یک روز پس از آنکه گزارش ارزیابی مستقل دبیرکل سازمان ملل متحد در نشستی غیرعلنی به شورای امنیت سازمان ملل داده شد، رهبران سیاسی افغانستان به برخی از بخشهای این گزارش واکنش نشان دادند. در همین حال، نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی دائمی افغانستان در سازمان ملل متحد، نیز در پیامی در شبکه ایکس بر ضرورت در نظر گرفتن شرایط و زمانبندی مشخص برای اجرای این طرح تاکید کرد.
فایق، که خود در نشست شورای امنیت سازمان ملل حضور داشت، گفت که از ارزیابی مستقل دبیرکل سازمان ملل استقبال میکند که بر نیاز به تعامل بینالمللی منسجمتر، هماهنگتر، و ساختاریافتهتر، همراه با درک روشنی از نتایج و تعهدهای همه طرفها، بر اساس یک نقشه راه مبتنی بر عملکرد تاکید دارد. با این حال، او بر رویکرد محتاطانه کشورهای جهان و سازمان ملل متحد در تعامل با طالبان تاکید کرد.
همزمان، شورای مقاومت برای نجات افغانستان، که متشکل از رهبران سیاسی پیشین کشور است، در بیانیهای که روز جمعه ۱۰ آذر منتشر شد، ضمن استقبال از برخی نکات گزارش مذکور، از برخی نکات دیگر آن انتقاد کرد و گفت: «قبل از مبنا قرار دادن این گزارش در نقشه راه سازمان ملل و ارائه آن برای تصمیمگیری به شورای امنیت، نقاط ضعف آن باید از طریق تماس با جریانهای سیاسی، از جمله شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان، که بزرگترین چتر فراگیر سیاسی است، شخصیتهای مؤثر، و جامعۀ مدنی افغانستان شناسایی و اصلاح شود.»
این شورا اظهار داشت که توجه اکید سازمان ملل متحد به تامین حقوق بشر، بهخصوص حقوق زنان، و ضرورت رعایت مفاد تمام کنوانسیونهای بینالمللی که افغانستان به آنها ملحق شده است، و نیز تاکیدش بر گفتوگوی همهشمول میان طرفهای داخلی و ایجاد حکومتی مبتنی بر قانون اساسی، و توجهش به خطر رشد تروریسم و حضور گروههای تروریستی در افغانستانِ زیر تسلط طالبان از نکات اساسیاند که در این گزارش گنجانده شده است.
با این حال، این شورا از محتوای این گزارش در مورد تامین امنیت در افغانستان زیر سلطه طالبان انتقاد کرد و گفت امنیتی که در این گزارش به آن اشاره شده است از لحاظ تعاریف حقوقی مورد بحث قرار نگرفته است. اعضای این شورا گفتهاند که در گذشته «کشتارهای جمعی را طالبان میکردند و حالا که قدرت را تحویل گرفتهاند، روش کشتار را عوض کردهاند و اکنون به قتلها و ترورهای هدفمند نظامیان و نیروهای امنتی پیشین، ترور مسئولان حکومت قبلی، انفجار در مسجدهای شیعیان، و هدف قرار دادن پیروان مذاهب و اقوام خاص متوسل میشوند. اینها مصداق و نمونههای ناامنی در قلمرو زیر تسلط جابرانه طالبان است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رهبران سیاسی پیشین افغانستان همچنین از تاکید بر ضرورت تعامل مثبت جهان با طالبان بهعنوان حکومت دفاکتو، که در نقشه راه دبیرکل سازمان ملل ذکر شده است، انتقاد کردند و گفتند: «توقع نمیرود که سازمان ملل متحد به تعامل با گروهی تاکید ورزد که حامی و میزبان گروههای تبهکار تروریستی جهان است و هر روز، علاوه بر نقض گسترده حقوق بشر و سرکوب مردم، آپارتاید جنسیتی را اعمال میکند و مردم را مانند زندانی به گروگان گرفته است.»
گزارش ارزیابی مستقل دبیرکل سازمان ملل متحد، همراه با نقشه راهی که او برای برونرفت افغانستان از بنبست سیاسی در افغانستان تهیه کرده است، دو هفته پیش در دسترس رسانهها قرار گرفت. این گزارش تا کنون با واکنشهای مثبت و منفی زیادی روبهرو شده است. طالبان نقشه راه پیشنهادی دبیرکل سازمان ملل را «نامعقول» خواندند. فعالان حقوق بشر و زنان افغانستان از قرار گرفتن موضوع حقوق بشر در درجه دوم اولویتهای این نقشه راه انتقاد کردند. و برخی از چهرههای سیاسی نیز از این گزارش استقبال کردند.
در این گزارش، دبیرکل سازمان ملل متحد بر آغاز گفتوگوها بین افغانها، ایجاد حکومت فراگیر، و پیروی از قانون اساسی تاکید کرده است. او همچنین از ضرورت تعامل جدی کشورهای جهان با طالبان سخن گفته است.
اما شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان به سازمان ملل متحد پیشنهاد کرده است که این سازمان بهجای تاکید بر تعامل دوجانبه میان طالبان و جامعه جهانی، باید دیدگاهش را به تعامل سهجانبه میان جامعه جهانی و مردم افغانستان و طالبان تغییر دهد. این شورا همچنین بر ضرورت زمانبندی مشخص برای گفتوگوهای سیاسی تاکید کرده است.
در همین حال، نصیراحمد فایق، نماینده افغانستان در سازمان ملل در نیویورک، نیز گفته است: «هرگونه اقدام فوری برای اجرای توصیههای گزارش باید مشروط به شرایط خاص و یک نقشه راه روشن و زمانبندی شده باشد که با شواهد ملموس، از اجرای سیاستها و ابتکارها پشتیبانی شود.» او همچنین تاکید کرد که در روند تطبیق نقشه راه دبیرکل سازمان ملل متحد، اصل باید بر حفاظت از منافع مردم افغانستان، تحقق عدالت و حقوق بشر، و رعایت هنجارهای بینالمللی باشد.