دفتر هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد در افغانستان (اوچا) می‌گوید افغانستان یکی از آلوده‌ترین کشورهای جهان با مین‌های انفجاری است و حدود دو سوم شهرستان‌های آن کشور در معرض خطرهای انفجاری است. 

اوچا روز چهارشنبه، ۱۷ آبان، ضمن انتشار بیانیه‌ای گفته است که حدود سه میلیون نفر در افغانستان در شعاع یک کیلومتری پیرامون مین‌ها، بمب‌های دست‌ساز، و بقایای مواد منفجره جنگی زندگی می‌کنند و هر ماه بیش از ۶۰ نفر- بیشتر کودکان- بر اثر انفجار این مهمات کشته یا معلول می‌شوند. 

به گفته این آژانس سازمان ملل متحد، این آلودگی میراث جنگ‌های پیش از سال ۲۰۰۱ و پس از آن است. امروزه ۱۱ استان افغانستان- ارزگان، قندز، هلمند، قندهار، کنر، بادغیس، فاریاب، ننگرهار، غزنی، فراه، میدان وردک، و سمنگان- بیشترین مناطق آلوده به مین و مهمات منفجرنشده را دارند. 

در طول جنگ در دست‌کم بیست سال گذشته در افغانستان، طرف‌های درگیر و به‌ویژه گروه طالبان از زیرساخت‌های حیاتی و عمومی بیشتر استفاده جنگی کرده‌اند. مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها، و اداره‌های دولتی از ساختمان‌هایی بوده است که از آن‌ها بیشتر به‌عنوان سنگر و پادگان نظامی استفاده شده است.

با این حال، آمارهای سازمان ملل نشان می‌دهد که آلوده بودن این زیرساخت‌ها سبب شده است که علاوه بر وارد شدن آسیب‌های جسمانی جدی به ساکنان مناطق و غیرنظامیان، فعالیت‌های امدادگران نیز با مانع روبه‌رو شود.

در گزارش اوچا آمده است که به‌ویژه خانوارهای وابسته به معیشت مبتنی بر کشاورزی، از جمله کشاورزان و چوپانان و دام‌داران، در معرض خطرهای ناشی از انفجار مهمات به‌جامانده‌ قرار دارند.

در عین حال، در اثر افزایش میزان و شدت فقر در افغانستان، کودکان و نوجوانان بیشتری برای امرار معاش به جمع‌آوری فلز، به جمع‌آوری گلوله‌های توپ و خمپاره‌های منفجرنشده روی می‌آورند که پیامدهای غم‌انگیزی برای آن‌ها دارد.

در کنار آن‌ها، قشرهای آسیب‌پذیر دیگری نیز هستند که به‌دلیل ناآشنایی با محله‌ها، قربانی این موادهای منفجره و بقایای جنگی در افغانستان می‌شوند. 

با آنکه این پدیده مدام از شهروندان افغانستان قربانی می‌گیرد، سازمان ملل متحد اعلام کرده است که دیگر بودجه کافی برای رفع این مشکل- از جمله مین‌روبی- در افغانستان ندارد.

به گفته نهادهای سازمان ملل، در دو سال گذشته، بودجه برای مین‌روبی به نصف کاهش یافته است که در نتیجه، به کاهش چشمگیر ۴۰ درصدی نیروی کار مین‌زدایی در افغانستان منجر شده است.
 

 شمار کارمندان مین‌روبی در افغانستان پیش از ۲۰۲۱ به حدود ۱۵ هزار نفر می‌رسید، اما اکنون فقط ۳ هزار نفر در سراسر افغانستان در بخش مین‌روبی فعالیت می‌کنند.

در افغانستان، که به زادگاه مین‌های بشردوستانه جهانی معروف است، عملیات‌های مین‌روبی در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. از آن زمان، بیش از ۱۳ میلیون فقره مواد منفجره باقی‌مانده از جنگ، نزدیک به ۷۶۴ هزار مین ضد نفر، و بیش از ۳۳ هزار و ۴۶۰ مین ضد وسیله نقلیه پاک‌سازی شده است. 

از آغاز نخستین عملیات مین‌روبی در افغانستان تا کنون بیش از ۳ هزار ۶۲۲ کیلومترمربع زمین از وجود مین پاک‌ شده و به هدف‌های سازنده- از جمله مسکن، آموزش، کشاورزی، و آبیاری- برای حدود ۳هزار ۵۱۷ نفر در افغانستان اختصاص داده شده است.