آلبوم تازه محسن چاووشی خواننده/موزیسین حوزه پاپ و راک ایرانی به مانند بسیاری از آثار گذشته او بحث‌برانگیز و حاشیه‌دار بوده است. آلبومی که حتی در عنوان آن هم دردسرساز شد و مشکلات بخش ممیزی(نظارت) دفتر موسیقی وزارت ارشاد را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخت.
چاووشی چند سالی است که روی اشعار قدمای شعر ایران تمرکز کرده است. شاعرانی چون مولانا و حافظ و سعدی و خیام و باباطاهر و…. . این رویکرد از اوایل دهه نود بسامد افزونتری گرفته است.
در استفاده از اشعار شاعران و ترانه‌سرایان نسل خود نیز به نظر می‌رسد تقریبا به یک درک دوجانبه‌ای با حسین صفا، ترانه‌سرای متفاوت و خوش‌ذهن رسیده است. چرا که آلبوم پیشین خود،"ابراهیم"، را تماما با ترانه‌‌های او روانه بازار موسیقی کرده است. ترانه‌سرایی که شعرکهن را خوب می‌شناسد، با اوزان عروضی آشناست، ذهنی سیال و شاعرانه دارد، جغرافیای تحولات روز ایران را در کلامش به کار می‌گیرد و ذوقی پرورش یافته دارد. این همه وقتی به کار ترانه‌سرایی ورود می‌کند، طبیعی است آثاری را بیافریند که حتی جدای از صدای محسن چاووشی نیز ارزش و اعتبار دارد و به مخاطب لذت خوانش یک شعر ناب را می‌بخشد.
"کسی نمی‌شنود ما را / اگر که روی سخن داری / و درد حرف‌زدن داری / اگر دهان خودت هستی / اگر زبان خودت هستی / به گوش‌های خودت رو کن]"ترانه «نیستانا (جهانِ فاسد)»[ از آلبوم ابراهیم."
از منظر شعری می‌توان آلبوم دهم و یازدهم چاووشی را در دو فضای متفاوت به ارزیابی نشست. اولی فضای یک شاعر زنده و در قید حیات که از سپهر پیرامونی‌اش الهام می‌گیرد و احتمالا با خواننده دیالوگی هم دارد برای موسیقایی کردن و روانترکردن کلمات، و دومی شاعر/شاعرانی که در قدیم زیسته‌اند اما شعر و آثارشان همچنان با امروزیان سخن می‌گویند و بیانگر آلام و درد و رنج‌ها و شادی‌های انسان امروزینند، به خصوص اگر موسیقی و کلام آهنگین هم بر آن بنشیند.
جدال بر سر عنوان
از این منظر(کلام و شعر) یکی از مهمترین تفاوت‌های آثار محسن چاووشی با سایر خوانندگان را در همین انتخاب شعر او باید جست و جو کرد که فضایی روشنفکری به آثار او می‌بخشد و صف او را از آثار دیگر موزیسین‌های پاپ و راک جدا می‌سازد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همین انتخاب‌ها و ترانه‌ها سبب شده است تا بخش ممیزی و نظارت دفتر موسیقی وزارت ارشاد بری انتشار هر اثر او حساس شده و چالشی را پیش روی تهیه‌کنندگان آلبوم‌های چاووشی ایجاد کنند. آلبوم "ابراهیم" تقریبا ۸ ماهی در انتظار مجوز اشعار قرار داشت و در نهایت با دخالت مدیرکل وقت دفتر موسیقی ارشاد و نیز گفت وگوی خواننده با مدیر بخش نظارت بر شعر آثار موسیقایی( محمدعلی بهمنی) مجوز انتشار گرفت.
همین مشکل بر سر عنوان آلبوم آخر محسن چاووشی نیز پیش آمد. او نام آلبومش را از غزل معروف مولانا با مطلع:
همه صیدها بکردی هله میر بار دیگر
سگ خویش را رها کن که کند شکار دیگر
و بیت زیر انتخاب کرد که از جمله ابیات بسیار مشهور مولاناست و تمثیلی‌است از داستان مواجهه مولانا با شمس و قمار عاشقانه او با مرادش:
خنک آن قماربازی که بباخت آن چه بودش
بنماند هیچش الا هوس قمار دیگر
عمده مخاطبان و شنوندگان نام آلبوم را قمارباز می‌دانند و نه "بی‌نام" که نام دوم و جایگزین است
این عنوان اما در دالان ممیزی وزارت ارشاد به معضلی برای خواننده و تهیه‌کننده اثر تبدیل شد و چندمدتی کار را با بن‌بست مواجه ساخت. تعبیر وزارت ارشاد این بود که این عبارت بار منفی دارد و شایسته عنوان یک آلبوم نیست و مخاطبان برداشتی دیگر از آن خواهند داشت. طناب‌کشی ارشاد با تهیه‌کننده و خواننده در نهایت به کوتاه‌آمدن تهیه‌کننده انجامید.اما آنها یک ابتکاری به خرج دادند که تقریبا کنجکاوی‌ها نسبت به نام اصلی را بیشتر کرد، تا جایی که اکنون می‌توان به جرات مدعی شد عمده مخاطبان و شنوندگان نام آلبوم را همان قمارباز می‌دانند و نه "بی‌نام" که نام دوم و جایگزین است. در برخی از تصاویری که از سی‌دی اثر منتشر شده روی جلد نام بی‌نام را دارد و در پشت بروشور نام قمارباز هم آمده است.
بهره گیری از موسیقی جنوب و نی‌انبان
این نخستین آلبومی است که محسن چاووشی به جز شعر، تمامی اجزای آن را از آهنگسازی(نواپردازی و ملودی‌سازی)،تنظیم، میکس و مسترینگ تا خوانندگی خود بر عهده داشته است و به گفته تهیه کننده حتی تا آخرین روزهای قبل از توزیع نیز کار دستخوش تغییرات شد.
آلبوم شامل یازده قطعه «قند منی»، «گنجشک پریده»، «بار سلطان»، «چنگ»، «قمارباز»، «عقل و خرد»، «زاهد»، «باز آمدم»، «من ندانستم»، «قوم به حج رفته» و «راز»،است.
چاووشی صدای بمِ پخته‌ای دارد و توانسته هویت صدایش را در همان محدوده بسیار معینی که می‌خواند، حفظ کرده و آن را به برندی برای خود تبدیل کند. اما این محدودیت سبب شده است تا تنوع از کار ستانده شود و برخی از کارها تکراری به نظر برسند با یک خط ملودی ثابت. شعر مولانا به خودی خود دارای وزن و ریتم معینی است و آهنگساز می‌بایست علاوه بر وزن آشکاری که این ابیات دارد، به سراغ وزن‌های پنهان آن هم برود و خوانشی متفاوت‌تر از وزن اشکار از اثر داشته باشد.
چاووشی سعی کرده با بهره‌گیری از اله‌مان‌های صوتی و آوایی فضای کار را اندکی تنوع ببخشد. در آهنگسازی نیز بهره‌گیری از موسیقی جنوب ایران و نی‌انبان محسن شریفیان به کار جلوه‌ای متفاوت بخشیده است، اما به نظر می‌رسد برای حل این مشکل می‌بایست به سمت استفاده بیشتر از فضای موسیقی آوازی سنتی در بافت کارش حرکت کند. کاری که در ترانه فیلم شهرزاد انجام داد و تلفیق مناسبی از کار درآمد. شاید اگر صدای خواننده زن در ایران مشکل نداشت بهترین گزینه استفاده از خواننده زن همراه باشد، اگر چه با همین سخت‌گیری‌ها نیز بتوان در قالب همخوان زن کار متفاوت و اثرگزارتر به جامعه موسیقی عرضه کرد.
بازار فروش و سارقان
پیش‌بینی‌ها این است که آلبوم تازه چاووشی نیز میزان فروش را جابجا کند. آلبوم پیشین چاووشی با فروش بالای دو میلیارد تومان به رکوردی تازه در فروش اینترنتی دست یافت. اگر چه بنا به گفته تهیه کننده، میزان دانلود‌های غیرقانونی چندبرابر دانلود قانونی است و نکته جالب توجه این که یکی از سایت‌های فارسی‌زبان خارج از ایران که اپلیکیشن پرطرفداری هم دارد، ازخلاء قانونی کپی‌رایت آثار تولیدی در داخل ایران، استفاده کرده و تقریبا عمده این آثار را به سرعت روی اپلیکیشن دانلود و به رایگان در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. در چنین فضایی است که فروشی این آثار با رقمی این چنینی باید رکوردزنی به حساب آید.
