محمدحسن آصفری، نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی در مجلس شورای اسلامی، به مقام‌های ارشد نظام جمهوری اسلامی هشدار داد ادامه تورم و گرانی‌ها در ایران به‌زودی به شکل‌گیری دور تازه‌ای از اعتراض‌های خیابانی منجر خواهد شد.

نماینده اراک، خنداب و کمیجان در مجلس در گفت‌وگو با وب‌سایت دیده‌بان ایران، ضمن انتقاد از «ضعف و ناکارآمدی» دولت رئیسی در حوزه اقتصاد و با بیان اینکه «نباید خوش‌باور باشیم که مردم اعتراضی ندارند»، افزود: «مردم به وضع اقتصادی اعتراض دارند. نمی‌شود در گوشمان پنبه فرو کنیم و متوجه اعتراض‌ها نباشیم. مردم برای همراهی با نظام قسم حضرت عباس نخورده‌اند و گرانی‌ها و مشکلات اقتصادی زمینه‌ساز شروع اعتراض‌های جدید خواهند بود. اینکه بازنشسته با حقوق ناچیز بخواهد زندگی‌اش را بگذراند و بگوییم حق اعتراض نداری، اما فلان شخص در فلان مسئولیت متوجه دریافتی او نباشد، عین ناعدالتی است.»

ادامه تورم افسارگسیخته نرخ تمامی کالا‌ها و اقلام در ایران در سال‌های اخیر به گسترش چشمگیر فقر در ایران منجر شده؛ به طوری که از سال ۱۳۹۶ تاکنون زمینه‌ شکل‌گیری دست‌کم سه خیزش سراسری عظیم در ایران را مهیا کرده است. آخرین مورد از این اعتراض‌ها که شهریور سال گذشته تاکنون ادامه دارد، به کشته‌ شدن بیش از ۵۰۰ شهروند معترض به دست نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی منجر شده است.

در حال حاضر، آخرین آمارهای رسمی نهادهای دولتی از وضعیت اقتصادی مردم ایران نشان‌دهنده روند روبه‌رشد شاخص فلاکت در اکثر استان‌های ایران است و در ماه‌های اخیر، افزایش ماهانه فاصله رقم خط فقر با میزان دستمزد کارگران و کارمندان، به قرار گرفتن تعداد بیشتری از خانواره‌های زیر خط فقر منتهی شده است.

به طور مثال، گزارش‌های مرکز آمار ایران در روز ۲۷ شهریور نشان داد شاخص فلاکت در بهار ۱۴۰۲ با نرخ ۶۰.۴ درصد نسبت به زمستان ۱۴۰۱، به میزان ۱.۲ واحد افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، نرخ بیکاری و نرخ تورم که مشخص‌کننده شاخص فلاکت‌اند، اینک در برخی استان‌ها به بالاترین سطح رسیده‌ و بهار ۱۴۰۲ در استان‌های لرستان و یزد بالاترین نرخ شاخص فلاکت ثبت شده است.

خبرگزاری حکومتی مهر هم روز ۲۷ شهریور در گزارشی، با بررسی آخرین قیمت ۴۶ قلم کالای اساسی در پایتخت ایران، اعلام کرد که مقایسه قیمت کالاها حاکی از تداوم گرانی‌ها حتی در دو هفته پایانی شهریور است.

نرخ تورم و نرخ بیکاری بالا که به افزایش شاخص فلاکت منجر شده، در کنار بالا رفتن خط فقر در ایران، سقوط ارزش پول ملی و کاهش قدرت خرید مردم، بیانگر دشوارتر شدن زندگی برای مردم در استان‌های مختلف ایران است.

روزنامه اعتماد اخیرا در گزارشی با عنوان «کالاها گران شد اما حقوق کارگران ترمیم نشد»، از اضافه نشدن حقوق کارگران در سه ماه گذشته و میزان غیرقابل‌قبول مقدار افزایش حقوق این قشر در سال جدید که حدود نصف درصد نرخ تورم بود، انتقاد کرد.

در جریان اعتراض‌های سراسری ایران در واکنش به گرانی‌ها در دی‌ماه سال ۹۶، دست‌کم ۲۵ نفر کشته شدند. اعتراض‌ها به سهمیه‌بندی و گران شدن بهای بنزین نیز که از شامگاه ۲۴ آبان ۹۸ آغاز شد، به‌سرعت به نقاط مختلف ایران گسترش پیدا کرد و به گفته منابع مختلف خبری و حقوق بشری، صدها تن در این اعتراضات کشته و هزاران تن نیز بازداشت شدند. در همین حال، بسیاری از تحلیلگران اجتماعی و سیاسی در ایران انگیزه اصلی خیزش سراسری سال گذشته و تداوم چندماهه آن را نیز «مشکلات اقتصادی و فقر افسارگسیخته» اعلام کرده‌اند.

جمشید عدالتیان، فعال اقتصادی، اخیرا در گفت‌وگو با وب‌سایت منیبان اعلام کرده که نرخ همه خدمات دولتی طی چندماه اخیر دوبرابر شده است. تورم باعث می‌شود دولت بتواند ارزاق را گران‌تر و راحت‌تر به فروش برساند و در نتیجه نسبت به تورم، مالیات بیشتری بگیرد. به این صورت، دولت حتی از قبل گرانی و تورم و فشار اقتصادی بر مردم نیز پول به جیب می‌زند.

عدالتیان درباره افزایش تورم به نفع دولت گفت: «تورم ۵۰ درصدی باعث می‌شود خدمات دولت گران شود. مردم فقط گوشت و نان را می‌بینند اما طی چند ماه اخیر نرخ همه خدمات دولتی نیز بالای ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است. برنده اصلی تورم دولت است و برای همین دولت علاقه‌ای به کنترل تورم ندارد. به هر حال دولت رئیسی از آغاز به دنبال این بود که با افزایش نرخ ارز، مالیات و تورم بتواند جراحی اقتصادی انجام دهد و کسری بودجه‌اش را جبران کند. این ایده هزینه‌های بسیار زیادی را به جامعه تحمیل کرد.»

ایندیپندنت فارسی روز ۳۰ شهریورماه در گزارشی، از گسترش پدیده کودک‌فروشی در ایران به علت فقر خبر داد. هم‌زمان، خبرگزاری دولتی ایلنا نیز در این روز در گزارشی اعلام کرد که کارگران در پایتخت به‌ دلیل گرانی اجاره‌خانه به خوابگاه‌های دانشجویی پناه برده‌اند.

در نمونه‌ای دیگر از تبعات گسترش فقر در ایران، روزنامه همشهری در شماره روز یکشنبه ۲۶ شهریور خبر داد که در ۲۰ سال گذشته، پوسیدگی دندان ایرانی‌ها سه برابر شده است و رئیس هیئت‌مدیره جامعه دندانپزشکی ایران هم در گفت‌وگو با این روزنامه، از ادامه روند کاهشی مراجعه مردم به دندانپزشکی‌ها به دلیل افزایش مشکلات مالی و فقر سخن گفت.