سی‌ام دی‌ماه بود که رئیس قوه قضائیه، ابراهیم رئیسی، با صدور بخشنامه‌ای به همه مراجع قضایی کشور، اعلام کرد که مسئولیت «صدور مجوز و تنظیم مقررات صوتی و تصویری فراگیر»، «منحصرا بر عهده سازمان صداوسیما است».
ابراهیم رئیسی در واقع با تاکید بر ابلاغیه رهبر جمهوری اسلامی ایران خطاب به رئیس جمهوری در شهریور ۱۳۹۴ مبنی بر «انحصار صدور مجوز از سوی صداوسیما به آثار بصری و صوتی»، و هم‌چنین با «عنایت به نظریه تفسیری شورای نگهبان ذیل اصول 44 و 175 قانون اساسی»، این بخش‌نامه را صادر کرده است و خطاب به مراجع قضایی، نوشته است که «ضروری است مراجع قضایی و ستادی قوه قضائیه هرگونه استعلام درباره صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را از حیث پروانه فعالیت، مقررات و موضوعات مرتبط از سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی به عمل آورند. بدیهی است هرگونه فعالیت در این زمینه بدون مجوز این سازمان غیرمجاز می‌باشد.»
می‌توان از بخش‌نامه قوه قضاییه چنین استنباط کرد که سخت‌گیری‌ها بر تولیدات تصویری که خارج از مجموعه صداوسیما تولید می‌شوند، افزوده خواهد شد.
اما گویا حسن روحانی صدور آن بخش‌نامه را برنتابیده است، و باعث شده است که در اقدامی بی‌سابقه، دفتر رئیس جمهوری ایران به نقل از حسن روحانی، ضمن یادآوری جایگاه قانونی نهاد تصمیم‌گیرنده درباره این موضوع، خطاب به ابراهیم رئیسی بنویسد: «احتراما؛ این گونه امور مرتبط به شورای عالی فضای مجازی است.»
شورای عالی فضای مجازی، نهادی‌ست که به دستور علی خامنه‌ای، در ابتدای دهه ۹۰ شمسی راه‌اندازی شد، و اعضای حقوقی و حقیقی آن توسط رهبر جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شوند. در آخرین انتصابات این نهاد در سال ۱۳۹۴، ضمن معرفی اعضا، وظایف و خواسته‌های شخص اول مملکت نیز به آنان یادآوری شد.
بنا به حکم علی خامنه‌ای، یکی از بندهای ده‌گانه حکم چهارساله اعضای این نهاد، «تدوین و تصویب نظام‌های امنیتی، حقوقی، قضایی و انتظامی مورد نیاز در فضای مجازی» بود؛ نکته‌ای که احتمالا مدنظر حسن روحانی هم هست.
گرچه واکنش دولت به بخش‌نامه قوه قضاییه می‌تواند موید اختلاف تفکر دولت‌نشین‌ها با مقامات نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی ایران در حوزه «صنعت رسانه» باشد، اما نمی‌توان از نقش پررنگ این رسانه‌های موازی با صداوسیما نیز غافل شد.
در سال‌های اخیر، کم نبودند شبکه‌های اینترنتی که در ایران فعالیت می‌کردند و در واقع، مجوز فعالیت هم از نهادهای مربوطه دریافت کرده بودند. شاید معروف‌ترین آن‌ها «آپارات» باشد که یک شبکه نمایش اینترنتی‌ست که برنامه‌هایی متفاوت با سبک، والبته محدودیت‌های صداوسیما، تولید می‌کرد. برنامه‌های «آپارات» نه فقط در حوزه نمایشی، بلکه در برگزاری مناظره یا گفت‌وگو با چهره‌های سیاسی و اجتماعی هم تجربه‌های متفاوتی داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به‌نظر می‌رسد که ویدیو‌های پربازدید در فضای مجازی هم بخش دیگری از ماجراست که مسئولان، از یک سو احساس می‌کنند که نمی‌توانند بر آن نظارتی داشته باشند، و از سوی دیگر هر روز هم از هر برنامه تلویزیونی محبوب‌تر می‌شود.
این رویه البته در سریال‌های اصطلاحا «خانگی» هم به چشم می‌خورد؛ سریال‌هایی که انگار ناچار به رعایت سانسورهای شدید صداوسیما و نیز تابعیت از بخش‌نامه‌های سازمانی نیستند، و خطوط قرمز تلویزیون را تا حدودی رد می‌کنند.
هرچند که قوه قضاییه توضیح دقیقی از «صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» ارائه نکرده است، اما دامنه وسیع این تولیدات در فضای مجازی، می‌تواند گمان سخت‌گیری‌های روزافزون درباره این آثار (که می‌تواند شامل «پادکست»ها و حتی برخی آثار موسیقی هم باشد که در فضای مجازی منتشر می‌شوند) را بیشتر کند.
