حسرت‌برانگیز است که پیروزی تاریخی ایران در جام ملت‌های آسیا، در موقعیتی رقم خورد که در ورزشگاه قطر، اغلب تماشاگران اجاره‌ای و به‌ماموریت‌رفته نشسته بودند و بین تیم ملی و مردم ایران، همدلی نبود. ایران برای اولین بار در تاریخ جام ملت‌ها، مقابل ژاپن به پیروزی رسید و نتیجه ۲-۱ در دقایق پایانی بازی، وجه هیجان‌انگیزی به آن داد. بازیکنان ایران پس از پیروزی اشک ریختند؛ شاید با آگاهی از این نکته که به دلیل واکنش‌های دور از انتطارشان در میانه اعتراضات سراسری در جنبش مهسا امینی، پیوندشان با مردم مثل گذشته عمیق نیست. تیم ملی بدون دریافت احساس مشترک با مردم، از معنای ملی تهی می‌شود. این از دستاوردهای حاکمیت جمهوری اسلامی است که می‌تواند پیوند ملتی را با تیم ملی‌اش  بگسلد و چنین احساس غریبی بین آنان پدید آورد. اما کسی نمی‌تواند احساس خوشایند یک شهروند ایرانی را از تیم ملی یا احساس دوری از این تیم را در شهروند دیگری، سرزنش کند.

ایران اینک به مرحله نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا رسیده است. بدون اغراق، باید نیمه دوم بازی ایران را مقابل ژاپن، از بهترین بازی‌های تیم ملی در سال‌های اخیر دانست؛ فوتبالی پرهیاهو، بدون ترس و با انگیزه‌ که ژاپن را شگفت‌زده کرد. تیم ایران در جام ملت‌ها تا پیش از بازی با ژاپن، مقابل حریفان آسان هیچگاه نمایش خوبی نداشت. تیم آشفته بود؛ انگار بدون برنامه فنی و تدارک وارد جام شده بود و به‌رغم صعود، امیدوارکننده بازی نمی‌کرد. اما در بازی با ژاپن، همه چیز عوض شد و تیم دیگری را دیدیم و نمایشی که شاید ژاپن تصورش را نمی‌کرد. دلیل اصلی این دگرگونی، انگیزه‌های بازیکنان ایران در مقابله با آوازه‌ ژاپن بود. رویارویی با تیمی در قواره ژاپن، در قیاس با بازی مقابل سوریه یا فلسطین و ...، ناخودآگاه انگیزه‌های بیشتری برای بازیکنان تیم ملی ایران پدید می‌آورد. شکست سه-صفر مقابل ژاپن در جام ملت‌های پیشین نیز خاطره تلخی بود که تیم ایران می‌خواست جبرانش کند و این هدف، انرژی بیشتری به آن داده بود.

امیر قلعه‌نویی ترکیب هوشمندانه‌ای برای این بازی انتخاب کرد و بازی دادن همزمان به امید ابراهیمی و سعید عزت‌اللهی و استفاده از محمد محبی در روزی که مهدی طارمی از بازی محروم بود، تیم را هم محکم‌تر و هم خلاق کرده بود. منصفانه نیست اگر امیر قلعه‌نویی بابت این نمایش تیمش تحسین نشود؛ هرچند، فراموش نکنیم که در بازی‌های تیم او تا پیش از دیدار با ژاپن، ردپا و تاثیر ایده‌های مربی به چشم نمی‌خورد.

فوتبال، بازی اعداد و آمار و سوابق نیست و حتی با نگاه به امکانات و تدارکات نیز نمی‌توان همواره نتیجه را تعیین کرد. هر بازی داستان خودش را خلق می‌کند. اما از آمار و سوابق پیش از این بازی هم گریزی نبود، زیرا پیش‌زمینه‌ای می‌ساخت و ناخودآگاه، پیش‌بینی‌هایی هم در پی داشت. کمتر کسی می‌توانست چنین نتیجه و نمایشی از ایران مقابل ژاپن تصور کند، اما تیم ایران همه قضاوت‌های قبل از بازی را تغییر داد و در نمایشی دور از انتظار، خود را در جام ملت‌های آسیا در قواره قهرمانی جلوه داد.

ایران اینک به اقبال قهرمانی در جام ملت‌ها دست‌یافته و مهم‌ترین کارش این است که پرونده شادی پیروزی مقابل ژاپن را ببندد و برای آینده جام برنامه داشته باشد. پیروزی مقابل ژاپن چنان دستاورد مهمی بود که می‌تواند برای تیم خطرناک باشد و تصور پایان کار را در ذهن بازیکنان ایجاد کند.

تیم ایران برای شرکت در جام ملت‌های آسیا، تدارکات ضعیفی را پشت سر گذاشت و با همین حریف آخرش -ژاپن- فقط از منظر برگزاری بازی‌های تدارکاتی، تفاوتی موثر و بسیار زیاد داشت. اما ستاره‌های ایران توانستند فارغ از این تفاوت‌ها، نمایش تحسین‌برانگیزی مقابل ژاپن ارائه کنند. این می‌تواند نشان دهد که اگر مدیریت و برنامه‌ریزی در فوتبال ایران چنین نازل نبود، چه رویاهای بزرگی به واقعیت تبدیل می‌شد و این، همان حسرتی است که دوستداران فوتبال ایران چند دهه درباره‌اش حرف می‌زنند.

پس از پیروزی مقابل ژاپن، بازیکنان و سرمربی تیم برای ایجاد پیوند با مردم، در مصاحبه‌های خود یکسره از مردم و بازی برای مردم گفتند. اما بین مصاحبه و حرف با آنچه پیش‌تر در عمل رخ داده است،  فاصله عمیقی وجود دارد. با این حال، تلاش آن‌ها برای بازیابی جایگاه اجتماعی خود به چشم می‌آمد. سردار آزمون از «بازی برای مردم» گفت، علیرضا بیرانوند گفت «فقط و فقط به فکر مردم بودیم»، و کلیدواژه دیگر بازیکنان هم «مردم» بود و همزمان، صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز می‌کوشید از شادی مردم از پیروزی تیم خبر دهد. امیر قلعه‌نویی نیز در کنفرانس خبری پس از بازی، ایستاد و به مردم ادای احترام کرد. همه این تاکیدهای اضافه، خبر از واقعیت دیگری می‌دهد که در جامعه جاری است. اینک، مردم خود باید بگویند که از این تیم چه احساسی دریافت می‌کنند و چه حسی به آن دارند.