پوسته‌ریزی یا پوسته پوسته شدن سطح پوست به دلایل گوناگونی از جمله آسیب نور خورشید، وضع سلامت بدن، و واکنش به محرک‌ها یا داروها رخ می‌دهد. پوسته‌ریزی ممکن است در یک ناحیه موضعی یا در سراسر بدن باشد. لایهلایه شدن پوست بدن شدت‌های متفاوتی دارد؛ از خفیف و بدون درد گرفته تا جدی یا خطرناک.
آیا پوستهپوسته شدن سطح بدن به معنای بهبود یافتن پوست است؟
به گزارش وری‌ول هلت، پوسته‌ریزی یا ریزش لایه‌های سطحی پوست حاکی از تلاش پوست برای بهبود یافتن از نوعی آسیب است. به‌عنوان مثال، پوستهپوسته شدن سطح بدن که دچار آفتاب‌سوختگی شده است راه خلاص شدن بدن از سلول‌‌های آسیب‌دیده است.
شکل پوستهپوسته شدن چگونه است؟
ظاهر و احساس ریزش لایه سطحی پوست به علت آن بستگی دارد و ممکن است به صورت سطح فلس‌مانند، پوستهپوسته شدن سطح بدن، خشکی، قرمزی پوست، و حس خارش یا درد در پوست بروز کند.
دلایل پوستهپوسته شدن کدام‌اند؟
پوسته‌ریزی به دلایل متعدد از جمله سوختگی، برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها، و واکنش به محرک‌ها یا داروها رخ می‌دهد.
آفتاب‌سوختگی
اشعه ماورای‌بنفش خورشید می‌تواند بر سیستم دفاعی بدن غلبه کند و باعث ایجاد واکنش به آفتاب‌سوختگی شود.
آفتاب‌سوختگی درجه یک فقط روی اپیدرم (خارجی‌ترین لایه پوست) اثر می‌گذارد، اما آفتاب‌سوختگی درجه دو به عمق پوست می‌رود و به انتهای عصب آسیب می‌رساند.
هر دو درجه سوختگی دردناک‌اند و باعث قرمز شدن پوست می‌شوند. آفتاب‌سوختگی درجه دو پوست را متورم می‌کند و باعث تاول زدن می‌شود.
هر دو نوع سوختگی موجب پوستهپوسته شدن می‌شوند که معمولا حدود سه روز پس از آفتاب‌سوختگی رخ می‌دهد.
سندرم پوسته‌ریزی
سندرم لایهلایه شدن پوست از مجموعه اختلال‌های پوستی نادر و ارثی است. در این حالت، ریزش خارجی‌ترین لایه‌های پوست، که معمولا به‌تدریج صورت می‌گیرد، تسریع یا تشدید می‌شود. در این حالت، پوست بدون درد و به‌صورت مداوم لایه سطحی‌اش را از دست می‌دهد.
تاول زدن پوست و قرمزی و خارش پوست از جمله موارد دیگر این سندرم است.
این سندرم را می‌توان به گروه‌‌های مختلف دسته‌بندی کرد:
التهابی عمومی: همراه با قرمز شدن یا تاول زدن پوست و درگیر کردن دیگر سیستم‌های اندام، کل بدن را فرا می‌گیرد.
غیر‌التهابی عمومی: کل بدن را درگیر می‌کند، اما نسبت به نوع التهابی عمومی، شدت کمتری دارد.
موضعی: محدود به برخی اندام‌های بدن مانند دست‌ها و پاها است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اگزمای دست از موارد دیگری است که باعث پوستهپوسته شدن و التهاب پوست می‌شود. در این بیماری، پوست با قرمزی، التهاب، خارش، و لایهلایه شدن در محل اگزما همراه است. این بیماری پوستی ممکن است تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا تماس با مواد تحریک‌کننده و آلرژی‌زا ایجاد شود.
کار در مشاغلی که در آن‌ها دستان شما با مواد شیمیایی و سایر محرک‌ها در تماس است نیز می‌تواند باعث ایجاد اگزما شود.
عفونت
برخی عفونت‌ها یا بیماری‌های عفونی نیز منجر به پوسته‌ریزی می‌شوند.
خارش ژوک: نوعی عفونت قارچی است که معمولا باعث بثورات پوستی (خارش، تاول، التهاب، و خشکی پوست) می‌شود. این عفونت با قرمزی، لایهلایه شدن، ترک‌خوردگی، یا پوسته‌ریزی در ناحیه کشاله ران یا باسن همراه است و معمولا خارش و سوزش هم دارد.
مخملک: ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه آ (A) است. مشخصه مخملک راش‌ها یا دانه‌های پوستی قرمز روشن است که بیشتر نقاط بدن را می‌پوشاند. در این بیماری، تاخوردگی‌های پوست در اطراف کشاله ران، زیر بغل، ساعد دست، و گردن در مقایسه با دانه‌های پوستی اطراف پررنگ‌ترند. صورت فرد مبتلا گلگون می‌شود وحلقه‌های رنگ‌پریده‌ای نیز در اطراف دهان فرد بیمار به وجود می‌آید.
مراقبت از پوست در صورت پوسته‌ریزی
در موارد مربوط به آفتاب‌سوختگی شدید:
پوست را مرطوب نگه دارید.
از محصولاتی مانند آلوئه‌ورا یا محصولات مبتنی بر سویا استفاده کنید.
از استفاده از محصولات فراورده‌های نفتی یا محصولات مبتنی بر روغن خودداری کنید، زیرا گرما را حبس و سوختگی را بدتر می‌کنند.
مقدار زیادی آب بنوشید تا به بدن آب‌رسانی شود.
هنگامی که پوسته شدن پوست آغاز شد، به مرطوب کردن ادامه دهید و پوست در حال لایهلایه شدن را در حین بهبود یافتن بپوشانید.
پس از آفتاب سوختگی، پوست به آسیب‌های بیشتر ناشی از اشعه ماورای‌بنفش (UV) حساس‌تر است. بنابراین، پوست را خوب بپوشانید.
در سندرم پوسته‌ریزی، از پمادهای نرم‌کننده پوست مانند وازلین (ژله نفتی) مخصوصا بعد از حمام استفاده کنید.
در مورد اگزمای دست، محرک‌هایی را که باعث ایجاد علائم می‌شوند شناسایی کنید و از آن‌ها دوری کنید. دست‌ها را با آب ولرم و پاک‌کننده‌های غیرعطری بشویید و خشک کنید و بلافاصله از مرطوب‌کننده با محتوای روغن بیشتر (مانند پمادها و کرم‌ها) استفاده کنید.
هنگام انجام کارهای خشک در خانه از دستکش نخی استفاده کنید و هنگام انجام کارهایی که دستانتان را خیس می‌کند از دستکش نخی و دستکش پلاستیکی وینیل استفاده کنید.
برای مقابله با خارش ژوک، محل مورد نظر را بشویید و با حوله تمیز، جدا از حوله بقیه بدنتان، آن ناحیه را خشک کنید. طبق دستور پزشک، محصول ضدقارچ استفاده کنید و هر روز لباستان را، به‌خصوص لباس زیر را عوض کنید.
مراقبت از لایهلایه شدن پوست به علت پوسته‌ریزی آن بستگی دارد، اما معمولا شامل درمان علت زمینه‌ای و مرطوب نگه داشتن پوست است. گاهی به دارو و لایه‌برداری شیمیایی نیز نیاز است که در این موارد حتما باید با پزشک و متخصص مربوط مشورت کنید.
