دانشمندان ۱۱ عامل مهم پیش‌بینی‌کننده ابتلا به زوال عقل را شناسایی کرده‌اند.

پژوهشگران ابزاری تولید کرده‌اند که با بررسی ۱۱ عامل، با دقت بالایی پیش‌بینی می‌کند که آیا فرد در ۱۴ سال آینده به این بیماری مبتلا می‌شود یا خیر.

عواملی از‌جمله سبک زندگی و ویژگی‌های شخصی در کنار سابقه بیماری‌ها، با دقت بالایی نشان می‌دهد که آیا فرد در میانسالی دچار زوال عقل می‌شود یا خیر.

این دانشمندان با هدایت دانشگاهیان دانشگاه آکسفورد، داده‌های افراد ۵۰ تا ۷۳ ساله را که در دو مطالعه بلندمدت بریتانیا شرکت‌ کردند – مطالعه بانک‌زیستی بریتانیا (Biobank UK) و مطالعه وایت‌هال۲ (Whitehall II) بررسی کردند.

آن‌ها فهرستی از ۲۸ عامل شناخته‌شده مرتبط با خطر زوال عقل را تهیه کردند و سپس آن را به قوی‌ترین عوامل پیش‌بینی‌کننده‌ تقلیل دادند.

این به فهرستی از ۱۱ عامل پیش‌بینی‌کننده تبدیل شد که از آن برای توسعه ابزار خطر ابتلا به زوال عقل (UKBDRS) در بانک‌زیستی بریتانیا استفاده شد.

یازده عامل مذکور عبارت‌اند از سن، تحصیلات، سابقه دیابت، سابقه افسردگی، سابقه سکته مغزی، سابقه زوال عقل والدین، سطح محرومیت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، تنها زندگی کردن و جنسیت.

آن‌ها این عوامل خطر را در کنار اینکه آیا فرد حامل ژن خاص- ژن APOE، عامل خطر شناخته‌شده برای زوال عقل- است یا خیر را نیز بررسی کردند.

این ابزار خطر، ابزار یوکی‌بی‌دی‌آراس-ای‌پی‌او‌ئی (UKBDRS-APOE) نام داشت.

در طول دوره مطالعه، ۲٪ افرادی که در مطالعه بانک‌زیستی بریتانیا و ۳٪ افرادی که در مطالعه وایت‌هال ۲ شرکت داشتند، به زوال عقل مبتلا شدند.

براساس یافته‌هایی که در نشریه سلامت روان بی‌ام‌جی منتشر شده است، آنان دریافتند یوکی‌بی‌دی‌آراس-ای‌پی‌او‌ئی بالاترین امتیاز پیش‌بینی‌ را ارائه می‌کند و ابزار خطر یوکی‌بی‌دی‌آراس بلافاصله بعد از آن قرار می‌گیرد.

به پیشنهاد دانشمندان در آینده از این ابزار جدید می‌توان به‌منزله یک ابزار غربالگری اولیه برای زوال عقل استفاده کرد و افراد را در «گروه‌های خطر» قرار داد. 

آن‌هایی را که احتمال بالایی در ابتلا به زوال عقل به دست می‌آورند، با توجه به امتیاز خطر، می‌توان برای آزمایش‌های بیشتر از‌جمله ارزیابی شناختی، اسکن مغز و آزمایش خون در اولویت قرار داد.

دکتر ریهان پیتل، نویسنده اصلی این مطالعه از دانشگاه آکسفورد، گفت:«از یوکی‌بی‌دی‌آراس می‌توان به‌مثابه ابزار غربالگری اولیه برای طبقه‌بندی افراد در گروه‌های خطر استفاده کرد، و برای آن‌هایی که پرخطر شناسایی می‌شوند از ارزیابی‌های تکمیلی در زمان فشرده که در بالا توضیح داده شد برای توصیف دقیق‌تر بهره گرفت.»

«پیش از آنکه بتوانیم از این امتیاز خطر در تجربه بالینی استفاده کنیم، باید مراحل زیادی را طی کنیم.»

«پرواضح است که خطر، شروع و شیوع زوال عقل براساس نژاد، قومیت و وضعیت اجتماعی- اقتصادی متفاوت است.»

«بنابراین، با اینکه کارکرد منسجم یوکی‌بی‌دی‌آراس بین این دو گروه مستقل، اعتماد ما را به کارکرد موفق آن در کار افزایش می‌دهد، باید آن را روی گروه‌های متنوع‌تری از مردم در داخل و خارج بریتانیا امتحان کنیم.»

سانا سوری، دانشیار و نویسنده همکار از دانشگاه آکسفورد، گفت:«باید به یاد داشته باشیم که این امتیاز خطر فقط در مورد احتمال ابتلا به زوال عقل به ما اطلاعات می‌دهد و نشان‌دهنده نتیجه قطعی نیست.»

اهمیت هریک از عوامل خطر متفاوت است و با توجه به اینکه برخی از عوامل موجود در امتیاز را می‌توان اصلاح یا درمان کرد، کارهایی هست که همه می‌توانیم برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل انجام بدهیم.

«با اینکه بیشترین احتمال خطر مربوط به سن بالا (۶۰ سال و بالاتر) و ای‌پی‌اوئی است، عوامل تغییرپذیری همچون دیابت، افسردگی و فشارخون نیز نقشی کلیدی دارند. مثلا، خطر ابتلا برای فردی که تمام این عوامل را دارد، تقریبا سه برابر بیشتر از فردی هم‌سن‌و‌سال اوست که هیچ‌کدام از این عوامل را ندارد.»