افشا دیدار نجلا منقوش، وزیر خارجه (برکنارشده) دولت طرابلس، و همتای اسرائیلی‌ او، الی کوهن، همچنان باعث تشدید خشم و انزجار در محافل لیبی می‌شود و پرسش‌های جدیدی را مطرح می‌کند مبنی بر اینکه آیا دفتر عادی‌سازی روابط بین لیبی و اسرائیل حداقل در کوتاه‌مدت بسته شده است یا خیر؟

در حالی که مخالفت‌ها با این نشست که به میزبانی رم، پایتخت ایتالیا، برگزار شد، ادامه دارد و مقام‌های دولت عبدالحمید دبیبه هرگونه اطلاع از این دیدار را انکار می‌کنند، دادستان عمومی لیبی یکشنبه ۳ سپتامبر، تحقیق در مورد این نشست و بازجویی از «همه مقام‌های لیبی را که در آن شرکت داشتند» آغاز کرد.

الصدیق الصور، دادستان کل لیبی، عصر شنبه، ۲ سپتامبر دستور داد یک کمیته تحقیقاتی ویژه تشکیل شود. این کمیته با تکیه بر گزارش‌ نهادهای اطلاعاتی، آسیب‌هایی را که به منافع دولت لیبی وارد شده است بررسی می‌کند و به اظهارات کسانی که می‌توان از آن‌ها توضیحات لازم را برای بررسی و پیگیری این حادثه به دست آورد، گوش می‌دهد .

البته مسئله عادی‌سازی روابط با اسرائيل که محافل لیبی را به خود مشغول کرده و نیروهای مخالف دبیبه از آن برای ضربه زدن به دولت بهره‌برداری می‌کنند، به مرحله ترسناکی وارد شده است. به گفته ناظران بحران، با توجه به زمینه‌های سیاسی و مذهبی که اکثر شهروندان لیبی به آن تکیه می‌کنند، افزون بر قانون لیبی که عادی‌سازی روابط با اسرائیل را جرم می‌داند، گام گذاشتن در مسیر عادی‌سازی روابط با اسرائيل حداقل در حال حاضر ناممکن به‌نظر می‌رسد.

بسیاری از سیاستمداران لیبی بر این باورند که ایالات متحده از نشست رم حمایت کرده و از ماه‌ها پیش با دولت دبیبه روی آن کار کرده است. در همین زمینه، محمد بویصیر، سیاستمدار لیبیایی، با تعجب می‌گوید: «اگر هدف آمریکا در لیبی عادی‌سازی روابط با اسرائیل بود، پس واشنگتن این بازی را به جوانان ما باخت.»

از زمان افشای این نشست، خشم و تظاهرات مردمی در شماری از شهرهای لیبی به‌ویژه با شرکت جوانان ادامه دارد. آن‌ها ضمن محکوم کردن طرح عادی‌سازی روابط با اسرائیل می‌خواهند «نجلا منقوش و همه کسانی که در برنامه‌ریزی و ملاقات با الی کوهن شرکت داشتند، بازخواست شوند».

این در حالی است که مهلت الدبیبه برای تشکیل کمیته تحقیقی به ریاست وزیر دادگستری و عضویت بدرالدین التومی، وزیر حکومت محلی، تعیین کرده بود شنبه گذشته پایان یافت؛ بدون اینکه از نتایجی که این کمیته به آن دست یافت، پرده برداشته شود.

در همین حال، بن فیشمن، نویسنده آمریکایی، معتقد است که پیامدهای دیدار منقوش با کوهن «به دلیل اشتباهات دو طرف، نزدیکی اسرائیل و لیبی را سال‌ها به تاخیر انداخت». فیشمن با توجه به آنچه «موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن» هفته گذشته منتشر کرد، گفت: «شکی نیست که این رویداد ناشی از یک اشتباه محاسباتی است و حتی اگر این ایده روی میز باشد، رویداد اخیر نزدیک شدن اسرائیل و لیبی را تا سال‌ها به تعویق می‌اندازد.»

به باور بن فیشمن، سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که عبدالحمید دبیبه تا کجا می‌تواند مقاومت کند؟ و آیا این جنجال به افزایش فشار برای برگزاری انتخابات در لیبی منجر خواهد شد؟

بن فیشمن گفت: «دبیبه بر این باور بود که ارتباط با کوهن احتمالا سیگنالی برای ایالات متحده است مبنی بر اینکه او به‌رغم حمایت تاریخی کشورش از آرمان فلسطین، آماده تعامل با اسرائیل است.» او در ادامه گفت: «به همین ترتیب، هنگامی که عبدالحمید دبیبه اواخر سال گذشته در داخل با فشار سیاسی مواجه شد، به درخواست طولانی‌مدت واشنگتن برای دستگیری و تحویل ابوعجیله مسعود، مظنون بمب‌گذاری (پرواز شماره ۱۰۳ پان‌آمریکن)، پاسخ داد و در نتیجه با اعتراض‌ها و اتهام‌های نقض قانون مواجه شد.

اکنون با وجود گذشت نزدیک به یک هفته از رویداد «منقوش‌ــ‌‌کوهن»، موج‌ مخالفت با عادی‌سازی روابط با اسرائیل فراتر از تجمع‌های اعتراضی ادامه دارد، زیرا جنبش جوانان منطقه غرب بر ادامه تظاهرات تا سرنگونی دولت الدبیبه، واگذاری قدرت به شورای عالی قضایی و تشکیل دولت کوچک دیگری به نام دولت «تکمیل روند انتخابات» که مدت آن از یک سال بیشتر نخواهد بود، اصرار دارد.

جنبش جوانان منطقه غرب لیبی، در بیانیه روز یکشنبه‌اش تاکید کرد که هرگز اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد. در این بیانیه آمده است که دیدار با وزیر خارجه اسرائیل «نه به نمایندگی از ما انجام شد و نه با اصول ما مطابقت دارد»، بنابراین با «عادی‌سازی روابط با اسرائیل و هر کس که این طرح منفور را ترویج می‌دهد، مخالف‌ایم».

جنبش جوانان غرب لیبی از دادستان عمومی این کشور خواست روند تحقیقات درباره حادثه به رسمیت شناختن «اسرائیل» را تسریع کند؛ زیرا این امر به قول این جنبش، «با قوانین و میثاق‌های لیبی و اسلامی در تضاد است».

این جنبش همچنین بر لزوم «آزادی فوری و بدون قیدوشرط جوانان ربوده‌شده» تاکید کرد و افزود که اگر جوانان بازداشت‌شده ظرف ۱۲ ساعت آزاد نشوند، دولت با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد شد.

این بیانیه با تاکید بر اینکه «جنبش جوانان غرب لیبی» به هیچ‌یک از طرف‌های درگیری جاری در این کشور تعلق و وابستگی ندارد، سرنگونی دولت اسامه حماد را که از سوی مجلس نمایندگان منصوب شده است، خواستار شد. در این بیانیه، آمده اشت که «ما هیچ گرایش سیاسی یا نظامی با شرق و غرب لیبی نداریم، بلکه یک جنبش صلح‌آمیزیم که هدف آن پاکسازی نهادهای دولتی از فساد و افراد فاسد است.»

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط