سید حمید حریری، مدیر انجمن سرطان استان خراسان شمالی، از ابتلای بیش از پنج هزار نفر به انواع سرطان در این استان خبر داد و گفت که یکی از علت‌های مهم شیوع سرطان در خراسان شمالی استفاده از سموم آفات نباتی است اما دولت اراده‌ای برای کنترل آن‌ ندارد.

مدیر انجمن سرطان استان خراسان شمالی با بیان اینکه سموم غیراستانداری که کشاورزان ناشیانه برای سبزی‌ها و میوه‌ها استفاده می‌کنند، بیشترین عامل شیوع سرطان‌اند، گفت جهاد کشاورزی بدون آموزش و آگاهی سمومی را در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد و آنان یک روز پس از اینکه این سموم را روی میوه‌ها، صیفی‌جات یا سبزیجات می‌ریزند، محصولاتشان را برای فروش روانه بازار می‌کنند. در حالی‌ که محصولات دست‌کم تا ۱۵ روز پس از سم‌پاشی نباید جمع‌آوری شوند تا آثار سم روی آن‌ها به‌طور کامل از بین برود.

حریری استفاده از این محصولات را از دلایل نرخ بالای شیوع سرطان در استان خراسان شمالی دانست و افزود: «مردم این استان فقیرند و متولیان امر سلامت هم برای غربالگری و پیشگیری از این بیماری‌ فکری نمی‌کنند و تجهیزات موردنیاز را آن‌طور که باید و شاید، در اختیار مردم قرار نمی‌دهند.»

این فعال حوزه سلامت در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا به نرخ بالای سرطان روده بزرگ و گوارش در خراسان شمالی اشاره کرد و گفت: «به عقیده من، علل سرطان در این استان مشخص است اما نظارتی وجود ندارد. در بازدیدی که از باغ‌های اطراف بجنورد داشتم، از کشاورزی پرسیدم چندمین بار است که درختان را سم‌پاشی می‌کنی و او پاسخ داد هفتمین بار. وقتی میوه‌ای هفت مرتبه سم‌پاشی می‌شود، چه ارزش غذایی می‌تواند برای یک کودک مبتلا به سرطان داشته باشد؟»

رئیس انجمن سرطان خراسان شمالی با تاکید بر اینکه سازمان‌های دولتی با ارائه بی‌رویه سم، سرطان را به این استان آورده‌اند گفت که هزینه‌های درمان از جمله ماموگرافی، سونوگرافی، کولونوسکوپی، آندوسکوپی، سی‌تی‌ اسکن و ام‌آرآی گران است و مردم نمی‌توانند برای غربالگری و پیشگیری اقدام کنند.

پیش‌تر فلوریا انفرادی، رئیس بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، نیز درباره کاهش سن ابتلا به سرطان در این استان هشدار داده و گفته بود شمار زیادی از بیماران مبتلا به سرطان زیر ۳۰ سال سن دارند.

وجود ارتباط بین استفاده از سموم آفات نباتی، ریزگردها و دیگر انواع آلودگی‌ها از جمله پساب صنعتی و فاضلاب با نرخ شیوع سرطان در مناطق مختلف ایران پیش‌تر نیز خبرساز شده بود. به‌تازگی ویدیویی از رودخانه کشف‌رود در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد که نشان می‌داد فاضلاب‌های صنعتی، شیمیایی و شهری خطرناک مشهد به این رودخانه سرازیر می‌شوند. در حالی‌ که پایین‌دست همین رودخانه زمین‌های کشاورزی و مزارع قرار دارند و با این آب آبیاری می‌شوند. برخی فعالان محیط‌ زیست به این ویدیو واکنش نشان دادند و آن را «یک فاجعه محیط‌ زیستی و انسانی تمام‌عیار» خواندند.

آلودگی‌های ناشی از پساب نیروگاه هسته‌ای متسامور ارمنستان در مجاورت رودخانه ارس نیز طی سال‌های اخیر به‌شکل معناداری به شیوع سرطان به‌خصوص سرطان معده در استان‌های شمال غربی ایران منجر شده است و هرچند مسئولان جمهوری اسلامی به‌تناوب آلودگی رودخانه ارس را انکار می‌کنند، داده‌های مطالعاتی نشان می‌دهند که نرخ ابتلا به سرطان معده در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی بالا است؛ به طوری که در میان مردان، به ۵۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر و در زنان، به ۲۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر در هر سال رسیده است.

ضمن اینکه کامران باقری لنکرانی، رئیس انجمن آندوسکوپی‌های گوارشی ایران، اواخر شهریور سال جاری، گفت که سالانه ۱۵ هزار مورد جدید ابتلا به سرطان معده در ایران گزارش می‌شود که به دلایل «ژنتیکی، تغذیه‌ای و وجود عوامل باکتری‌زا» شیوع سرطان در نیمه شمالی ایران بیشتر است.

طبق آماری که دانشگاه‌های علوم پزشکی و برخی نمایندگان مجلس ارائه داده‌اند، آمار سرطان در استان‌هایی مانند مرکزی و اصفهان نیز به دلیل مجاورت نیروگاه‌ها با محل سکونت مردم از میانگین کشوری بالاتر است. استفاده از سوخت مازوت در تهران و شماری دیگر از استان‌ها نیز شیوع سرطان را افزایش داده‌ و در استان‌هایی مانند خوزستان‌ و سیستان و بلوچستان نیز پدیده ریزگردها به ابتلای مردم به برخی از انواع سرطان از جمله سرطان پوست منجر شده است.

از نرخ شیوع سرطان در ایران آمار دقیقی وجود ندارد اما بر مبنای داده‌های وزارت بهداشت، سالانه حدود ۱۵۰ هزار ایرانی به سرطان مبتلا می‌شوند و سالانه بالغ‌ بر ۵۰ هزار مرگ ناشی از انواع سرطان در ایران ثبت می‌شود.