فرهاد قلی‌نژاد، معاون حفاظت محیط‌ زیست استان خوزستان، روز سه‌شنبه ۲ آبان از انتشار مجدد دود ناشی از وقوع حریق در تالاب هورالعظیم خبر داد و گفت که در نتیجه این آتش‌سوزی هوای برخی شهرهای استان آلوده شده است.

به گفته این مقام دولتی، «آتش‌سوزی در بخش عراقی» تالاب هورالعظیم از عصر روز یکشنبه آغاز شد و اندکی پس از آن، دود ناشی از حریق هوای شهرهای هویزه و دشت‌ آزادگان را آلوده کرد. صبح سه‌شنبه نیز دود این حریق به اهواز رسید.

بر مبنای گزارش خبرگزاری ایسنا، هوای اهواز صبح سه‌شنبه در وضعیت اضطرار قرار گرفت. معاون سازمان حفاظت‌ محیط‌ زیست درباره زمان مهار آتش‌ اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت که حتی اگر حریق خاموش شده باشد، دود ناشی از آن تا چندین ساعت ادامه خواهد داشت.

این دومین آتش‌سوزی تالاب هورالعظیم در یک ماه اخیر است. اوایل مهرماه نیز وقوع حریق در ۶۰۰ هکتار از بخش عراقی تالاب خبرساز شده بود. در همان زمان نیز معاون سازمان محیط‌ زیست در استان خوزستان اذعان کرد که آتش‌سوزی‌ها در پی خشکی تالاب رخ می‌دهند.

روز سه‌شنبه خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، از قول داو‌ود میرشکار، سرپرست اداره کل حفاظت محیط‌ زیست خوزستان، ادعا کرد که امسال با تامین حقابه ۶۷ درصدی در بخش ایرانی هورالعظیم آتش‌سوزی رخ نداد اما یک هزار و ۷۰۰ هکتار از بخش عراقی تالاب در آتش سوخت.

این مقام‌ دولتی همچنین آلودگی هوا در شهرهای دشت ‌آزادگان، سوسنگرد، شوش، ماهشهر و اهواز را به خودروها، منابع خانگی، مزارع کشاورزی، زباله‌های شهری و آتش‌سوزی در بخش عراقی تالاب نسبت داد.

مسئولان دولتی جمهوری اسلامی همواره با سلب مسئولیت از خود ادعا می‌کنند که آلودگی شهرهای خوزستان ناشی از وقوع حریق در بخش عراقی تالاب هورالعظیم است؛ اما بررسی‌ها و مطالعات کارشناسان نشان می‌دهد که حکومت ایران با دخالت‌های انسانی مخرب در خشکی این تالاب نقش داشته است.

به گفته کارشناسان، امتناع از تامین حقابه، خشکسالی، عملیات راه‌سازی، احداث خاکریز، استخراج نفت و دخالت سپاه پاسداران در انتقال طرح‌های آبی برای مصارف نظامی از مهم‌ترین دلایل تاثیرگذار بر خشکی هورالعظیم‌اند.

طی سال‌های گذشته کارشناسان به تناوب درباره «مرگ تدریجی» تالاب هورالعظیم و پیامدهای آن هشدار داده‌اند. این پهنه آبی در جنوب غربی استان خوزستان در مرز ایران و عراق قرار دارد و مساحت آن به حدود ۱۲۰ هزار هکتار می‌رسد.

کنشگران محیط‌ زیست می‌گویند در صورت خشکی هورالعظیم، شهرهای استان خوزستان و استان‌های اطراف به دلیل هجوم ریزگردها و آلودگی فزاینده هوا سکونت‌ناپذیر می‌شوند. علاوه‌ بر آن گونه‌های گیاهی و جانوری تالاب در معرض نابودی قرار می‌گیرند.

پیش‌تر محمد درویش، فعال محیط‌ زیست ضمن اشاره به پیامدهای میدان نفتی سهراب در هورالعظیم گفته بود: «یک جریانی وجود دارد که از خشک شدن تالاب‌ها خیلی خوشحال‌اند. برای اینکه بتوانند با هزینه کمتر نفت و گاز استخراج کنند یا حتی بروند لیتیوم استخراج کنند.»

حکمرانی ناکارآمد آب در حوضه بالادست رودخانه کرخه به وضعیت کنونی تالاب هورالعظیم دامن زده است. این تالاب پنج مخزن دارد که در حالت طبیعی باید ذخیره آبی مناسب داشته باشند اما آخرین آمار نشان می‌دهد که مخزن‌های ۱ و ۲ حدود ۵۰ تا ۵۵ درصد، مخزن ۳ کمتر از ۵۰ درصد و مخزن‌های ۴ و ۵ کمتر از ۲۰ درصد از گنجایششان آب دارند و در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند.