با گذشت دو سال از سلطه طالبان بر افغانستان و علی‌رغم حضور گسترده بازرگانان چینی در این کشور، شرکت‌های بزرگ چینی هنوز به‌دلیل نگرانی از تحریم‌های وضع شده علیه طالبان، تهدید رو به افزایش داعش خراسان و بی‌ثباتی، در این کشور سرمایه‌گذاری نکرده‌اند.
مجله «سود چاینا مورنینگ پست» که تحولات چین و کشورهای منطقه را دنبال می‌کند، در گزارشی نوشت حضور چینی‌ها در شهر کابل، پایتخت افغانستان افزایش یافته است، اما تحریم‌ها و تهدیدها در افغانستان، همچنان یک مسئله دلسردکننده برای سرمایه‌گذاران خارجی در افغانستان است.
دوان یی، بازرگان سنگ‌های قیمتی که حدود ۱۸ ماه پیش به افغانستان سفر کرد و در کابل زندگی می‌کند، اخیرا شاهد حضور روزافزون بازرگانان خارجی به‌ویژه هموطنانش -که علاقه ویژه به معادن افغانستان دارند- در این کشور است.
دو مهاجم داعش خراسان، دسامبر ۲۰۲۲، به محل اقامت شهروندان چینی در کابل حمله کردند که به ایجاد ترس و نگرانی عمیق در میان بازرگانان و دیپلمات‌های چینی مقیم کابل منجر شد. هرچند در این حمله هیچ یک از شهروندان چینی کشته نشد، اما دست‌کم پنج چینی و ۱۵ شهروند افغان مجروح شدند و سه تن دیگر ازجمله یکی از مهاجمان کشته شدند.
وزارت خارجه چین پس از این حمله، از شهروندان خود خواست که به‌دلیل تهدیدهای فزاینده، افغانستان را ترک کنند.
با این حال، خروج آمریکا از افغانستان، این کشور را به حیاط‌خلوت چینی‌ها تبدیل کرده است. لی شی‌جینگ، مدیر محله چینی‌ها در کابل، می‌گوید در ابتدای بازگشت طالبان به قدرت، در کل افغانستان حدود ۲۰ شهروند چینی باقی مانده بودند و بقیه بازرگانان و دیپلمات‌ها از ترس درگیری و تحولات آینده، این کشور را ترک کردند. به گفته لی شی جینگ، اکنون با گذشت دوسال از سلطه طالبان، یک محله چینی‌ها در کابل ایجاد شده است که هر شهروند چینی که وارد افغانستان می‌شود، به آن سر می‌زند. لی شی‌جینگ با بازرگانان چینی در خارج از افغانستان تماس می‌گیرد و به آنان در مورد سفر به افغانستان و سرمایه‌گذاری در این کشور مشاوره می‌دهد. او گفت در هفته‌های اخیر این تماس‌ها افزایش یافته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
لی شی‌جینگ افزایش مراجعه شهروندان چینی به افغانستان را نشانه بهبود اوضاع می‌داند و می‌گوید علی‌رغم دشواری‌های فراوان در افغانستان، چینی‌ها به سرمایه‌گذاری در این کشور علاقه‌مندند.
طالبان در دو سال گذشته، با صدور بیش از ۵۰ فرمان، حق آموزش، اشتغال و حضور در جامعه را از زنان سلب کردند. با این حال، دولت چین موضع روشنی در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان ندارد و مقام‌های چینی چندین بار گفته‌اند که در امور داخلی افغانستان مداخله نمی‌کنند.
هرچند چین نگران حضور تروریست‌های بین‌المللی در افغانستان است، اما خروج نیروهای آمریکایی و علاقه شدید طالبان برای سودجویی از معادن، فرصت کم‌نظیری را در اختیار چین قرار داده است.
هنوز هیچ دولتی، ازجمله چین، رژیم طالبان را به رسمیت نشناخته است و دورنمای بقای این رژیم نیز مبهم است. جنیفر بریک مورتازاشویلی، مدیر مرکز حاکمیت و بازارها در دانشگاه پتسبورگ، به مجله «سود چاینا مورنینگ پست» گفت چین در برقراری روابط رسمی با رژیم طالبان به‌دلیل نگرانی در مورد ثبات آن، مردد است.
به گفته او، همسایگان افغانستان با تغییر پیایی حکومت در این کشور آشنایی دارند و بدون دولت فراگیر، آینده افغانستان بی‌ثبات خواهد بود.
ژو یونگبیائو، استاد دانشکده سیاست و روابط بین‌الملل دانشگاه لانژو، می‌گوید اطمینان از امنیت همچنان بزرگ‌ترین نگرانی چین در‌مورد افغانستان است.
وزارت خارجه چین در ماه آوریل رویکرد این کشور در مورد افغانستان را که در آن ۱۱ مورد برجسته شده بود منتشر کرد. یکی از مهم‌ترین موارد، خواست چین از طالبان برای مبارزه با جدایی‌طلبان اویغور بود که با نام حرکت اسلامی ترکستان شرقی در افغانستان و سوریه فعالیت می‌کنند. براساس گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد که در ژوئن امسال منتشر شد، اعضای این سازمان در افغانستان حضور دارند و تحت حمایت رژیم طالبان فعالیت می‌کنند.
سفارت چین در کابل-ChinaEmbKabul/Twitter@ نگرانی از حضور داعش خراسان از دیگر موضوعاتی است که در خطوط اساسی چین در مورد افغانستان یاد شده است. داعش تا‌کنون به ماموریت‌های دیپلماتیک چین، روسیه و پاکستان در افغانستان حمله کرده‌اند. داعش خراسان در مجله‌های اینترنتی خود دیپلمات‌های خارجی مقیم کابل را به حمله تهدید کرده و هشدار داده است که حامیان طالبان را هدف قرار می‌دهند.
با این حال، شرکت‌های چینی همچنان به بزرگ‌ترین معادن افغانستان چشم دوخته‌اند. شرکت نفت و گاز آسیای مرکزی، سن کیانگ (CAPEIC)، ژانویه ۲۰۲۳، یک قرارداد ۲۵ ساله در زمینه استخراج نفت حوزه آمو‌دریا با طالبان امضا کرد که نخستین قرارداد بزرگ پس از سلطه طالبان بر افغانستان است.
همچنین قرار است استخراج معدن مس عینک را که قرار‌دادش در دولت پیشین افغانستان امضا شده است، یک شرکت چینی انجام دهد، اما به دلایل مختلف ازجمله نگرانی درخصوص آسیب رسیدن به آثار باستانی کشف‌شده در محل این معدن، این پروژه هنوز آغاز نشده است.
افزون بر این، شکل نگرفتن دولت فراگیر، افزایش روزافزون فعالیت داعش خراسان، ادامه درگیری جبهه‌های ضد طالبان با این گروه و نقض روزافزون حقوق بشر و به‌ویژه حقوق زنان، آینده افغانستان را تیره‌‌‌و‌تار کرده و باعث شده است که بازرگانان خارجی ازجمله چینی‌ها در مورد سرمایه‌گذاری در این کشور مردد باشند.
