وزارت اطلاعات و فرهنگ رژیم طالبان اخیرا در نامهای به رسانههای افغانستان، دستورهای جدیدی در ارتباط با سیاست پخش و نشر مطالب و برنامههای رسانهها ابلاغ کرد. این وزارتخانه از مسئولان رسانهها خواسته است که از این دستورها پیروی کنند.
خیرالله خیرخواه، وزیر اطلاعات و فرهنگ رژیم طالبان، در این نامه به رسانههای صوتی و تصویری افغانستان دستور داده است که در هر پنج وقت ادای نماز روزانه، اذان پخش کنند. در این نامه آمده است: «مدیران رسانههای الکترونیکی (صوتی و تصویری) مکلفاند پنج وقت اذان از طریق شبکههایشان پخش کنند و نیز در برنامهریزیهایشان روزهای مقدس اسلامی و ماه مبارک رمضان را جداً در نظر بگیرند.»
در بیست سال گذشته، معمول بوده است که رسانههای افغانستان فقط در ماه رمضان، برای اعلام پایان روزه و آغاز افطار اذان مغرب پخش میکردند. برخی از رسانههای صوتی-تصویری در روزهای ماه رمضان اذان ظهر و عصر را نیز پخش میکردند. اما پخش اذان در غیر از ماه رمضان از رسانههای افغانستان معمول نبود.
هرچند عنوان نامه وزیر اطلاعات و فرهنگ طالبان «سفارش» است، در محتوای آن که خطاب به رسانهها نوشته شده است بر مواردی با کلمه «مکلفاند» تاکید شده است.
در این نامه، علاوه بر دادن دستور پخش اذان و محتوای دینی به تلویزیونهای خصوصی، به آنها دستور داده شده است که در پخش و نشر برنامههایشان «اصول و احکام اسلامی و ارزشهای معنوی و ملی مردم افغانستان را مد نظر بگیرند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از نظر طالبان، حضور زنان و نمایش چهره زنان در رسانهها خلاف اسلام و نیز در مغایرت با ارزشهای مردم افغانستان است. این گروه چندی پیش حضور مجریان زن و حتی نمایش دادن چهره زنان در برنامههای خبری تلویزیون ملی افغانستان را، که اکنون زیر نظارت این گروه است، ممنوع کرد.
پس از آن دستور بود که تلویزیون ملی با نشر گزارشی از ملاقات رزا اوتونبایوا، رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان، با وزیر کشاورزی رژیم طالبان، چهره اوتونبایوا را سانسور کرد.
اکنون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به تلویزیونهای خصوصی نیز تلویحا چنین دستوری داده است.
علاوه بر این، در این نامه بر خودداری از استفاده از کلمات خارجی در مطالب رسانهای تاکید شده است. در این نامه آمده است: «از رسانهها خواهش میشود که از استفاده از کلمات و اصطلاحات و دستور زبانهای خارجی در برنامهها و گفتوگوها و گزارشها خودداری کنند تا زبانهای ملی کشور از تاثیر زبانهای خارجی محافظت شود.»
طالبان تا کنون بسیاری از واژههای فارسی را، که یکی از زبانهای رسمی افغانستان است، «واژههای بیگانه» عنوان کرده و بهجای آنها از واژههای پشتو و حتی انگلیسی استفاده کردهاند. این گروه معتقدند که بسیاری از واژههای اصیل زبان فارسی مانند دانشگاه، دانشکده، استان، و بسیاری دیگر متعلق به کشور ایران است و آنها را «بیگانه» میپندارند.
این در حالی است که برخی از روشنفکران افغانستان در بیست سال گذشته، در همکاری با برخی از رسانههای مطرح افغانستان، تلاش کردهاند تا حد امکان واژههای اصیل فارسی را بهجای واژههای پشتو، انگلیسی، یا روسی و حتی عربی دوباره به زبان فارسی افغانستان بازگردانند؛ کاری که از نظر طالبان «بدعت» محسوب میشود.