توزیع نابرابر امکانات درمانی و بیمارستانی و نبود پزشکان متخصص در شهرستان‌های ایران بسیاری از مردم را وادار می‌کند برای پیگیری روند درمان عزیزانشان به شهرهای بزرگ از جمله تهران سفر کنند اما بیشتر آن‌ها در سفر به تهران و مراجعه به مراکز درمانی پایتخت با مشکلات زیادی از جمله نبود سرپناه و محل اسکان مواجه می‌شوند. از آنجا که پرداخت هزینه‌های هتل و مسافرخانه در توان این افراد نیست، برخی به ناچار اطراف بیمارستان چادر می‌زنند، برخی در فضای داخلی بیمارستان‌ها از جمله نمازخانه‌ها استراحت می‌کنند، برخی به خانه اقوام می‌روند و بعضی هم ساعت‌هایی از روز یا شب داخل خودروهایشان استراحت می‌کنند.

رسانه‌های داخلی ایران طی سال‌های گذشته بارها گزارش‌هایی از وضعیت همراهان بیماران در اطراف بیمارستان‌های دولتی مانند خمینی، مفید و میلاد منتشر کردند. در مواردی نیز همراهان بیماران از برخورد نامناسب کارکنان بیمارستان و ماموران شهرداری با آن‌ها خبر دادند.

در یکی از آخرین گزارش‌ها، روزنامه اینترنتی فرازدیلی نوشت که کارکنان بیمارستان قلب تهران برای بیرون کردن همراهان بیماران از حیاط بیمارستان به آن‌ها آب پاشیده‌اند. در این گزارش آمده است که همراهان بیماران را از نمازخانه بیمارستان هم بیرون کرده‌ و به آن‌ها گفته‌اند که اینجا جای عبادت است نه استراحت.

حیاط بیمارستان قلب تهران هم مانند دیگر بیمارستان‌های دولتی پایتخت شلوغ است و خانواده‌های بیماران که از شهرهای مختلف به تهران آمده‌اند، به دلیل نداشتن محل اسکان، در حیاط و اطراف بیمارستان در ماشین یا چادر استراحت می‌کنند.

مسئولان بیمارستان قلب تهران با ارسال جوابیه به روزنامه اینترنتی فراز، آب‌پاشی به همراهان بیماران و بیرون کردن آن‌ها از حیاط و نمازخانه بیمارستان را تکذیب کردند اما مشکلات همراهان بیماران نه‌ فقط در بیمارستان قلب تهران که در دیگر مراکز درمانی دولتی همچنان ادامه دارد.

البته شرایط نامساعد خانواده‌ بیماران در اطراف بیمارستان‌های دولتی تنها بخشی از ماجرا است؛ زیرا داخل بیمارستان‌ها نیز برای همراهان بیمار امکانات مناسبی وجود ندارد. بیمارستان‌های دولتی عملا بسیاری از امور مربوط به بیماران را به همراهان آنان واگذار می‌کنند اما در مواردی، حتی یک مبل هم داخل اتاق بیمار برای استراحت همراهان وجود ندارد.

معمولا به همراه هر بیمار دو یا سه تن از اعضای خانواده‌اش هم به تهران سفر می‌کنند که یکی از آن‌ها داخل بیمارستان و کنار بیمار است و باقی اعضای خانواده‌ بیرون بیمارستان می‌مانند. چنانچه بیماری به داروی فوری نیاز داشته باشد، همراهان او که در خارج از بیمارستان حضور دارند، باید به‌سرعت به داروخانه‌های شبانه‌روزی بروند و داروی موردنیاز را تهیه کنند.

وضعیت نامناسب همراهان بیماران در داخل و خارج بیمارستان‌های دولتی در حالی است که آن‌ها در کمک‌رسانی به کارکنان بیمارستان نقش مهمی دارند و به کاهش هزینه‌های درمانی از جیب دولت کمک می‌کنند. با این‌ حال، آن‌طور که در گزارش روزنامه اینترنتی فراز نیز آمده است، در بسیاری از اتاق‌های چهارتخته بیمارستان‌های دولتی برای همراهان فقط دو صندلی که تختخواب‌شو هم نیستند، وجود دارد.

چنانچه گفته شد، آنچه موجب می‌شود خانواده‌ها از مناطق مختلف ایران برای درمان بیمارانشان راهی تهران شوند، کمبود سرانه تخت‌های بیمارستانی و نبود پزشک متخصص در شهرستان‌ها است.

بر مبنای آخرین گزارش بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی، در حال حاضر ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی در ایران وجود دارد که همین آمار هم فاصله ایران با استانداردهای جهانی را نشان می‌دهد؛ سرانه تخت بیمارستانی را به ازای هر هزار نفر از کل جمعیت محاسبه می‌کنند. با این حساب، سرانه تخت بیمارستانی در ایران به ازای هر هزار نفر، حدود ۱.۵ خواهد بود؛ در حالی بر اساس استانداردهای بین‌المللی این عدد باید حداقل ۳ باشد.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایران دست‌کم در یک دهه اخیر، به لحاظ سرانه تخت بیمارستانی ایران هیچ پیشرفتی نداشته است و این موضوع آینده نظام سلامت عمومی کشور را با چالش روبرو خواهد کرد.

مسئله دیگر در سرانه تخت بیمارستانی تمرکز آن در پایتخت است. طبق آمار، از ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی حدود ۱۷ درصد آن‌ها در تهران است و پس از تهران، فارس با ۷.۴ درصد و اصفهان با هفت درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. پایین‌ترین آمار در بیمارستان‌های ایران نیز مربوط به استان‌های خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد است. این آمارها به‌خوبی نشان می‌دهند که چرا بیماران ناچارند از سراسر ایران به تهران بیایند و همراهان آن‌ها در طول دوران بستری شدن آنان در خیابان‌های شهر بمانند.

پیش‌تر رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران به روزنامه دولتی ایران گفته بود که حدود ۶۰ درصد مراجعان به بیمارستان‌هایی مانند بیمارستان خمینی، شهدای تجریش، امام حسین و آیت‌الله طالقانی از شهرستان‌ها می‌ایند.

همچنین به گفته سیدمحمدحسین جوادی، رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، ماهانه حدود ۱۰ هزار نفر برای استفاده از خدمات درمانی به تهران می‌آیند و به‌طور میانگین هشت شب در بیمارستان بستری می‌شوند که هر بیمار هم دست‌کم دو همراه دارد. به عبارت دیگر، ماهانه دست‌کم ۱۰ هزار همراه بیمار در تهران به اسکان مناسب در مکانی به قیمت مقرون‌به‌صرفه نیاز دارند. شهرداری تهران از مدت‌ها پیش ساخت همراه‌سراها با ظرفیت اسکان دست‌کم هزار نفر را وعده داده و اگرچه خیرین تعدادی همراه‌سرا از جمله «همراه‌سرای پناه» در منطقه ۶ تهران ساخته‌اند باز هم تا رسیدن به وعده شهرداری فاصله بسیار است.

سردرگمی همراهان بیماران در اطراف بیمارستان‌های در حالی است که در هر محله‌ای چندین مسجد وجود دارد که می‌توانند به عنوان فضای استراحت و اسکان در اختیار این افراد قرار بگیرند؛ اما این‌طور به‌ نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی به هیچ عنوان قصد ندارد کاربری ایدئولوژیک و سیاسی مساجد را تغییر دهد.