مجبور می‌شود که برای رسیدن به آب‌های بین‌المللی، از یک گذرگاه باریک آبی متعلق به آب‌های منطقه‌ای ناتو به طول هزار مایل (حدود ۱۶۰۹ کیلومتر) عبور کند. به این معنی که ناوگان روسی مستقر در قطب شمال، باید از سواحل شمالی فنلاند و نروژ که هر دو عضویت ناتو را دارند، عبور کند. همچنین ناوگان روسی مستقر در دریای سیاه، مجبور است برای رسیدن به دریای مدیترانه و کانال سوئز، از آب‌های ترکیه که یکی از اعضای ناتو است عبور کند. درنهایت اینکه ناوگان‌های سه‌گانه غربی روسیه بدون نظارت اعضای ناتو نمی‌توانند تردد کنند و حتی امکان متوقف کردن آن‌ها نیز وجود دارد.
همچنین پیوستن سوئد به ناتو بر نیروی کار و فناوری این پیمان نیز تاثیر می‌گذارد، زیرا نیروهای مسلح و امکانات نظامی سوئد ظرفیت و توانایی ناتو را افزایش می‌دهند. البته چون سوئد کشور کوچکی است، ارتش کوچکی در اختیار دارد، چنانچه بر اساس رده‌بندی نهاد تحقیقی نظامی گلوبال فایر‌‌پاور (global firepower)، شمار سربازان ارتش سوئد به حدود ۳۸ هزار نفر می‌رسد. اما این ارتش کوچک از تجربه جنگی خوبی برخوردار است و عملا در برخی از فعالیت‌های نظامی ازجمله در جنگ‌های افغانستان مشارکت داشته است.
افزون بر آن، سوئد زیرساخت‌های نظامی پیشرفته‌ای دارد که ازجمله می‌توان به هواپیماهای هجومی، زیردریایی‌های جنگی و موشک‌های ضد کشتی آن اشاره کرد. بنابراین فنلاند که نزدیک به هزار مایل (حدود ۱۶۰۹ کیلومتر) مرز مشترک با روسیه دارد، از ارتش آموزش‌دیده و امکانات تسلیحاتی و دفاعی گسترده‌ای برخوردار است و این‌ها همه به توانایی و ظرفیت ناتو می‌افزاید.
از سوی دیگر، همبستگی و یکپارچگی قدرت‌های غربی با کشورهای ساحل دریای بالتیک، اکنون از هرزمان دیگری بیشتر شده است. این وضعیت حتی در زمان جنگ جهانی دوم هم به وجود نیامده بود، زیرا در آن زمان سوئد اعلام بی‌طرفی کرد و فنلاند هم مدتی با آلمان نازی متحد شده بود. گذشته از آن، پیمان ناتو در حال حاضر دیدگاه و راهبرد روشن‌تری دارد. دبیرکل ناتو با سردادن شعار «پیروزی برای اوکراین»، دیدگاه و مسیر حرکت راهبردی ناتو را به‌وضوح اعلام و بر اتحاد و همبستگی هرچه بیشتر اعضای ناتو تاکید کرد.
این در حالی است که رهبران ناتو همواره از پذیرش عضویت اوکراین در پیمان ناتو پرهیز کرده‌اند، زیرا نمی‌خواهند با پیوستن اوکراین به ناتو، وارد رویارویی مستقیم با روسیه شوند. رهبران ناتو ترجیح می‌دهند از طریق جنگ نیابتی، روسیه را از پا درآورند. همچنین هرچند رهبران ناتو به این واقعیت پی برده‌اند که برخلاف هراسی که آن‌ها درگذشته داشتند، دندان‌ها و پنجه‌های خرس روسی آن قدرها هم تیز و برنده نیستند، اما می‌دانند که روسیه می‌تواند حتی بدون سلاح هسته‌ای نیز آسیب‌های بزرگی به اروپا وارد کند.
با این حال، برخی از نقطه‌های ضعف نظامی روسیه نیز نمایان شده است که رهبران غربی به‌خوبی از آن‌ها آگاه‌اند. به‌عنوان مثال، پس از گذشت ۵۰۰ روز از جنگ، مسکو تاکنون در رساندن مهمات جنگی، سوخت، دارو و قطعات یدکی به سربازان خود در میدان‌های نبرد، با دشواری روبرو بوده است، زیرا زنجیره تامین و انتقال تدارکات، بر خطوط راه‌آهن و کاروان‌هایی متکی است که در معرض آتش توپخانه و شلیک پهپادهای ارتش اوکراین قرار دارند.
ناتوانی نظامی دیگر روسیه در نیروی انسانی آن نهفته است، زیرا نیرویی که ارتش روسیه از آن در جنگ استفاده می‌کند، یا سربازان وظیفه‌اند، یا اسرا و زندانیان آزاد‌شده که به‌اندازه کافی آموزش جنگی ندیده‌اند. البته آنان می‌توانند در سنگرهای بزرگی که ارتش روسیه به شیوه جنگ جهانی دوم احداث کرده است، به جنگ دفاعی بپردازند، اما زمانی که به حمله یا ضد حمله اقدام می‌کنند، بدون اینکه دستاورد قابل‌توجهی داشته باشند، تلفات زیادی متحمل می‌شوند.
درخصوص سوئد باید افزود که این کشور هم‌اکنون با ناتو همکاری متقابل دارد، اما زمانی که عضویت ناتو را رسما به دست آورد، از همه مزایای عضویت در ناتو برخوردار می‌شود. مهم‌ترین مزیت عضویت در ناتو که می‌تواند سرنوشت سوئد را دگرگون کند، در ماده پنجم قانون ناتو ذکر شده است که می‌گوید حمله به یک یا چند عضو این پیمان، به‌عنوان حمله به‌تمامی اعضای ناتو تلقی می‌شود و در این صورت پیمان باید به آن عضو کمک نظامی برساند.
افزون بر آن، سوئد با عضو شدن در ناتو، عضویت شورای ناتو -که هیئت‌رئیسه و بالاترین مقام تصمیم‌گیری در این پیمان محسوب می‌شود- را نیز به دست می‌آورد و از حقوق برابر با ساير اعضا، ازجمله حق وتو برخوردار می‌شود.
